ពិព័រណ៌រូបថតសហគមន៍ក្នុងទីក្រុងឆ្នាំ ២០២៤ ប្រធានបទ៖ ផ្ទះ និងជីវិត
អង្គការសមាគមធាងត្នោត ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៥ និងបានចុះឈ្មោះជាផ្លូវការនៅក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងឆ្នាំ២០០៦។ ចក្ខុវិស័យរបស់យើងគឺសហគមន៍ក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះនៅទីក្រុង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានលំនៅឋានសមរម្យ រស់នៅប្រកបដោយជីវភាពធូរធារ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវ ចក្ខុវិស័យនេះ អង្គការសមាគមធាងត្នោតមានបេសកម្ម ក្នុងការផលិតឯកសារសហគមន៍ និងស្រាវជ្រាវ ពង្រឹងទំនុកចិត្ត ព្រមទាំងគាំទ្រសហគមន៍ក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះនៅទីក្រុង ដើម្បីពួកគេទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យប្រកបដោយផាសុខភាព។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការសមាគមធាងត្នោតបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍រូបថតស្ដីពី ផ្ទះ និងជីវិត នៅភោជនីយដ្ឋាន សួនចំប៉ី។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមមកពីតំណាងម្ចាស់ជំនួយ អង្គការដៃគូ និងសហគមន៍ក្រីក្រនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ពិព័រណ៍រូបថត គឺជាសកម្មភាពមួយរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ហើយរូបថតដែលដាក់តាំងបង្ហាញ គឺត្រូវបានថតដោយអង្គការសមាគមធាងត្នោតក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២២ រហូតដល់ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានដាក់តាំងបង្ហាញរូបថតចំនួន ៦០ រូប ក្នុងគោលបំណង នាំយកផ្ទាំងទស្សនីយភាព របស់សហគមន៍ក្នុងទីក្រុងដែលបានរងគ្រោះពីការអភិវឌ្ឍ អសុវត្ថិភាពដីធ្លី ការតាំងទីលំនៅថ្មីដែលខ្វះការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមុន និងការបណ្តេញដោយបង្ខំ មកបង្ហាញដល់សាធារណជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យបានដឹង ដើម្បីរួមគ្នាស្វែងរកនូវដំណោះស្រាយ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យរបស់ពួកគេ។ ពិព័រណ៍នេះ ក៍មានបង្ហាញពីបច្ចុប្បន្នភាពបឹងនៅក្នុងទីក្រុង។
ការលុបបឹង
ចាប់តាំងពី ឆ្នាំ១៩៩០មក នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានបឹងចំនួន២៦។ ក្នុងនោះបឹងចំនួន១៦ ត្រូវបានចាក់ដីលុបទាំងស្រុង និងបឹងមួយចំនួនទៀតត្រូវបានកំពុងចាក់ដីលុបជាបណ្ដើរៗ។ បឹងត្រូវបានលុបហើយ ត្រូវបានជំនួសមកវិញនូវការសាងសង់បុរី អគារ និងទីក្រុងរណប។ បច្ចុប្បន្ននេះបឹងធំៗក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានចំនួន ពីរ គឺបឹងទំពុន (បឹងជើងឯក) និងបឹងតាមោក (បឹងកប់ស្រូវ) ត្រូវបាននឹងកំពុងលុបជាបន្តបន្ទាប់។ បឹងទំពុន មានទំហំ ២ ៦០០ ហិកតា ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ហើយលាតសន្ធឹងក្នុងខណ្ឌមានជ័យ និងខណ្ឌដង្កោ នៃរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល។ រីឯបឹងតាមោក គឺជាបឹងធម្មជាតិធំជាងគេនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងលិចឈៀងខាងជើងតាមបណ្តោយមហាវិថីឈ្នះ-ឈ្នះ ដែលមានទំហំសរុបចំនួន ៣ ២៣៩,៧ហិកតា លាតសន្ធឹងលើខណ្ឌចំនួន ២ គឺខណ្ឌព្រែកព្នៅ និងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យនៃរាជធានីភ្នំពេញ។ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនានា ផលប៉ះពាល់នៃការលុបនូវផ្ទៃបឹងទាំងពីរ នេះមានដូចជា ការបណ្តេញចេញ ការរំលោភបំពានដីធ្លី បាត់បង់មុខរបរ ការចំណាកស្រុក និងការបង្កើតនូវអយុត្តិធម៌សង្គម។ បន្ថែមពីនេះ ការលុបបឹងបណ្តាលឱ្យ បាត់បង់នូវប្រព័ន្ធជម្រោះទឹក និងអាងស្ដុកទឹកស្អុយដែលហូរចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ដែលអាចនឹងបង្កឱ្យមានការជន់លិចទីក្រុងភ្នំពេញនៅរដូវវស្សា។
ការលិចទឹកក្នុងសហគមន៍
