សេចក្តីថ្លែងការណ៍

សេចក្តីថ្លែងការណ៍នៃទិវាលំនៅឋានពិភពលោកឆ្នាំ 2023

2 min read

ក្នុងឳកាសប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានពិភពលោកលើកទី៣៨នេះ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាជាប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍ដីធ្លី និងលំនៅឋាននានានៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តដែលកំពុងប្រឈមនឹងអសុវត្ថិភាពដីធ្លី និងលំនៅឋាន ដោយសារតែការអភិវឌ្ឍដែលកង្វះនូវយុត្តិធម៌ តម្លាភាព និងការចូលរួម។ ពួកយើងទាំងអស់គ្នា ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះ តែងតែមានការព្រួយបារម្ភពីការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងការមិនមានសំណងសមរម្យ ព្រោះនាពេលកន្លងមក សហគមន៍ដីធ្លីដូចពួកយើងជាច្រើនតែងតែឈឺចាប់ និងរងគ្រោះពីការអភិវឌ្ឍទាំងនោះ។ សិទ្ធិមានកម្មសិទ្ធិ រួមទាំងសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ ត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា ៤៤ ក៏បានធានាអំពីសិទ្ធិជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ដែលត្រូវបានការពារដោយច្បាប់យ៉ាងតឹងរឹង។ ចំណែកឯសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យត្រូវបានធានាដោយច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលក្នុងនោះរួមមាន មាត្រា ២៥ នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងមាត្រា ១១ នៃកតិការសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌។

ក្នុងទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានពិភពលោកលើកទី៣៨ ឆ្នាំ២០២៣នេះ យើងខ្ញុំបានរួមគ្នាប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានពិភពលោក តាមសហគមន៍របស់យើងរៀងៗខ្លួន ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមប្រធាបបទរួមគ្នា “យុត្តិធម៌លំនៅឋាននិងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាបន្ន”។ ដោយមានការចូលរួមពីប្រជាសហគមន៍ យុវជន និងអជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ប្រមាណជាជាង ១០០០នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន ១៦ បានចូលរួមប្រារព្ធទិវានេះ ដែលមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តដែលកំពុងប្រឈមផលប៉ះពាល់ដោយសារ ការរំលោភបំពានលើសិទិ្ធដីធ្លី និងលំនៅឋាន។
ដូច្នេះហើយ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាសូមអំពាវនាវ៖
– រាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគោរព និងការពារសិទ្ធិរបស់យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ និង មានសិទ្ធិរស់នៅដោយសមរម្យ និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ដូចប្រជាពលរដ្ឋដទៃទៀតដែរ។
– រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែអនុវត្ត ច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព និងបញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ការប្រើអំពើហិង្សា និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់លើពួកយើងខ្ញុំ ជាពិសេស សកម្មជនដីធ្លី និងលំនៅឋាន។
– រាជរដ្ឋាភិបាល អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានានៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អនុវត្តឱ្យបាននូវសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ ដើម្បីឱ្យមានការអភិវឌ្ឍសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។
– រាល់ការអភិវឌ្ឍទាំងឡាយត្រូវតែវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់សង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថាន ជាពិសេសផលប៉ះពាល់ទៅលើជីវភាពរបស់ជនងាយរងគ្រោះ។
– អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគួរពន្លឿនការចេញប័ណ្ណស្នាក់នៅ សៀវភៅគ្រួសារ ប័ណ្ណសមធម៌ដល់សមាជិកសហគមន៍ដីធ្លី ដែលពុំទាន់មានដើម្បីឱ្យពួកគាត់ទទួលបាននូវសេវាសង្គមនានា។
– សាលារាជធានីភ្នំពេញផ្តល់ និងគាំទ្រក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងផ្តល់សេវាកម្មកាន់តែប្រសើរឡើងក្នុងទីតាំងលំនៅឋានក្រីក្រ ដូចជាប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក ការប្រមូលសំរាម និងការតភ្ជាប់ បណ្តាញទឹកស្អាត និង អគ្គិសនីរបស់រដ្ឋ។
– អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាថា រាល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍនានាត្រូវអនុលោមតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ដែលរួមមានការបើកចំហរ តម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នករងផលប៉ះពាល់ ដើម្បីធានាថា ពួកគាត់បានចូលរួមពិភាក្សាអំពីបញ្ហាទាំងនោះ លើកឡើងពីកង្វល់នានា និងដំណោះស្រាយដែលអាចធ្វើទៅរួច សម្រាប់ផលប្រយោជន៍គ្រប់ភាគី។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ស្ដីពី ការស្នើទម្លាក់ចោលបទចោទលើសកម្មជនដីធ្លីខេត្តកោះកុងទាំង 10 នាក់ និងដោះលែងពួកគេដោយឥតលក្ខខណ្ឌ

6 min read

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣

យើងខ្ញុំ ជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសហជីព ដែលមានរាយឈ្មោះដូចខាងក្រោម សូមស្នើសុំឱ្យទម្លាក់ចោលឱ្យបានឆាប់នូវការចោទប្រកាន់ពី បទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ ទៅលើសកម្មជនដីធ្លីចំនួន 10នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន 3 នៅក្នុងខេត្តកោះកុង និងដោះលែងពួកគេដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ។ សកម្មជនដីធ្លីទាំងនេះមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេគ្រាន់តែលើកឡើងពីទុក្ខកង្វល់ និងសម្ដែងមតិដោយអហិង្សា ដើម្បីការពារដីធ្លី និងក្រុមសមាជិកសហគមន៍របស់ពួកគេ ។ ប៉ុន្តែពួកគេ ត្រូវបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងចាប់ដាក់ពន្ធនាគារចំពោះសកម្មភាពទាំងនោះទៅវិញ ។

សកម្មជនដីធ្លីចំនួន ១០នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ តាមបញ្ញត្តិមាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ នៅថ្ងៃទី29 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2023 ។ ពួកគេ៩នាក់ក្នុងចំណោមនោះ បច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតនៅក្នុងការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ នៅក្នុងពន្ធនាគារខេត្តកោះកុង ដោយសកម្មជនម្នាក់ទៀត ត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំ ជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌដ៏តឹងរ៉ឹង ។ ការចោទប្រកាន់នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសកម្មជនដីធ្លីទាំងនោះព្យាយាមធ្វើដំណើរទៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីដាក់ញត្តិទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌ ។ ប្រសិនបើត្រូវបានផ្ដន្ទាទោស សកម្មជនដីធ្លីម្នាក់ៗនឹងប្រឈមនូវការជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ 2ឆ្នាំ និង ពិន័យជាប្រាក់ រហូតដល់ 4 លានរៀល (ប្រហែល 1.000 ដុល្លារ) ។

សកម្មជនដីធ្លីទាំង១០នាក់ រួមមាន អ្នកស្រី ផាវ ញ៉ើង អ្នកស្រី ដេត ហ៊ួ អ្នកស្រី យី គន្ធា លោក សុខ ជ័យ លោក ហេង ជ័យ អ្នកស្រី ទិន តាំង លោក ឡាំង ជៀវ អ្នកស្រី សេង លីន អ្នកស្រី យឿន ខ្មៅ និងអ្នកស្រី សួង ថេង ។ អ្នកស្រី សួង ថេង គឺជាសកម្មជនតែម្នាក់គត់ ដែលត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌដ៏តឹងរ៉ឹង ។ សកម្មជន ៩នាក់ ទៀត (ជាមួយនឹងកូនអ្នកស្រី ផាវ ញ៉ើង ដែលមានអាយុ ១៨ខែ) គឺនៅជាប់ឃុំក្នុ្ងងពន្ធនាគារខេត្តកោះកុងនៅឡើយ ។ ពន្ធនាគារនេះមានសភាពចង្អៀតណែនយ៉ាងខ្លាំង ដែលបានផ្ទុកមនុស្សជិត ៣០០ភាគរយនៃបរិមាណដែលអាចផ្ទុកបាន កាលពីខែមុន ។ លើសពីនេះ សកម្មជនដីធ្លីទាំងនោះ ទើបតែទទួលបានការការពារផ្នែកច្បាប់ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកក្កដា ប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេលបីថ្ងៃក្នុងការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន ។

សកម្មជនទាំងនោះត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួន បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរបានរារាំងរថយន្ដរបស់សមាជិកសហគមន៍នៅក្នុងស្រុកស្រែអំបិល និងបានហាមឃាត់មិនឱ្យពួកគេធ្វើដំណើរមកដាក់ញត្តិនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ។ ខ្លឹមសារញត្ដិនោះ ស្នើសុំឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ទម្លាក់ចោលបទចោទ លើសកម្មជនដីធ្លីចំនួន ៣០នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួនប្រាំ ។

មន្ត្រីនគរបាលបានគំរាមចាប់ខ្លួនសមាជិកសហគមន៍ចំនួន ២០នាក់ នៅពេលដែលពួកគេបានប្រមូលផ្ដុំនៅខាងមុខស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្ត ដើម្បីគាំទ្រតំណាងរបស់ពួកគេ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ សមាជិកសហគមន៍ ត្រូវបានអាជ្ញាធររារាំងពីការប្រមូលផ្តុំគ្នានៅបរិវេណខាងក្រៅសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង ។

ក្រុមសកម្មជនបានតស៊ូនឹងជម្លោះដីធ្លីនេះជាច្រើនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ និងលោក ហេង ហ៊ុយ បានវិនិយោគដំណាំស្ករអំពៅលើដីសហគមន៍ ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សកម្មជន ក្នុងការការពារដីធ្លីរបស់ពួកគេ តែងត្រូវបានជួបប្រឈមជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ។

