ទិន្នន័យរបស់ស្ថាប័នអន្តរជាតិ បង្ហាញថា ជំនួយថវិកាបរទេសសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០១៥ ថយចុះប្រហែល ១៤ភាគរយ។ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយយល់ថា ការកាត់បន្ថយជំនួយនេះ ទាក់ទងនឹងស្ថានការណ៍ធ្លាក់ចុះនៃសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយ។ ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អះអាងថា ការថយជំនួយនេះបង្ហាញពីការរីកចម្រើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍ (OECD) និងទិន្នន័យរបស់ភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតសេដ្ឋកិច្ច (Economist Intelligent Unit) ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២០ ធ្នូ ឲ្យដឹងថា ប្រាក់ដែលម្ចាស់ជំនួយបរទេសផ្តល់ឲ្យកម្ពុជា មានចំនួន ៨៣០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឆ្នាំ២០១៥ ខណៈកាលពីឆ្នាំ២០១៤ មានចំនួន ៩៧០លានដុល្លារ។ នេះជាការធ្លាក់ចុះលើកទីមួយហើយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៤។
អ្នកផ្តល់ជំនួយធំៗមានដូចជា ជប៉ុន ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) សហរដ្ឋអាមេរិក កូរ៉េខាងត្បូង បារាំង អូស្ត្រាលី សហភាពអឺរ៉ុប អាល្លឺម៉ង់ មូលនិធិសកល (Global Fund) និងស៊ុយអែត។ ប្រាក់ជំនួយពីបរទេសដែលធ្លាក់ចុះនេះ មិនបានរាប់បញ្ចូលជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន នោះទេ។
ទិន្នន័យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បង្ហាញថា ចន្លោះពីឆ្នាំ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ កម្ពុជា ទទួលប្រាក់ជំនួយពីបរទេសចំនួន ២,០៣ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ថវិកាប្រមាណ ៦៣៩លានដុល្លារ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងគម្រោងសាងសង់ផ្លូវថ្នល់។ ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំ កម្ពុជា ខ្ចីប្រាក់ពីបរទេសជាង ១ពាន់លានដុល្លារ។
សរុបទៅ ប្រាក់ពីបរទេសជាង ៣ពាន់លានដុល្លារនេះ កម្ពុជា ទទួលបានពីចិន ចំនួនជាង ១ពាន់លានដុល្លារ។
អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចនៃភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតសេដ្ឋកិច្ច (Economist Intelligent Unit) លោក Miguel Chanco បានថ្លែងនៅលើថ្វីតធឺ (Twitter) របស់លោកថា នេះប្រហែលជាមិនមែនការភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ ដោយលោកថា ឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋាភិបាលបង្ក្រាបលើគណបក្សប្រឆាំង និងការធ្លាក់ចុះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា យល់ផ្សេងពីនេះ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ការកាត់បន្ថយជំនួយបរទេសនេះ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រឹងប៉ឹងជាងមុន។ លោកថា ប្រាក់របស់បរទេសបង្វែរពីជំនួយមកជាប្រាក់វិនិយោគ។
បើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ប្រាក់វិនិយោគបរទេសនៅកម្ពុជា កើនឡើងពី ១,៤០៤ (មួយក្បៀសបួនរយបួន) ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៤ ដល់ ១,៤១៣ (មួយក្បៀសបួនរយដប់បី) ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៥។
វិនិយោគិនចិន ជាប្រភពវិនិយោគបរទេសធំជាងគេនៅកម្ពុជា។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ចិន បានវិនិយោគនៅកម្ពុជា អស់ទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥ពាន់លានដុល្លារ។
អ្នកវិភាគមើលឃើញថា ប្រាក់របស់ចិន ទាំងជំនួយឥតសំណង និងកម្ចីជួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រក្សាអំណាច។ ប្រាក់របស់ចិន មិនត្រូវការលក្ខខណ្ឌ មិនខ្វល់ពីរឿងប្រជាធិបតេយ្យ ឬការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
សភាសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ បានអំពាវនាវឲ្យសមាជិករបស់ខ្លួនដែលផ្តល់ជំនួយឲ្យកម្ពុជា ដាក់សម្ពាធឲ្យរដ្ឋាភិបាល ពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ភ្លាមៗនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សើចចំអកសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលគំរាមផ្តាច់ជំនួយឲ្យកម្ពុជា ថាការផ្តាច់ជំនួយនេះ នឹងប៉ះពាល់ដល់បុគ្គលិកអង្គការមុនគេ។
នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិដើម្បីកម្ពុជា (CCC) លោក សឿង សារឿន ឲ្យដឹងថា ថវិកានៃអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលជាសមាជិករបស់ CCC មួយចំនួន ត្រូវគេកាត់បន្ថយ។ លោកយល់ថា ប្រាក់ជំនួយបរទេសមានសារសំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា៖ «តាមពិតទៅ ប្រាក់ជំនួយនេះមិនមែនសំខាន់សម្រាប់តែអង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះទេ។ អ្វីដែលសំខាន់ មានប្រយោជន៍ដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ រហូតដល់ការពារបរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ទាំងមូល។ អ្វីដែលយើងមើលឃើញ វាមានសារសំខាន់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋផ្ទាល់ ជាជាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាភ្នាក់ងារដែលសម្រាប់ទទួលជំនួយ ព្យាយាមកំណត់បញ្ហាប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ហើយយកបញ្ហានោះទៅសុំជំនួយគេ ដើម្បីមកអន្តរាគមន៍»។
លោកបញ្ជាក់ថា ប្រាក់ជំនួយបរទេសទាំងនោះគួរប្រើប្រាស់ឲ្យមានតម្លាភាព និងផ្សព្វផ្សាយឲ្យសាធារណជនបានឃើញ។
ម្ចាស់ជំនួយបរទេស គ្រោងផ្តល់ថវិកា ៩៦៦លានដុល្លារ និងឲ្យខ្ចី ៥៣៤លានដុល្លារដល់កម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០១៦។ នេះបើតាមទិន្នន័យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា៕
ប្រភព៖ rfa.org