បន្ទាប់នៅរដូវមានភ្លៀងធ្លាក់ សហគមន៍នៅក្នុងទីក្រុងមួយចំនួនបានជួបប្រទះបញ្ហាទឹកលិចដោយសារតែពុំមានប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក ឬប្រព័ន្ធលូបង្ហូរមិនដំណើរការ។ បញ្ហានេះបានបង្កជាទឹកស្អុយកង្វក់ ដែលជាប្រភពមេរោគ និងជម្រកមូស ដែលបង្កើតជាបញ្ហាផ្សេងៗដូចជា ជំងឺនៅលើស្បែក ជំងឺគ្រុនឈាម និងក្លិនមិនល្អដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
ប្រជាសហគមន៍បានជួបការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ ដោយសភាពផ្លូវលិចខ្លាំងចំណែកកុមារតូចៗវិញត្រូវប្តូរសម្លៀកបំពាក់ និងដោះស្បែកជើងដើម្បីដើរកាត់ទឹកស្អុយទៅសាលារៀន។ ប្រជាសហគមន៍បានជួបនូវវិបត្តិជីវភាពធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះពួកគេពុំអាចចេញទៅរកចំណូលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារបានដោយសារតែត្រូវនៅផ្ទះមើលថែកូនតូចៗ ខ្លាចលង់ទឹក ឬចុះលេងទឹកទឹកស្អុយ។
ការបណ្តេញចេញ
កម្ពុជាជាប្រទេសដែលកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ២០៣០ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលនេះជាមោទនភាពមួយរបស់កម្ពុជា។ តែយ៉ាងណា ការអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្កើតឱ្យមានការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ហើយប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រ និងក្រុមងាយរងគ្រោះត្រូវបង្ខំចិត្តទទួលយកសំណងតិចតួច និងមិនសមរម្យ ដើម្បីទៅតាំងទីលំនៅថ្មី។ ផ្អែកតាម គោលការណ៍ណែនាំ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីការបណ្ដេញចេញ និងការតាំងទីលំនៅថ្មី ការបណ្ដេញចេញ គឺត្រូវធានាថា ផ្ដល់ឱកាសសម្រាប់ការពិគ្រោះយោបល់ពិតប្រាកដ បញ្ចៀសការប្រើប្រាស់កម្លាំងមិនសមាមាត្រ ការជូនដំណឹងគ្រប់គ្រាន់ និងសមហេតុផល និងការផ្ដល់ឱ្យមានការដោះស្រាយសំណងតាមផ្លូវច្បាប់។ បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មានសហគមន៍ខ្លះត្រូវបានគេបណ្តេញចេញដោយមិនបានអនុវត្តតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញ ដែលនេះធ្វើឱ្យសហគមន៍រងគ្រោះទាំងនោះភ័យខ្លាចហើយសម្រេចចិត្តចាកចេញទាំងបង្ខំចិត្ត ខណៈការតាំងទីលំនៅឋានថ្មីរបស់ពួកគេជួបប្រទះនឹងខ្វះខាតថវិកាសាងសងថ្មី និងឆ្ងាយពីសេវាសាធារណៈផ្សេងៗ។ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ឆ្នាំ២០២៣ បានបង្ហាញថា មាន១៩១ ទីតាំងកំពុងរស់នៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ ហើយក្នុងនោះមានសហគមន៍ប្រមាណ ៦៩% កំពុងរស់នៅដោយអសុវត្ថិភាពដីធ្លី និង២៩%កំពុងប្រឈមការបណ្ដេញចេញ ហើយពួកគាត់សង្ឃឹមថា អាជ្ញាធររដ្ឋនឹងផ្ដល់ការអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង ឬផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយសមរម្យ និងអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់ពេញលេញ។
ការតាំងទីលំនៅថ្មី
បន្ទាប់ពីបានចាកចេញពីទីតាំងចាស់របស់ខ្លួន សហគមន៍បានទៅតាំងទីលំនៅនៅតំបន់ថ្មី ដែលស្ថិតនៅឆ្ងាញពីទីប្រជុំជន និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ច។ តាមការអះអាងរបស់ប្រជាសហគមន៍ សំណង ឬដំណោះស្រាយដែលសហគមន៍ទទួលបានពុំសូវសមរម្យនិងយុត្តិធម៌ឡើយ ពីព្រោះសំណងទាំងនោះ ពុំអាចជួយឱ្យពួកគាត់មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសាងសង់លំនៅឋានថ្មីឡើយ។ ក្រៅពីមិនមានថវិកាធ្វើផ្ទះថ្មី ពួកគាត់ក៏មិនមានដើមទុនសម្រាប់ប្រកបមុខរបរផងដែរ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យជីវភាពកាន់តែលំបាកទៅៗជាងទីតាំងចាស់។ ការរស់នៅក្នុងផ្ទះ ដែលមានសភាពធ្លុះធ្លាយដូចជាខ្ទម និងកង្វះសេវាសាធារណៈប្រើប្រាស់ដូចជា អគ្គិសនី ទឹកស្អាត ឆ្ងាយសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងឆ្ងាយពីតំបន់សេដ្ឋកិច្ច បានធ្វើឱ្យបាត់បង់នូវចំណូល និងជំពាក់បំណុលធនាគារជាដើម។
ការតាំងទីលំនៅថ្មីដែលមិនបានគិតគូរ និងវាយតម្លៃពីកត្តាទាំងនេះ កាន់តែធ្វើឱ្យប្រជាសហគមន៍មានជីវភាពខ្វះខាតទៅៗ ហើយជាផ្នែកដ៏ធំដែលបង្ហាញពីការមានកម្រិតជីវភាពទាប និងមិនមានលំនៅឋានសមរម្យ។
តាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពី សិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ គឺសំដៅដល់ សុវត្ថិភាពក្នុងការកាន់កាប់ ភាពអាចទទួលបានសេវាកម្ម សម្ភារៈ អគារ ឬកន្លែងផ្តល់សេវា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ភាពអាចលៃលកបាន ភាពអាចរស់នៅបាន ភាពអាចប្រើប្រាស់បាន ទីតាំង និងភាពសមរម្យផ្នែកវប្បធម៌ និងប្រពៃណី។ លំនៅឋានសមរម្យនេះត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជាផ្នែកមួយនៃសិទ្ធិមានកម្រិតជីវភាពសមរម្យ ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ។
ការកសាងសមត្ថភាព
មនុស្សយើងគ្រប់រូបចាំបាច់ត្រូវទទួលបាននូវការអប់រំសិក្សារៀនសូត្រពេញមួយជីវិត។ សិទ្ធិក្នុងការទទួលបានការអប់រំ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រក្នុងទីក្រុងខ្លះកំពុងជួបប្រទះបញ្ហវិវាទដីធ្លី លំនៅឋានមិនទាន់សមរម្យ និងការរស់នៅមិនមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ។ ប្រជាសហគមន៍ក៍មិនទាន់យល់ពីសិទ្ធិដីធ្លី និងបញ្ហាផ្លូវច្បាប់មួយចំនួនដែលទាក់ទងនឹងការកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់ពួកគេដែរ។ ដូច្នេះ អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានផ្តល់នូវវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនានាដូចជា សិទ្ធិមនុស្ស ច្បាប់ភូមិបាល ការចុះបញ្ជីដីធ្លីលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ បរិស្ថាន ការគូរផែនទី សារាចរលេខ០៣ និង០៦ និងជាពិសេសនោះគឺការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពរបស់សហគមន៍។ សហគមន៍អាចមានសមត្ថភាពក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធនានាក្នុងការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗ ក៍ជុំវិញបញ្ហារបស់ពួកគេ។ តាមរយៈវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលទាំងនោះ សហគមន៍យល់ពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ការកសាងសាមគ្គីភាព និងសម្អាតបរិស្ថានក្នុងសហគមន៍ឱ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើង។ បន្ថែមពីនេះ សហគមន៍ក៏មានសមត្ថភាពប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមក្នុងការស្វែងរកកិច្ចគាំទ្រសម្រាប់ពួកគេ និងផ្សព្វផ្សាយពីបញ្ហានានាដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍។
ជំនួយកែលម្អលំនៅឋានខ្នាតតូច
សហគមន៍ភាគច្រើននៅក្នុងទីក្រុង មានជីវភាពខ្វះខាត លំនៅឋានមិនសមរម្យ ផ្លូវខូចខាត គ្មានប្រព័ន្ធលូ ឬប្រព័ន្ធលូក្នុងសហគមន៍ពុំដំណើរការ ដែលការណ៍នេះធ្វើឱ្យសហគមន៍ជួបការលំបាកជាខ្លាំង និងពុំមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជួសជុលផ្ទះ ផ្លូវ ឬប្រព័ន្ធលូដែលខូចខាតនោះឡើយ។ សហគមន៍ខ្លះ មានទឹកជន់លិចសហគមន៍ ដែលចាំបាច់ត្រូវមានស្ពានសម្រាប់ធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមកនៅក្នុងសហគមន៍ ហើយសហគមន៍ក៏ត្រូវការប្រព័ន្ធរំដោះទឹកក្នុងសហគមន៍ ដើម្បីចៀសវាងការជន់លិច និងហានិភ័យនានាដែលងាយនឹងកើតមានដូចជាការលង់ទឹកជាដើម។ សហគមន៍ខ្លះទៀត ពុំមានអំពូលបំភ្លឺផ្លូវដែលពិបាកធ្វើ ដំណើរនាពេលយប់ ឬអសន្តិសុខក្នុងសហគមន៍។
ដើម្បីដោះស្រាយនឹងបញ្ហាលំបាកទាំងនេះសហគមន៍ត្រូវស្វែងរកការគាំទ្រពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដូចជារាជរដ្ឋាភិបាល អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ និងអង្គការសង្គមសុីវិល ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគាត់។ អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍសហគមន៍តាមរយៈការផ្ដល់នូវការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្នាតតូចដូចជា សាងសង់ស្ពាន ជួសជុលផ្លូវ ផ្តល់លូ ដំឡើងសូឡាបំភ្លឺផ្លូវ និងជួសជុលលំនៅឋាន ក្នុងគោលបំណងជួយសម្រួលការរស់នៅរបស់សហគមន៍ ការធ្វើដំណើរទៅមកមានភាពងាយស្រួល និងមានសុវត្ថិភាពក្នុងការរស់នៅ។