យើងខ្ញុំ ស្នើសុំឱ្យបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាសកម្មជនដីធ្លី ដោយទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ប្រឆាំងនឹងពួកគេ និងដោះលែងពួកគេជាបន្ទាន់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌពីការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ននេះ ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិព្រលាន ២៤៣ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហគមន៍កំប្រើស (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចកួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (L.R.S.U)
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
មាតាធម្មជាតិកម្ពុជា (MNC)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
សហគមន៍ដីធ្លីប៉ៃលិន
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ស្គន់ (សៀមរាប)
អង្គការសកម្មភាពសង្គមដើម្បីសហគមន៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍ (SACD)
សហគមន៍តាពេន (សៀមរាប)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សមាគមក្រុមតន្ត្រីយុវវ័យនាំសារ (MB)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TIC)
សហគមន៍ព្រៃឈើត្រពាំងចាន់ (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បូងឃ្មុំ)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិព្រលាន ២៤៣ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហគមន៍កំប្រើស (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចកួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (L.R.S.U)
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
មាតាធម្មជាតិកម្ពុជា (MNC)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
សហគមន៍ដីធ្លីប៉ៃលិន
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ស្គន់ (សៀមរាប)
អង្គការសកម្មភាពសង្គមដើម្បីសហគមន៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍ (SACD)
សហគមន៍តាពេន (សៀមរាប)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សមាគមក្រុមតន្ត្រីយុវវ័យនាំសារ (MB)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TIC)
សហគមន៍ព្រៃឈើត្រពាំងចាន់ (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បូងឃ្មុំ)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ – ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម សូមដោះលែង និងទម្លាក់ចោលបទចោទលើបុគ្គលិក CCFC ជាបន្ទាន់

5 min read

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣

ការចាប់ខ្លួនបុគ្គលិកបីរូបរបស់សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) និងការសម្រេចចោទប្រកាន់ដែលមិនសមហេតុផល ដែលបានចោទពីបទ រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម គឺជាករណីមួយបន្ថែមទៀត ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានធ្វើឡើង ដើម្បីការឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំពោះភាពសកម្មនិយមដោយអហិង្សារបស់ពួកគេ ។

យើងខ្ញុំជាក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម ទាមទារឱ្យបញ្ឈប់នូវការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានចំពោះអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ និងសូមអំពាវនាវឱ្យដោះលែងបុគ្គលិកសមាគម CCFC ទាំងបីរូបជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ដើម្បីអ្នកទាំងបីមានសេរីភាពក្នុងការបំពេញការងារសំខាន់ៗបន្តទៀត ។

កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ១៨ ខែឧសភា នគរបាលបានសម្រេចឃាត់ខ្លួនលោក ថេង សាវឿន ប្រធានសមាគម CCFC លោក ញិល ភាព មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់សមាគម និងលោក ថាន់ ហាច មន្រី្តសម្របសម្រួលសហគមន៍ ជាផ្លូវការ។ ពួកគេត្រូវបានចាប់ឃាត់ខ្លួនជាលើកដំបូងក្នុងខេត្តក្រចេះ នៅតាមផ្លូវទៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា ខណៈពេលដែលពួកគេកំពុងតែធ្វើដំណើរជាមួយនឹងមនុស្សរាប់សិបនាក់ផ្សេងទៀត ក្រោយពីចូលរួមកម្មវិធីនៅឯខេត្តរតនគិរី ហើយក្រោយមកអ្នកទាំងនោះត្រូវបាននគរបាលបញ្ជូនទៅកាន់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តរតនគិរី ។

មានតែ សាវឿន ទេ ដែលបានជួបនិយាយជាមួយមេធាវី នៅថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា នៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តរតនគិរី បន្ទាប់ពីការឃាត់ខ្លួនគាត់នៅខេត្តក្រចេះ និងមុនពេលបញ្ជូនទៅសាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី ។ នៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា មេធាវីត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យជួបកូនក្តីម្តងទៀត អំឡុងពេលការសាកសួរចម្លើយនៅតុលាការខេត្តរតនគិរី ។

កាលពីរសៀលថ្ងៃ ២២ ខែឧសភា ចៅក្រមស៊ើបសួរ លោក សាយ គួហាវ បានសម្រេចចោទប្រកាន់ លោក ថេង សាវឿន លោក ញិល ភាព លោក ថាន់ ហាច ពីបទ រួមគំនិតក្បត់ មាត្រា ៤៥៣ និងបទ ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ មាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ។ អ្នកទាំងបីប្រឈមនឹងជាប់ពន្ធនាគារដល់ ១០ ឆ្នាំ និងពិន័យជាទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៤ លាន រៀល (ប្រហែល១.០០០ ដុល្លារ) ប្រសិនបើរកឃើញថាមានទោស ។ ដោយឡែកយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី លោកបណ្ឌិត ចាន់ វិបុល ក៏ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសដូចអ្នកទាំងបីខាងលើផងដែរ ។

ការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ គឺជាការចោទប្រកាន់ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ច្បាស់លាស់ ។ សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) គឺជាសមាគមកសិករមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១១ ហើយធ្វើការជាមួយសហគមន៍ ជាង ៧០ សហគមន៍នៅទូទាំង ១០ ខេត្ត ដើម្បីជួយដល់កសិករដែលរងគ្រាះដោយការបណ្តេញចេញ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិដីធ្លីដែលជាតម្រូវការចាំបាច់បំផុត ។ សមាគមធ្វើការជួយគំាទ្រដល់សហគមន៍ឱ្យយល់ដឹងពីសិទ្ធិ និងការតស៊ូមតិ ដើម្បីការរស់ល្អប្រសើរ និងសិទ្ធិមានដីធ្លីសម្រាប់កសិករទាំងអស់នៅទូទាំងប្រទេស ។

ការងាររបស់សកម្មជនសិទិ្ធមនុស្ស មិនត្រូវប្រដូចនឹងសកម្មភាពបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ដូចជាការញុះញង់ ឬរួមគំនិតក្បត់ប្រឆាំងនឹងជាតិ ឡើយ ។ ការចាប់ខ្លួនបុគ្គលិកសមាគម CCFC នឹងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ដែលបានកើតឡើងមកលើសមាជិករបស់សមាគមនោះទេ ។ ហើយវាក៏នឹងមិនអាចបំបិទសំឡេងរបស់អ្នកដឹកនាំនិងតំណាងសហគមន៍ ដែលកំពុងទាមទាររកយុត្តិធម៌សម្រាប់សមាជិកសហគមន៍ មិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ ។

ការចាប់ខ្លួនទាំងនេះ ធ្វើឱ្យកើតឡើងនូវការតវ៉ាជាច្រើនថ្ងៃពីសំណាក់សហគមន៍នៅទូទាំងប្រទេស ដែលសហគមន៍ទាំងនោះដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ការចាប់ខ្លួនគឺដើម្បីរារាំងភាពសកម្មនិយមរបស់ពួកគេ ហើយនិងរារាំងការស្វែងរកដំណោះស្រាយទៅលើបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេ ។

អាជ្ញាធរត្រូវដោះលែង លោក ថេង សាវឿន លោក ញិល ភាព និង លោក ថាន់ ហាច ជាបន្ទាន់ ហើយបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់ គួរត្រូវទម្លាក់ចោល ។ ការប្រមូលផ្តុំរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន មិនមែនជាបទឧក្រិដ្ឋ ។ ការដោះលែងសកម្មជនទាំងនេះ គឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាព និងយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ សម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ៕

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចូលរួមគាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិព្រលាន ២៤៣ (កោះកុង)
សហគមន៍កសិករក្រីក្រជនបទ ៩៥៥ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សហគមន៍ជាំក្រវៀន (ត្បូងឃ្មុំ)
សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា(FTUWKC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ឃ្មុំស្រករថ្លុកឫស្សី (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើល (L.R.S.U)
សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP-Center)
សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
សហគមន៍ភ្នំទទឹង (កំពត)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង(ត្បូងឃ្មុំ)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស – ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ការប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិនារី ខួបលើកទី១១២ ក្រោមប្រធានបទ «គាំពារស្ត្រី និងក្មេងស្រី ដើម្បីយុត្តិធម៌ទាំងអស់គ្នា»

2 min read

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣

យើងខ្ញុំជាក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដូចជា សហជីព សហព័ន្ធសហជីព អង្គការ និងសមាគមដែលកំពុងធ្វើការងារដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រនៅប្រទេសកម្ពុជា រួមមាន សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរ សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសមាគមធាងត្នោត សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ អង្គការក្លាហាន និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមជម្រាបជូនដំណឹងដល់សាធារណជន និងអ្នកសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិមេត្តាជ្រាបថា៖ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នានឹងប្រារព្ធកម្មវិធីខួបលើកទី១១២ នៃទិវាអន្តរជាតិនារីក្រោមប្រធានបទ «គាំពារស្ត្រីនិងក្មេងស្រី ដើម្បីយុត្តិធម៌ទាំងអស់គ្នា»។

គោលបំណងនៃការប្រារព្ធកម្មវិធីនេះគឺដើម្បីរម្លឹកដល់ការតស៊ូ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ស្រ្តី ក្មេងស្រី និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាស្ត្រីនៅគ្រប់វិស័យ ក៏ដូចជាបង្ហាញដល់សាធារណជនឱ្យបានជ្រាបអំពីតម្រូវការ បញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ព្រមទាំងស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយនូវតម្រូវការចាំបាច់ ទុក្ខកង្វល់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម និងភាពអយុត្តិធម៌សម្រាប់ស្រ្តី និងក្មេងស្រីរងគ្រោះ។

អាស្រ័យហេតុនេះ សូមសាធារណជនជ្រាបជាព័ត៌មាន និងចូលរួមជាមួយយើងខ្ញុំតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបានតាមកម្មវិធីដូចខាងក្រោម៖

នៅថ្ងៃទី០១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ យើងខ្ញុំនឹងចេញផ្សាយខិត្តប័ណ្ណរាប់ថ្ងៃថយក្រោយដើម្បីបង្ហាញកាលបរិច្ឆេទរំកិលជិតមកដល់ទិវាអន្តរជាតិនារី
ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ យើងខ្ញុំនឹងចេញផ្សាយវីដេអូចំនួន៧ បន្តបន្ទាប់គ្នា ដែលក្នុងវីដេអូទាំង៧នោះ លើកឡើងនូវសំណើឱ្យមានការដោះស្រាយនូវបញ្ហាប្រឈមចំនួន១៧ ចំណុច តាមវិស័យនីមួយៗ។
នៅថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ យើងខ្ញុំនឹងរៀបចំកម្មវិធីវិទ្យុពិភាក្សាលើប្រធានបទ៖« ការចូលរួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងយុទ្ធនាការទិវាអន្តរជាតិនារីឆ្នាំ២០២៣»។
នៅថ្ងៃទី ៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ យើងខ្ញុំនឹងរៀបចំកម្មវិធីជួបជុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិនារីក្រោមប្រធានបទ៖ «គាំពារស្ត្រីនិងក្មេងស្រី ដើម្បីយុត្តិធម៌ទាំងអស់គ្នា» ដែលមានអ្នកចូលរួមចំនួនប្រមាណ ៥០០ នាក់៕

ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖

១. អ្នកស្រី អ៊ូ ទេពផល្លីន ទូរស័ព្ទ៖ ០១១ ៩៨៤ ៨៨៣

២. អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ទូរស័ព្ទ៖ ០១២ ៨៨០ ០៣៩

៣. អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ទូរស័ព្ទ៖ ០១១ ៩៤៣ ២១៣

៤. អ្នកស្រី មាស សាអ៊ីម ទូរស័ព្ទ៖ ០៨៦ ៣៨២ ៦៦៦

៥. លោក ឃុន ថារ៉ូ ទូរស័ព្ទ៖ ០៩៣ ៥៥៦ ៦៧១

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម៖ សារព័ត៌មាន និងក្រុមសង្គមស៊ីវិល សោកស្ដាយជាខ្លាំង ចំពោះការលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណព័ត៌មានរបស់វីអូឌី និងការបៀតបៀនផ្លូវភេទលើស្ត្រីអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានម្នាក់

9 min read

យើងខ្ញុំ ជាស្ថាប័នសារព័ត៌មាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមសម្ដែងការសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការសម្រេចរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណសារព័ត៌មានវីអូឌី ដែលជាសារព័ត៌មានឯករាជ្យចុងក្រោយមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ យើងខ្ញុំ ក៏សូមថ្កោលទោសផងដែរ ចំពោះការបៀតបៀនផ្លូវភេទ និងការគំរាមកំហែងថ្មីៗនេះ ទៅលើស្ត្រីអ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌីម្នាក់ ។

ការបិទសារព័ត៌មានវីអូឌី និងការប្រើភាសាបៀតបៀនផ្លូវភេទទៅលើស្រ្តីអ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌី បានធ្វើឱ្យបាត់បង់ទំនុកចិត្តទៅលើការអះអាងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង ពាក់ព័ន្ធនឹងការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា និងហាក់ដូចជាកំពុងឆ្លុះបញ្ចាំងពីការខកខានក្នុងការគោរពច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន ដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ ។ ការសម្រេចចិត្តលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណផ្សាយព័ត៌មានរបស់វីអូឌី នៅមុនការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០២៣នេះ បង្ហាញពីរលកថ្មីមួយនៃមធ្យោបាយគំរាមកំហែងប្រឆាំងនឹងសារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលកំពុងមានតិចស្រាប់ ដែលស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការបិទកាសែតខេមបូឌា ដេលី ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និងការលក់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ។

កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ វីអូឌី បានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយជាភាសាខ្មែរ ដោយស្រង់យកសម្ដីអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល ឯកឧត្ដម ផៃ ស៊ីផាន ដែលបានលើកឡើងថា “វាមិនមែនជារឿងខុសឆ្គងទេ ការដែលឯកឧត្ដម ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើរតួជំនួសឪពុក ក្នុងការផ្ដល់ជំនួយឱ្យប្រទេសតួគី” ។ ក្រោយមក ឯកឧត្ដម ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារនៅលើបណ្ដាញសង្គមដោយបានបដិសេធថា មិនបានដើរតួនាទីនេះទេ ព្រមទាំងបានសូមឱ្យមានការកែតម្រូវជាបន្ទាន់ ក៏ដូចជាសូមឱ្យវីអូឌី ផ្ដល់ភស្ដុតាងពីការចុះហត្ថលេខារបស់ឯកឧត្ដម នៅលើឯកសារផ្ដល់ជំនួយនោះ ។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក ដោយទាមទារឱ្យវីអូឌី ធ្វើការសុំទោសជាសាធារណៈ ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល និងកូនរបស់សម្ដេច ក្នុងរយៈពេល ៧២ម៉ោង ពុំនោះទេ សម្ដេចលើកឡើងថា សម្ដេចនឹងបញ្ជាឱ្យក្រសួងព័ត៌មាន លុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណផ្សាយព័ត៌មានរបស់វីអូឌី ។ នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះសារមួយទៀតនៅលើហ្វេសប៊ុក ដោយកំណត់ឱសានវាទត្រឹមម៉ោង១០ព្រឹក ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ។

ការកំណត់ឱសានវាទរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បង្ហាញពីការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ដល់ស្ថាប័ន និងអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យទាំងអស់នៅកម្ពុជា ។ កម្ពុជាមានច្បាប់ដែលមានស្រាប់ សម្រាប់ដោះស្រាយចំពោះការសម្រង់សម្ដី ឬអង្គហេតុមិនត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងការរាយការណ៍ព័ត៌មានមួយ ។ មាត្រា១០នៃច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន នៅកម្ពុជា ចែងថា មនុស្សមានសិទ្ធិទាមទារឱ្យមានការកែតម្រូវ និងការឆ្លើយតបពីអ្នកផ្សាយព័ត៌មាន នៅពេលដែលពួកគេយល់ថា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយមិនត្រឹមត្រូវ ហើយអ្នកផ្សាយព័ត៌មាន ត្រូវឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេល ៧ថ្ងៃ ។ ពួកគេ ក៏មានសិទ្ធិផងដែរ ក្នុងការប្ដឹងទៅតុលាការពីបទបរិហាកេរ្តិ៍ និងបទមួលបង្កាច់ ។

ការសម្រេចរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការមិនប្រើច្បាប់នេះ ហើយបែរជាលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់វីអូឌី ក៏ដូចជា ក្រសួងព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុករបស់ឯកឧត្ដម ខៀវ កាញារីទ្ធ ដោយបានប្រកាសថា ជាមេរៀនមួយ សម្រាប់សារព័ត៌មានផ្សេងទៀត បង្ហាញថា ចលនានេះត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីបំបិទសំឡេងសារព័ត៌មានឯករាជ្យមួយដែលនៅសេសសល់នៅក្នុងប្រទេស មុនការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ ។

គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ការចូលទៅកាន់គេហទំព័រវីអូឌី ទាំងភាសាខ្មែរ និងភាសាអង់គ្លេស បង្ហាញថា មានការបិទខ្ទប់ (block) ដោយក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់សេវាអ៊ីនធឺណិត និងអ្នកផ្ដល់សេវាទូរស័ព្ទចល័តជាច្រើន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។

យើងខ្ញុំ សូមស្នើសុំដោយទទូចឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ដោះស្រាយបញ្ហានេះ ប្រកបដោយការអត់ធ្មត់ វិជ្ជាជីវៈ និងការគោរព ដែលស្របទៅនឹងច្បាប់កម្ពុជា និងមិនប៉ះពាល់ដល់លំហរសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ។ យើងខ្ញុំ យល់ថា ការបិទវីអូឌី អាចបង្ហាញពីដំណើរថយក្រោយស្ទើរតែទាំងស្រុង ទាំងសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងនីតិរដ្ឋ នៅកម្ពុជា ។

លើសពីនេះទៅទៀត យើងខ្ញុំ សូមថ្កោលទោសចំពោះភាសាដែលប្រកបដោយការរំលោភបំពាន និងការរើសអើងចំពោះស្រ្តីភេទ ដោយលោក ផែង វណ្ណៈ និងអ្នកផ្សេងទៀត នៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ប្រឆាំងនឹងស្រ្តីអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានម្នាក់ ដែលបាននិពន្ធអត្ថបទវីអូឌីដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ ។ យើងខ្ញុំ សង្ឃឹមថា រាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈក្រសួងពាក់ព័ន្ធដូចជា ក្រសួងព័ត៌មាន និងក្រសួងកិច្ចការនារី នឹងចូលរួមជាមួយពួកយើង ក្នុងការអំពាវនាវឱ្យលោក ផែង វណ្ណៈ និងអ្នកផ្សេងទៀត ធ្វើការសុំទោសចំពោះ ស្រ្តីអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាននោះ ព្រមទាំងបញ្ឈប់សកម្មភាពមិនត្រឹមត្រូវនៃការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ចំពោះស្រ្តីអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន ។

អ្នកសារព័ត៌មានមិនគួរត្រូវបានវាយប្រហារ ដោយសារការងារ និងអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេទេ ។

តួនាទីសារព័ត៌មានឯករាជ្យ មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ។ គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស បានលើកឡើងថា សេរីភាពសារព័ត៌មាន គឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ នៅក្នុងដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងគួរតែត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើប្រតិបត្តិការដោយគ្មានការរឹតត្បិត ។

យើងខ្ញុំ សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា រាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលស្គាល់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់វីអូឌី និងអ្នកសារព័ត៌មានរបស់ពួកគេ រួមជាមួយនឹងស្ថាប័នប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យដែលនៅសេសសល់នៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាសិទ្ធិ ក្នុងការប្រកបការងាររបស់ពួកគេ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់ និងដោយគ្មានការភ័យខ្លាចពីការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖
១. សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា)
២. បណ្ដាញអ្នកសារព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជា (CFJ)
៣. ក្លឹបអ្នកសារព័ត៌មានបរទេសនៃកម្ពុជា (OPCC)
៤. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ
៥. The Alliance of Independent Journalists/AJI (Indonesia)
៦. National Union of Journalists of the Philippines/NUJP (Philippines)
៧. The Center for Independent Journalism (Malaysia)
៨. Gerakan Media Merdeka/Geramm (Malaysia)
៩. Freedom Film Network (Malaysia)
១០. Journalist Association Timor Leste/AJTL (Timor Leste)
១១. Foreign Correspondents’ Club of Japan (FCCJ)
១២. Taiwan Foreign Correspondents’ Club (TFCC)
១៣. សហព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ (អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក)
១៤. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
១៥. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
១៦. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
១៧. សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ (LRSU)
១៨. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
១៩. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
២០. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
២១. សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
២២. សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)
២៣. អង្គការមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ (CLEC)
២៤. The Asian Network for Free Elections (ANFREL)
២៥. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
២៦. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
២៧. CIVICUS: World Alliance for Citizen Participation
២៨. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
២៩. Jakarta Foreign Correspondents Club (JFCC)
៣០. Kanopi hijau, Indonesia
៣១. MilkTeaAlliance Calendar Team, regional/ transnational
៣២. International Dialogue (IID)
៣៣. ALTSEAN-Burma, Myanmar
៣៤. Innovation for Change-East Asia, regional network based in Bangkok, Thailand
៣៥. MilkTeaAlliance Friends of Myanmar, Myanmar
៣៦. Asia Democracy Network (ADN), regional network bases in South Korea
៣៧. DAKILA, Philippines
៣៨. Ruang MES ៥៦, Yogyakarta, Indonesia
៣៩. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
៤០. សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
៤១. សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)
៤២. EngageMedia, Asia-Pacific
៤៣. សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
៤៤. Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
៤៥. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
៤៦. សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)
៤៧. សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
៤៨. Foreign Correspondents Club of Thailand, (FCCT) Professional Committee
៤៩. Foreign Correspondents Association of the Philippines (FOCAP)
៥០. ខ្មែរថាវរៈ
៥១. ចលនាមាតាធម្មជាតិ (MNC)
៥២. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
៥៣. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
៥៤. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
៥៥. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
៥៦. សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
៥៧. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
៥៨. សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
៥៩. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
៦០. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
៦១. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
៦២. សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
៦៣. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
៦៤. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
៦៥. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
៦៦. សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
៦៧. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
៦៨. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
៦៩. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
៧០. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
៧១. សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
៧២. សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
៧៣. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៤. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៥. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៦. សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
៧៧. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
៧៨. សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
៧៩. សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
៨០. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
៨១. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
៨២. សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
៨៣. សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
៨៤. អង្គការសមាគមធាងត្នោត
៨៥. សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
៨៦. NARA-Youth, the Philippines
៨៧. អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តី
៨៨. អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន
៨៩. មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងសន្តិភាព
៩០. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា
៩១. អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF)
៩២. Crisis in Zimbabwe Coalition, Africa
៩៣. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា
៩៤. អង្គការនារីដើម្បីសន្តិភាព
៩៥. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
៩៦. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម៖ សូមដោះលែងប្រធានសហជីព កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ជាបន្ទាន់

6 min read

ថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២

យើងខ្ញុំជាក្រុមសង្គមស៊ីវិលដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាល សូមមេត្តាឈប់ភ័យខ្លាចនូវវត្តមាន ភាពក្លាហាន និងភាពរឹងមាំរបស់ស៊ីថរតទៅទៀត ។ យើងខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវ សូមអាជ្ញាធររដ្ឋដោះលែង កញ្ញា ស៊ីថរ ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ចេញពីពន្ធនាគារ និងសូមបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីបំភិតបំភ័យប្រធាន និងសមាជិកសហជីពតទៅទៀត ។

កញ្ញា ស៊ីថរ ដែលទើបតែជាប់ឆ្នោតក្លាយជាប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារ បុគ្គលិក កម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ (LRSU) សម្រាប់អណត្តិថ្មី ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួននៅក្នុងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ នៅពេលដែលកញ្ញាត្រឡប់មកពីចូលរួមកិច្ចប្រជុំសហព័ន្ធសហជីពអន្តរជាតិនៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី ។

សមាជិកសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារ បុគ្គលិក កម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ ជាច្រើន បានបន្តធ្វើកូដកម្មអស់រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំមកហើយ ។ ហើយអ្វីដែលជាការឆ្លើយតបរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋ គឺជាការវាយដំ ការចាប់ខ្លួន និងការរំលោភបំពានផ្លូវភេទលើកូដករជាស្ត្រីជាច្រើននាក់ ។ ការចាប់ខ្លួនចុងក្រោយនេះ គឺជាការបន្តយុទ្ធនាការគាបសង្កត់របស់អាជ្ញាធររដ្ឋ ដែលមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ ។

កញ្ញា ស៊ីថរ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនលើកទីមួយ កាលពីខែមករា ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ ដោយសារសកម្មភាពកូដកម្មរបស់សហជីពដែលកញ្ញាដឹកនាំ ។ កញ្ញា ស៊ីថរ ត្រូវបានតុលាការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំកាលពីខែមីនា ហើយត្រូវបានចាប់ខ្លួនសារជាថ្មីកាលពីថ្ងៃសៅរ៍នេះ ដោយត្រូវបានអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់ថាកញ្ញាបានរំលោភទៅនឹងលក្ខខណ្ឌដែលហាមឃាត់កញ្ញាមិនឱ្យចាកចេញពីប្រទេស ។

ទាំង កញ្ញា ស៊ីថរ និងមេធាវីការពារក្តីឱ្យ កញ្ញា ស៊ីថរ សុទ្ធតែមិនបានទទួលការជូនដំណឹងអំពីលក្ខខណ្ឌក្នុងការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្ននោះទេ ។ មេធាវីរបស់កញ្ញាបានដាក់ពាក្យស្នើសុំថតសំណុំរឿងរបស់កញ្ញានៅតុលាការ ដែលក្នុងនោះមានទាំងឯកសារលក្ខខណ្ឌនៃការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្ននានា ប៉ុន្តែតុលាការមិនទាន់អនុញាតឱ្យថតឯកសារសំណុំរឿងនោះនៅឡើយ ដែលនេះជាការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ កញ្ញា ស៊ីថរ ត្រូវបានអាជ្ញាធរ អន្តោប្រវេសន៍អនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំនោះកាលពីដើមខែនេះ ប៉ុន្តែបែរជាត្រូវចាប់ខ្លួននៅពេលកញ្ញាត្រឡប់ចូលមកប្រទេសទៅវិញ ។

ប្រសិនបើអាជ្ញាធរទាំងនោះ ចង់ឱ្យ កញ្ញា ស៊ីថរ គោរពនូវលក្ខខណ្ឌនៃការដោះលែងទាំងនោះ ពួកគេគួរតែជូនដំណឹងអំពីលក្ខខណ្ឌទាំងនោះឱ្យសាម៉ីខ្លួន និងមេធាវីរបស់សាម៉ីខ្លួនបានដឹង ។ ការដាក់ទោសពលរដ្ឋ ដោយសារខកខានក្នុងការអនុវត្តនូវលក្ខខណ្ឌដែលមិនដែលបានប្រាប់ឱ្យដឹងមុន គឺជាភាពអយុត្តិធម៌បំផុត ហើយល្មើសទៅនឹងគោលការណ៍ជាមូលដ្ឋាននៃនីតិរដ្ឋ ។

លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រធានកម្មវិធីការងារនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស សង់ត្រាល់ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ ប្រសិនបើតុលារការឯករាជ្យ សុក្រិត យុត្តិធម៌ កញ្ញា ស៊ីថរ គួរតែត្រូវបានការលើកកម្ពស់ និងការពារដោយច្បាប់ ។ ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិការងារដ៏លេចធ្លោរូបនេះ គឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និង សិទ្ធិការងារយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយការចោទប្រកាន់របស់តុលារការ មិនបានផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាប់ ។

កញ្ញា ស៊ីថរ ត្រូវបានអាជ្ញាធរឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នជាថ្មី នៅមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទី ២ (ម២) ជាកន្លែងដែលកញ្ញានឹងរងគ្រោះដោយសារលក្ខខណ្ឌអាក្រក់ៗជាច្រើន រួមទាំងភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងបន្ទប់ពន្ធនាគារ ។ កញ្ញានឹងអាចជាប់ពន្ធនាគារ ប្រសិនបើតុលាការរកឃើញថានាងមានកំហុស ។ យ៉ាងតិចណាស់មានអ្នកដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ចំនួន ៩រូប ដែលធ្លាប់ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនជាមួយនឹងស៊ីថរកាលពីលើកទី១ កំពុងរងនូវការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាច្រើន ខណៈដែលបទចោទថ្មីមួយចំនួន ក៏កំពុងត្រូវបានដាក់មកលើកូដករផ្សេងទៀតផងដែរ ។

អាជ្ញាធររដ្ឋត្រូវតែបញ្ឈប់ការធ្វើទុកបុកម្នេញ និងបញ្ឈប់ការចាត់ទុក កញ្ញា ស៊ីថរ សមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ ក៏ដូចជាប្រធានសហជីពក្នុងរោងចក្រកាត់ដេរ សណ្ឋាគារ និងក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធដទៃទៀត ថាជាសត្រូវរបស់អាជ្ញាធរ ។ អ្នកទាំងនោះជាអ្នកតំណាងឱ្យផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករជាច្រើននាក់ ដែលបានអំពាវនាវដល់និយោជក និងក្រុមហ៊ុន ឱ្យគោរពច្បាប់ការងារ និងសិទិ្ធស្របច្បាប់របស់កម្មករ ។ រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែកោតសរសើរដល់វីរភាពរបស់អ្នកទាំងនោះ មិនមែនចាប់ខ្លួនពួកគេដាក់ពន្ធនាគារនោះទេ ។

អ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត អគ្គលេខាធិការនៃសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារ បុគ្គលិក កម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ (LRSU) បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “យើងខ្ញុំអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធររដ្ឋ សូមលោកមេត្តាបញ្ឈប់ការលាបពណ៌ និងចាត់ទុកការធ្វើកូដកម្មរបស់សហជីពណាហ្គាវើលដ៍ ថាជាការតវ៉ាខុសច្បាប់” ។ អ្នកស្រីបានបន្តទៀតថា៖ “សកម្មភាពរបស់សហជីព គឺជាការធ្វើកូដកម្មដោយស្របច្បាប់របស់កម្មករនិយោជិត ដែលត្រូវបានក្រុមហ៊ុនបរទេសរំលោភបំពានលើសិទិ្ធ និងច្បាប់ការងាររបស់ប្រទេស” ។

យើងខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធររដ្ឋ សូមមេត្តាដោះលែង កញ្ញា ស៊ីថរ ឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងលើកចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងអស់ចំពោះ កញ្ញា ស៊ីថរ ក៏ដូចជាមេដឹកនាំនិងសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ដទៃទៀត ។ បញ្ហាកូដកម្មរបស់សហជីពណាហ្គាវើលដ៍ ត្រូវតែធ្វើការដោះស្រាយដោយផ្អែកលើច្បាប់ការងារ ហើយអាជ្ញាធរត្រូវតែឈប់ចាត់ទុកសមាជិកសហជីពជាឧក្រិដ្ឋជនខុសច្បាប់ ដោយគ្រាន់តែអ្នកទាំងនោះអនុវត្តនូវសិទិ្ធ និងការងារស្របច្បាប់ និងមិនអត្មានិយម របស់ពួកគេ ដើម្បីការងារសិទិ្ធស្របច្បាប់របស់អ្នកដទៃ ៕

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖

អ្នកស្រីឃ្លាំង សុបិន្ត, អគ្គលេខាធិការនៃសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារ បុគ្គលិក កម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ (LRSU), លេខទូរស័ព្ទ៖ ០៨១ ៥២៥ ៤៦១
លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រធានកម្មវិធីការងារ នៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស សង់ត្រាល់, លេខទូរស័ព្ទ៖ ០៩៣ ៥៥៦ ៦៧១

អង្គការ សមាគម សហជីព សហគមន៍ចូលរួមគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា(BWTUC)
សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
អង្គការវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យ (CID)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA-CLC)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្ត្រីកាត់ដេរ (CFTUWT)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
ខ្មែរថាវរៈ
អង្គការក្លាហាន
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ (LRSU)
សហគមន៍ដីធ្លី (ប៉ៃលិន)
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍អូរដំដែក (កំពង់ធំ)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
សហគមន៍ភ្នំទទឹង (កំពត)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
អង្គការពន្លកខ្មែរ (PKH)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃព្រាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
អង្គការសីលការ
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ក្នុងវេទិកាសហគមន៍លើកទី ៩ ក្រោមប្រធានបទ “យុត្តិធម៌លំនៅឋាន និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន”

0 min read

ថ្ងៃទី ២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២

យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាជាប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍ដីធ្លី និងលំនៅឋាននានានៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តដែលកំពុងប្រឈមនឹងអសុវត្ថិភាពដីធ្លី និងលំនៅឋាន ដោយសារតែការអភិវឌ្ឍដែលកង្វះនូវយុត្តិធម៌ តម្លាភាព និងការចូលរួម។ ពួកយើងទាំងអស់គ្នា ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះ តែងតែមានការព្រួយបារម្ភពីការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងការមិនមានសំណងសមរម្យ ព្រោះនាពេលកន្លងមក សហគមន៍ដីធ្លីដូចពួកយើងជាច្រើនតែងតែឈឺចាប់ និងរងគ្រោះពីការអភិវឌ្ឍទាំងនោះ។

សិទ្ធិមានកម្មសិទ្ធិ រួមទាំងសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ ត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា ៤៤ ក៏បានធានាអំពីសិទ្ធិជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ដែលត្រូវបានការពារដោយច្បាប់យ៉ាងតឹងរឹង។ ចំណែកឯសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យត្រូវបានធានាដោយច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលក្នុងនោះរួមមាន មាត្រា ២៥ នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងមាត្រា ១១ នៃកតិការសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌។

ក្នុងវេទិកាសហគមន៍លើកទី៩ ឆ្នាំ២០២២នេះ មានអ្នកចូលរួមប្រមាណ២០០នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន៣៤ ដែលមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តដែលកំពុងប្រឈមផលប៉ះពាល់ដោយសារ ការរំលោភបំពានលើសិទិ្ធដីធ្លី និងលំនៅឋាន។

ដូច្នេះហើយ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាសូមអំពាវនាវ៖

– រាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគោរព និងការពារសិទ្ធិរបស់យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ និង មានសិទ្ធិរស់នៅដោយសមរម្យ និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ដូចប្រជាពលរដ្ឋដទៃទៀតដែរ។

– រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែអនុវត្ត ច្បាប់ឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព និងបញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ការប្រើអំពើហិង្សា និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់លើពួកយើងខ្ញុំ ជាពិសេស សកម្មជនដីធ្លី និងលំនៅឋាន។

– រាជរដ្ឋាភិបាល អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានានៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អនុវត្តឱ្យបាននូវសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ ដើម្បីឱ្យមានការអភិវឌ្ឍសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។

– រាល់ការអភិវឌ្ឍទាំងឡាយត្រូវតែវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់សង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថាន ជាពិសេសផលប៉ះពាល់ទៅលើជីវភាពរបស់ជនងាយរងគ្រោះ។

– អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគួរពន្លឿនការចេញប័ណ្ណស្នាក់នៅ សៀវភៅគ្រួសារ ប័ណ្ណសមធម៌ដល់សមាជិកសហគមន៍ដីធ្លី ដែលពុំទាន់មានដើម្បីឱ្យពួកគាត់ទទួលបាននូវសេវាសង្គមនានា។

– សាលារាជធានីភ្នំពេញផ្តល់ និងគាំទ្រក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងផ្តល់សេវាកម្មកាន់តែប្រសើរឡើងក្នុងទីតាំងលំនៅឋានក្រីក្រ ដូចជាប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក ការប្រមូលសំរាម និងការតភ្ជាប់ បណ្តាញទឹកស្អាត និងអគ្គិសនីរបស់រដ្ឋ។

– អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាថា រាល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍនានាត្រូវអនុលោមតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ដែលរួមមានការបើកចំហរ តម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នករងផលប៉ះពាល់ ដើម្បីធានាថា ពួកគាត់បានចូលរួមពិភាក្សាអំពីបញ្ហាទាំងនោះ លើកឡើងពីកង្វល់នានា និងដំណោះស្រាយដែលអាចធ្វើទៅរួច សម្រាប់ផលប្រយោជន៍គ្រប់ភាគី។

សហគមន៍ដែលគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមានដូចខាងក្រោម៖

សហគមន៍ស្ទឹងកំបុត
សហគមន៍ពង្រសែនជ័យ
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី
សហគមន៍ឡពាង
សហគមន៍ថ្លាន់មួយរយ
សហគមន៍ពង្រួកជ័យល័ក្ខ
សហគមន៍ព្រៃពាយ
សហគមន៍បាតខ្ទះ
សហគមន៍រមាសហែក
សហគមន៍ចេកមាស
សហគមន៍មានជ័យ
សហគមន៍ស្ត្រីក្លាហាន
សហគមន៍ព្រែកតាគង់រុងរឿង
សហគមន៍ផ្លូវរថភ្លើង
សហគមន៍រលួសជើងឯក
សហគមន៍ជើងឯកក្រុម ៣
សហគមន៍ជើងឯកក្រុម ៤
សហគមន៍ស្ទឹងមានជ័យ
សហគមន៍ព្រែកតាគង់
សហគមន៍បឹងឈូកអេ
សហគមន៍សំរោងត្បួង
សហគមន៍បឹងឈូក
សហគមន៍បឹងត្របែកភូមិ៤
សហគមន៍ភូមិ២៣
សហគមន៍ទួលសង្កែអេ
សហគមន៍ត្រពាំងរាំងថ្មី
សហគមន៍សែនរីករាយ
សហគមន៍និរោធបឹងឈូក
សហគមន៍៩២
សហគមន៍សាមគ្គីរុងរឿង
សហគមន៍ព្រែកតាគង់ផ្លូវ៦០ម៉ែត្រ
សហគមន៍ព្រែកតាគង់៣
សហគមន៍ស្មសាន
សហគមន៍ស្ត្រីឃ្លាំងសាំង

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមទំនាក់ទំនង៖

– លោក ឃុន តុលា ប្រធានគម្រោងពង្រឹងអំណាចសហគមន៍

លេខទូរសព្ទ ០៩៣ ៦៦៧ ៧៨៩

– អ្នកស្រី ស៊ិន ស៊ីនួន តំណាងសហគមន៍ទីក្រុង

លេខទូរសព្ទ ០១៧ ៣២ ៤៥ ៤៦

– អ្នកស្រី អ៊ុំ សុភី តំណាងសហគមន៍ខេត្ត

លេខទូរសព្ទ ០៧៨ ៥០ ៦៨ ៣០

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ

ការឃាត់ខ្លួននិងប្រើហិង្សាយ៉ាងអាក្រក់លើសារព័ត៌មាននិងសកម្មជន នៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ

8 min read

រូបថតចេញពីវីឌីអូបង្ហោះដោយខ្មែរថាវរៈកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ បង្ហាញសកម្មភាពមន្ត្រីកងអង្គរក្សក្នុងសម្លៀកបំពាក់ស៊ីវិលឃាត់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌីនិងសកម្មជនដែលរួមមានលោក ហ៊ុន វណ្ណៈ ផងដែរ

ថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ – យើងខ្ញុំ ជាអង្គការលើកកម្ពស់សេរីភាពសារព័ត៌មាន សិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គមស៊ីវិល ដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមសម្ដែងការសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះ

ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ការឃាត់ខ្លួនតាមទំនើងចិត្ត និងការបំភិតបំភ័យអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៥នាក់និងសកម្មជនចំនួន៤នាក់កាលពីពេលថ្មីៗនេះពីសំណាក់មន្ត្រីកងអង្គរក្សនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅតំបន់ព្រៃភ្នំតាម៉ៅ។

អ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៥នាក់មកពីអង្គភាពសារព័ត៌មានឯករាជ្យ វីអូឌី(VOD)និងយុវជនខ្មែរថាវរៈចំនួន៤នាក់ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌អស់រយៈពេលប្រមាណ៧ម៉ោងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២។ អ្នកទាំងនោះត្រូវបានឃាត់ខ្លួននៅក្នុងព្រៃភ្នំតាម៉ៅកាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ដោយមន្ត្រីកងអង្គរក្សរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី (BHQ) និងបញ្ជូនមកកាន់អធិការដ្ឋាននគរបាលស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។
អាជ្ញាធរបានប្រាប់អ្នកកាសែត វីអូឌី ថាពួកគេមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យថតរូប វីដេអូ ឬបង្ហោះដ្រូននៅភ្នំតាម៉ៅទេ ដោយអះអាងថារូបថតនិងវីដេអូទាំងនោះអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។ ការចោទប្រកាន់នោះមិនសមហេតុផលឡើយ ហើយយើងខ្ញុំមិនអាចទទួលយកការរឹតត្បិតតាមអំពើចិត្តលើអ្នកសារព័ត៌មានឡើយ។

យើងខ្ញុំក៏សម្ដែងការសោកស្ដាយផងដែរចំពោះការប្រើអំណាចដោយខុសច្បាប់របស់អាជ្ញាធរនិងការប្រើអំពើហិង្សាលើរូបរាងកាយលើអ្នកសារព័ត៌មាននិងសកម្មជន ហើយយើងអំពាវនាវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឥតលម្អៀងលើហេតុការណ៍នេះ ក៏ដូចជាផ្តន្ទាទោសចំពោះអាជ្ញាធរណាដែលប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងច្បាប់និងផ្តល់យុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ។

អ្នកថតវីដេអូរបស់វីអូឌីម្នាក់ត្រូវបានមន្រ្តីកងអង្គរក្សទះកំផ្លៀងនៅពេលដែលគាត់បដិសេធមិនប្រគល់ទូរសព្ទដែលគាត់ប្រើដើម្បីថតនៅពេលដែលកងអង្គរក្សសួរនាំសហការីរបស់គាត់។

លោក ហ៊ី ឆាយ ជាអ្នកថតវីដេអូរបស់ វីអូឌីនិងជនរងគ្រោះដោយកងអង្គរក្សទះកំផ្លៀងបាននិយាយថា «ខ្ញុំកំពុងដើរទៅវត្ត [ក្នុងព្រៃភ្នំតាម៉ៅ] និងឮថាសហការីត្រូវឃាត់ខ្លួន។ ខ្ញុំក៏ត្រលប់ទៅរកពួកគាត់វិញនិងដកទូរសព្ទដើម្បីថតទុកជាឯកសារ ស្រាប់តែមានអង្គរក្សម្នាក់ដើរមករកខ្ញុំ និងប្រាប់ខ្ញុំកុំឱ្យថតហើយគាត់ចង់យកទូរសព្ទពីខ្ញុំប៉ុន្តែខ្ញុំមិនឱ្យ។ គាត់ក៏ទះកំផ្លៀងខ្ញុំនិងឆក់យកទូរសព្ទពីដៃខ្ញុំ»។

លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ សកម្មជនខ្មែរថាវរៈក៏ត្រូវបានមន្រ្តីអង្គរក្សវាយម្តងហើយម្តងទៀតខណៈពួកគេរុញគាត់ឡើងរថយន្តក្នុងអំឡុងពេលឃាត់ខ្លួន។
លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ បាននិយាយក្រោយពេលលោកត្រូវដោះលែងថា៖ «ខ្ញុំបដិសេធមិនឡើងរថយន្តហើយគាត់បានដាល់មុខខ្ញុំបីដៃនិងលោតទាត់ក្បាលខ្ញុំ»។

អាជ្ញាធរបានអះអាងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ថា អ្នកទាំង៩នាក់បានចូលទៅក្នុងតំបន់ហាមឃាត់ក្នុងព្រៃភ្នំតាម៉ៅ (ជាទីតាំងដែលមានការឈូសឆាយនិងកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើប្រមាណ១ភាគ៤នៃទំហំដីសរុបកាលពីដើមខែ)។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍នេះ អ្នកសារព័ត៌មាននិងអ្នកផ្សេងទៀតអាចរាយការណ៍ ថតរូប និងថតវីដេអូដោយសេរីអំពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការដាំដើមឈើឡើងវិញ និងការអភិវឌ្ឍផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះ។ ការរឹតត្បិតទាំងនេះកើតឡើងភ្លាមៗតាមទំនើងចិត្តនិងរំលោភលើសេរីភាពសារព័ត៌មាន។

លើសពីនេះ អ្នកកាសែតទាំង៥នាក់និងសកម្មជនខ្មែរថាវរៈ៤នាក់រួមមានលោក ហ៊ុន វណ្ណៈ អ្នកស្រី ឈឿន ដារ៉ាវី កញ្ញា ឆែម ស្រីគា និងកញ្ញា សុគន្ធ តុលា ត្រូវបានដោះលែងកាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរតម្រូវឱ្យពួកគេផ្ដិមមេដៃលើ «កិច្ចសន្យា»។ កិច្ចសន្យានោះបានសរសេរថា អ្នកសារព័ត៌មានបានបង្ហោះដ្រូនដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរបើទោះបីជាមិនមានច្បាប់ណាចែងពីការហាមមិនឱ្យបង្ហោះដ្រូននៅតំបន់នោះក៏ដោយ។ យើងចាត់ទុកទង្វើនេះថាជាការបង្ខិតបង្ខំ ការយាយី និងការបំភិតបំភ័យ។

សិទ្ធិរបស់អ្នកកាសែតឯករាជ្យក្នុងការរាយការណ៍ព័ត៌មានដោយសេរីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវតែមានការការពារជាពិសេសនៅពេលរាយការណ៍អំពីបញ្ហាផលប្រយោជន៍សាធារណៈដូចជាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅភ្នំតាម៉ៅអស់ជាច្រើនហិកតានាពេលថ្មីៗនេះ។ ច្បាប់ស្តីពីសារព័ត៌មានឆ្នាំ១៩៩៥ របស់កម្ពុជាដែលនៅធរមាននៅឡើយ បានហាមប្រាមចំពោះការត្រួតពិនិត្យមុនបោះពុម្ពផ្សាយ ដូចហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី១៦ខែសីហានៅពេលដែលអាជ្ញាធរបានប្រាប់អ្នកកាសែតថាពួកគេមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យថតរូបឬថតវីដេអូនៅក្នុងតំបន់នោះឡើយដោយគ្មានការអនុម័តជាមុនឡើយ និងនៅពេលដែលមន្រ្តីអង្គរក្សរឹបអូសយកឧបករណ៍របស់ពួកគេរួមមានទូរសព្ទ កាមេរ៉ា និងដ្រូនជាដើម។

ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកសារព័ត៌មាននិងសកម្មជន មានសិទ្ធិក្នុងការចងក្រងឯកសារនិងត្រួតពិនិត្យដោយសេរីអំពីការបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាននិងការរំលោភសិទ្ធិ និងបញ្ចេញមតិជាសាធារណៈដែលជាសិទ្ធិត្រូវបានការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជានិងច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។

យើងឈរដោយសាមគ្គីភាពជាមួយសហការីរបស់យើងដែលធ្វើការនៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនិងជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាដែលប្រព្រឹត្តដោយអាជ្ញាធរ ការឃាត់ខ្លួនតាមទំនើងចិត្ត ការយាយី និងការបំភិតបំភ័យ។ យើងខ្ញុំសូមស្នើសុំដោយទទូចដល់អាជ្ញាធរជាតិឱ្យគោរពច្បាប់ស្តីពីរបបសារព័ត៌មាន រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រមទាំងច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិទាំងអស់ដែលធានាសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិរបស់អ្នកសារព័ត៌មាននិងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់ក្នុងការចងក្រងឯកសារនិងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនូវសកម្មភាពរបស់រដ្ឋនិងបម្រើសង្គម។

សាវតារ
អំពើហិង្សានិងការឃាត់ខ្លួនអ្នកកាសែតវីអូឌី៥នាក់និងសកម្មជនខ្មែរថាវរៈចំនួន៤នាក់កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ បានកើតឡើងតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីព្រៃភ្នំតាម៉ៅរងការកាប់បំផ្លាញអស់ជាច្រើនហិកតាដោយបានបាត់បង់ព្រៃឈើប្រមាណ៥០០ហិកតាលើផ្ទៃដីប្រមាណ២០០០ហិកតាក្នុងរយៈពេលប្រហែលមួយសប្តាហ៍។ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យដាំដើមឈើវិញនៅថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ដោយលុបចោលសម្បទានដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកផ្តល់ឱ្យពាណិជ្ជករមួយចំនួនរួមមានឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រានិងឧកញ៉ា ឃុន សៀ។ ការលុបចោលនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអត្ថបទរបស់ វីអូឌី រួមជាមួយនឹងរូបថតនិងវីដេអូថតដោយដ្រូនអំពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ អត្ថបទព័ត៌មានផ្សេងទៀតនិងរូបភាពថតដោយដ្រូននៃការឈូសឆាយបានធ្វើឱ្យសាធារណជនផ្ទុះកំហឹងនៅលើបណ្តាញសង្គមជុំវិញការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនោះ។

អ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌី៥នាក់ដែលត្រូវបានឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃអង្គារ ពេលនោះកំពុងតាមដានបន្តអំពីស្ថានការណ៍នៅទីនោះ ដែលក្នុងនោះរួមមានទាំងការសម្ភាស ថតរូប និងថតវីដេអូដោយប្រើដ្រូនជាដើម។

សកម្មជនខ្មែរថាវរៈត្រូវបានឃាត់ខ្លួន បន្ទាប់ពីសមាជិកម្នាក់របស់ខ្លួនកំពុងផ្សាយផ្ទាល់តាមហ្វេសប៊ុកពីភ្នំតាម៉ៅ ហើយក្រុមសកម្មជននេះក៏បានដាក់ញត្តិអំពីព្រៃភ្នំតាម៉ៅទៅមន្ទីរកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទខេត្តតាកែវផងដែរ។ មានការបាយការណ៍ថា អាជ្ញាធរបានចាប់ផ្តើមបោះបង្គោលនៅតំបន់ដីព្រៃននោះ ដោយធ្វើឱ្យអ្នកភូមិមានការងឿងឆ្ងល់និងជំរុញឱ្យក្រុមសកម្មជនខ្មែរថាវរៈចុះទៅមើល។

សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានប្រកាសកាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារថា ឥលូវនេះ កងអង្គរក្សរបស់គាត់ទទួលខុសត្រូវក្នុងការយកឈើដែលបានកាប់រួចចេញ រៀបចំដី និងដាំដើមឈើឡើងវិញនៅភ្នំតាម៉ៅ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកកាលពីមុនបានអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនអភិវឌ្ឍនិងឈូសឆាយផ្នែកខ្លះនៃព្រៃឈើភ្នំតាម៉ៅ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានណែនាំឱ្យក្រសួងកសិកម្មរៀបចំភ្នំតាម៉ៅឡើងវិញជាតំបន់ព្រៃការពារ។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមទាក់ទង៖
• លោក អ៊ិត សូធឿត នាយកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM) លេខមានបណ្តាញ Signal លេខ (+៨៥៥) ១២៨១៩៥៤៥ (ភាសាខ្មែរនិងអង់គ្លេស)
• អ្នកស្រី ឈឿន ដារ៉ាវី សមាជិកខ្មែរថាវៈ Signal លេខ (+៨៥៥) ១២ ២០៩ ៣១១ (ភាសាខ្មែរ)
• លោក ណុប វី នាយកប្រតិបត្តិសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (CamboJa) លេខមានបណ្តាញSignal លេខ(+៨៥៥) ១២៥១៩២៦១ (ភាសាខ្មែរនិងអង់គ្លេស)
• លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ លេខមានបណ្តាញ Signal (+៨៥៥) ១០៣២៧៧៧០ (ភាសាខ្មែរ)
• អ្នកនាង ណាលី ពីឡូក នាយិកាទទួលបន្ទុកកិច្ចការក្រៅតំបន់នៃអង្គការលីកាដូ លេខមានបណ្តាញSignal (+៨៥៥) ១២២១៤៤៥៤ (ភាសាអង់គ្លេស)
• លោក ដានីញែល បាស្តាត នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៃអង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន តាមអ៊ីមែល dbastard@rsf.org (ភាសាអង់គ្លេស)

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ ចូលរួមគាំទ្រដោយ៖

1. អង្គការអាក់សិនអេដកម្ពុជា
2. វិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិនិងគោលនយោបាយ
3. អង្គការក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ក.ដ.ទ.)
4. អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍
5. សមាគមកម្ពុជាការពារអ្នកកាសែត
6. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
7. មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ
8. សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា
9. សម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
10. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
11. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
12. សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា)
13. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (លីកាដូ)
14. សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា
15. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់)
16. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល)
17. មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន (ម.អ.ច.ស.)
18. អង្គការយេនឌ័រនិងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
19. សម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ (IFJ)
20. ក្លិបអ្នកសារព័ត៌មានបរទេសនៃកម្ពុជា (OPCC)
21. អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន
22. អង្គការសមាគមធាងត្នោត
23. អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិកម្ពុជា
24. អង្គការទ្រទ្រង់ភូមិ
25. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន
26. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
27. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
28. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
29. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
30. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
31. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
32. សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
33. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
34. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
35. សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
36. សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
37. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
38. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
39. សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
40. សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពី ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០

7 min read

រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃពុធ ១៤ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២

យើងខ្ញុំជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហភាព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងសហគមន៍ ដូចមានរាយនាមខាងក្រោម សូមសម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង អំពីការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០ បានស្នើដោយរាជរដ្ឋាភិបាល។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហភាព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងសហគមន៍ យល់ឃើញថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ វាអាចបណ្តាលឱ្យមានការប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពអំណាចរដ្ឋ និងអំណាចនីតិប្រតិបត្តិ ការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានចារិកក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយសារតែ ៖

– ការមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដូចមានចារិកក្នុងបុព្វកថា ដោយហេតុថា មិនមានការផ្សព្វផ្សាយ និងកំណត់នៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយពេលឃោសនាបោះឆ្នោតកន្លងមក ដែលនាំឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរ មិនទាន់បានយល់ដឹងអំពីគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃវិសោធនកម្មនេះ ដោយទូលំទូលាយនៅឡើយ។

– ប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សក្នុងប្រព័ន្ធសភានិយម (ដែលហាមដោយមាត្រា ១៥៥ថ្មី) ដោយ សេចក្តីព្រាងនេះ នៅតែមានការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់ ព្រមទាំងបានបង្កើនចំនួនសមាជិកសភាក្នុងការធ្វើញត្តិស្តីបន្ទោសដល់រដ្ឋាភិបាល (បន្ថយឱកាសធ្វើញ្ញត្តិបន្ទោស) និងការចាត់តាំងវរៈជនជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ដោយមិនមានការឯកភាពពីប្រធាន និងអនុប្រធានរដ្ឋសភា ដែលប្រការនេះ ធ្វើឱ្យថយចុះនូវអំណាចរបស់រដ្ឋសភា។

– ប៉ះពាល់ដល់ស្មារតីឯកភាព និងសាមគ្គីភាពជាតិ ដោយសារតែកាលៈទេសៈនេះ មានការប្រេះឆាខាងផ្នែកនយោបាយនៅឡើយ (មាត្រា៩២ ដែលហាមរដ្ឋសភាមុនឱ្យអនុម័តច្បាប់ដែលប៉ះពាល់ដល់ឯកភាពនយោបាយរបស់ប្រទេសជាតិ)។

– និង ប្រព័ន្ធសភានិយមនៃប្រជាធិបតេយ្យតំណាង តាមរយៈរដ្ឋសភា កាលណាអំណាចរដ្ឋសភាថយចុះ នឹងប៉ះពាល់ដល់ជំនឿទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធច្បាប់ ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ហើយអ្នករងគ្រោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិទាំងមូល។

យើងខ្ញុំជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហភាព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងសហគមន៍ យល់ឃើញថា ទោះបីជាស្ថាប័នយើងខ្ញុំ មិនមានអាណត្តិជាតំណាងឆន្ទៈរាស្ត្រ ដូចគណបក្សនយោបាយក៏ដោយ ក៏ស្ថាប័នយើងខ្ញុំ មានគោលបំណងចង់ឃើញប្រទេសកម្ពុជារបស់ខ្លួន មានរដ្ឋធម្មនុញ្ញរឹងមាំ ឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដូចចារិកក្នុងបុព្វកថានៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងឃើញការឯកភាពជាតិខាងនយោបាយ រវាងគណបក្សនយោបាយ និងអ្នកនយោបាយទាំងអស់ និងស្នើសុំរដ្ឋសភាពិចារណា ក្នុងការផ្អាកនូវការអនុម័តលើ សេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ រហូតដល់គណបក្សនយោបាយ បានដាក់ខ្លឹមសារពង្រាងបទបញ្ញត្តិនៃមាត្រាដែលស្នើសុំវិសោធនកម្មនេះ ចូលក្នុងកម្មវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សខ្លួន ហើយឃោសនាពន្យល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងផ្តល់ឱកាសឱ្យពលរដ្ឋសម្តែងនូវឆន្ទៈរបស់ខ្លួន តាមរយៈការបោះឆ្នោតសិន។

អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សហភាព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងសហគមន៍ដែលគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ៖

១.	មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (ភីឌីភី)
២.	សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
៣.	មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់)
៤.	គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល)
៥.	គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា (និចហ្វិក)
៦.	អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន
៧.	អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា
៨.	អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
៩.	អង្គការមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍
១០.	អង្គការសង្រ្គោះជនទុរគត និងមនុស្សចាស់
១១.	អង្គការសមធម៍កម្ពុជា
១២.	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ស្រ្តីក្នុងទីក្រុង
១៣.	អង្គការសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីតម្លាភាព និងសន្តិភាព
១៤.	វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
១៥.	អង្គការសម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម
១៦.	អង្គការស្ពានសន្តិភាព
១៧.	អង្គការក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់
១៨.	អង្គការសមាគមធាងត្នោត
១៩.	អង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ស.គ.ក)
២០.	អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា
២១.	អង្គការក្រុមប្រឹក្សាយុវជនកម្ពុជា
២២.	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍
២៣.	អង្គការវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ
២៤.	មជ្ឃមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ
២៥.	សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ
២៦.	សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា
២៧.	សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា
២៨.	សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា
២៩.	សមាគមអ្នកបើកបររថយន្តធុនធ្ងន់
៣០.	សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា
៣១.	សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍
៣២.	សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ
៣៣.	បណ្តាញពហុវិស័យ
៣៤.	សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា
៣៥.	សហភាពសហជីពកម្ពុជា
៣៦.	សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារនិង សេវាកម្ម កម្ពុជា
៣៧.	សហភាពការងារកម្ពុជា
៣៨.	សហពន្ធ័សហជីព កម្ពុជាឯករាជ្យ
៣៩.	សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ
៤០.	សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ
៤១.	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិកវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា
៤២.	សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ
៤៣.	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា
៤៤.	សហភាពផ្ទះសាមគ្គី
៤៥.	សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍
៤៦.	សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា
៤៧.	សហគមន៍ព្រៃឈើព្រៃពាយ
៤៨.	សហគមន៍ព្រៃឈើពូទុងពូហុង
៤៩.	សហគមន៍ កៅពីរ (៩២)
៥០.	សហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់
៥១.	សហគមន៍ព្រៃឈើឃ្មុំស្រករថ្លុកឫស្សី
៥២.	សហគមន៍សាមគ្គីត្រពាំងទន្ទឹម
៥៣.	សហគមន៍ភ្នំព្រះលាន
៥៤.	សហគមន៍តស៊ូ
៥៥.	សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយប្រើសក្អក
៥៦.	សហគមន៍បុស្ស
៥៧.	សហគមន៍រុនតាឯក
៥៨.	សហគមន៍សិលាខ្មែរ
៥៩.	សហគមន៍ព្រៃពាយ
៦០.	សហគមន៍ភ្នំត្នោត
៦១.	សហគមន៍ព្រែកត្នោត
៦២.	សហគមន៍ស្ពានត្នោត
៦៣.	សហគមន៍ត្បែងលិច
៦៤.	សហគមន៍ចាន់ស
៦៥.	សហគមន៍ទួលគ្រួស
៦៦.	សហគមន៍គោកកឋិន
៦៧.	សហគមន៍ផ្គាំ
៦៨.	សហគមន៍បន្ទាយឆ្មារ
៦៩.	សហគមន៍ស្វាយលើ
៧០.	សហគមន៍តាបៀម
៧១.	សហគមន៍តាផូ
៧២.	សហគមន៍ទឹកជោ
២៣.	សហគមន៍ថ្មគោល
៧៤.	សហគមន៍តានី
៧៥.	សហគមន៍ក្បាលទន្សោង
៧៦.	សហគមន៍ក្តិបថ្ម
៧៧.	សហគមន៍បឹងមាលា
៧៨.	សហគមន៍ព្រៃរកា
៧៩.	សហគមន៍សំរោង
៨០.	សហគមន៍ខ្នារសណ្តាយ
៨១.	សហគមន៍ចំបក់ពោះ
៨២.	សហគមន៍ពោធិ
៨៣.	សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរ
៨៤.	សហគមន៍បឹងទន្លេម្រេច
៨៥.	សហគមន៍ទឹកក្រហម
៨៦.	សហគមន៍ថ្នល់បត់
៨៧.	សហគមន៍តំបូកខ្ពស់
៨៨.	សហគមន៍ត្រពាំងប្រិយ៍
៨៩.	សហគមន៍ផ្អាវ
៩០.	សហគមន៍ត្រពាំងតាវ
៩១.	សហគមន៍គោកមន
៩២.	សហគមន៍អន្លង់វែង
៩៣.	សហគមន៍បាក់អន្លូង
៩៤.	សហគមន៍ថ្លាត
៩៥.	សហគមន៍គោកខ្ពស់
៩៦.	សហគមន៍បេង
៩៧.	សហគមន៍បន្សាយរាក់
៩៨.	សហគមន៍ព្រះប្រឡាយ
៩៩.	សហគមន៍លំទង
១០០.	សហគមន៍ពង្រ
១០១.	សហគមន៍ទំនប់ដាច់
១០២.	សហគមន៍សំរោង
១០៣.	សហគមន៍នេសាទព្រែកលួង
១០៤.	សហគមន៍នេសាទព្រែកនរិន្ទ

១.	មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (ភីឌីភី)
២.	សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
៣.	មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់)
៤.	គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល)
៥.	គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា (និចហ្វិក)
៦.	អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន
៧.	អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា
៨.	អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
៩.	អង្គការមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍
១០.	អង្គការសង្រ្គោះជនទុរគត និងមនុស្សចាស់
១១.	អង្គការសមធម៍កម្ពុជា
១២.	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ស្រ្តីក្នុងទីក្រុង
១៣.	អង្គការសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីតម្លាភាព និងសន្តិភាព
១៤.	វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
១៥.	អង្គការសម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម
១៦.	អង្គការស្ពានសន្តិភាព
១៧.	អង្គការក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់
១៨.	អង្គការសមាគមធាងត្នោត
១៩.	អង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ស.គ.ក)
២០.	អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា
២១.	អង្គការក្រុមប្រឹក្សាយុវជនកម្ពុជា
២២.	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍
២៣.	អង្គការវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ
២៤.	មជ្ឃមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ
២៥.	សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ
២៦.	សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា
២៧.	សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា
២៨.	សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា
២៩.	សមាគមអ្នកបើកបររថយន្តធុនធ្ងន់
៣០.	សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា
៣១.	សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍
៣២.	សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ
៣៣.	បណ្តាញពហុវិស័យ
៣៤.	សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា
៣៥.	សហភាពសហជីពកម្ពុជា
៣៦.	សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារនិង សេវាកម្ម កម្ពុជា
៣៧.	សហភាពការងារកម្ពុជា
៣៨.	សហពន្ធ័សហជីព កម្ពុជាឯករាជ្យ
៣៩.	សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ
៤០.	សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ
៤១.	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិកវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា
៤២.	សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ
៤៣.	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា
៤៤.	សហភាពផ្ទះសាមគ្គី
៤៥.	សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍
៤៦.	សហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា
៤៧.	សហគមន៍ព្រៃឈើព្រៃពាយ
៤៨.	សហគមន៍ព្រៃឈើពូទុងពូហុង
៤៩.	សហគមន៍ កៅពីរ (៩២)
៥០.	សហគមន៍ឧត្តមស្រែពស់
៥១.	សហគមន៍ព្រៃឈើឃ្មុំស្រករថ្លុកឫស្សី
៥២.	សហគមន៍សាមគ្គីត្រពាំងទន្ទឹម
៥៣.	សហគមន៍ភ្នំព្រះលាន
៥៤.	សហគមន៍តស៊ូ
៥៥.	សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយប្រើសក្អក
៥៦.	សហគមន៍បុស្ស
៥៧.	សហគមន៍រុនតាឯក
៥៨.	សហគមន៍សិលាខ្មែរ
៥៩.	សហគមន៍ព្រៃពាយ
៦០.	សហគមន៍ភ្នំត្នោត
៦១.	សហគមន៍ព្រែកត្នោត
៦២.	សហគមន៍ស្ពានត្នោត
៦៣.	សហគមន៍ត្បែងលិច
៦៤.	សហគមន៍ចាន់ស
៦៥.	សហគមន៍ទួលគ្រួស
៦៦.	សហគមន៍គោកកឋិន
៦៧.	សហគមន៍ផ្គាំ
៦៨.	សហគមន៍បន្ទាយឆ្មារ
៦៩.	សហគមន៍ស្វាយលើ
៧០.	សហគមន៍តាបៀម
៧១.	សហគមន៍តាផូ
៧២.	សហគមន៍ទឹកជោ
២៣.	សហគមន៍ថ្មគោល
៧៤.	សហគមន៍តានី
៧៥.	សហគមន៍ក្បាលទន្សោង
៧៦.	សហគមន៍ក្តិបថ្ម
៧៧.	សហគមន៍បឹងមាលា
៧៨.	សហគមន៍ព្រៃរកា
៧៩.	សហគមន៍សំរោង
៨០.	សហគមន៍ខ្នារសណ្តាយ
៨១.	សហគមន៍ចំបក់ពោះ
៨២.	សហគមន៍ពោធិ
៨៣.	សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរ
៨៤.	សហគមន៍បឹងទន្លេម្រេច
៨៥.	សហគមន៍ទឹកក្រហម
៨៦.	សហគមន៍ថ្នល់បត់
៨៧.	សហគមន៍តំបូកខ្ពស់
៨៨.	សហគមន៍ត្រពាំងប្រិយ៍
៨៩.	សហគមន៍ផ្អាវ
៩០.	សហគមន៍ត្រពាំងតាវ
៩១.	សហគមន៍គោកមន
៩២.	សហគមន៍អន្លង់វែង
៩៣.	សហគមន៍បាក់អន្លូង
៩៤.	សហគមន៍ថ្លាត
៩៥.	សហគមន៍គោកខ្ពស់
៩៦.	សហគមន៍បេង
៩៧.	សហគមន៍បន្សាយរាក់
៩៨.	សហគមន៍ព្រះប្រឡាយ
៩៩.	សហគមន៍លំទង
១០០.	សហគមន៍ពង្រ
១០១.	សហគមន៍ទំនប់ដាច់
១០២.	សហគមន៍សំរោង
១០៣.	សហគមន៍នេសាទព្រែកលួង
១០៤.	សហគមន៍នេសាទព្រែកនរិន្ទ

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ទិវាបរិស្ថានពិភពលោក ឆ្នាំ២០២២

1 min read

រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២
ក្រុមយុវជន សហគមន៍ សហជីព សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលបានចូលរួមប្រារព្ធទិវាបរិស្ថានពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ ក្រោមមូលបទស្តីពី “លើកកម្ពស់ការចូលរួមការពារបរិស្ថានដើម្បីចីរភាពធនធានធម្មជាតិ និងសុខុមាលភាពមនុស្សជាតិ” បានបន្តមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងចំពោះ វិបត្តិបរិស្ថាន សិទ្ធិបរិស្ថាន និងការមិនទាន់អនុវត្តឱ្យបានពេញលេញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅលើគោលនយោបាយស្តីពីកិច្ចការពារ ថែរក្សា តំហែទាំ ភាពព្រងើយកន្តើយ និងពុំបានយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយនូវរាល់សំណូមពរ ក៏ដូចជាក្តីកង្វល់នានា ជុំវិញបញ្ហា បរិស្ថាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ យើងខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ទោះបីជារាជរដ្ឋាភិបាល បានខិតខំបង្កើននូវចំនួនតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិក្តី តែវាពុំបានឆ្លើយតបជាមួយការកើនឡើង នូវសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញ និងឈូសឆាយដីព្រៃជាច្រើនហិកតា ទាំងនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ ព្រៃឡង់ បឹងពែរ ព្រៃព្រះរការ និងតំបន់ដ៏ទៃទៀតជារៀងរាល់ថ្ងៃនោះទេ ។សកម្មភាពនេះបានធ្វើឱ្យគម្របព្រៃឈើរបស់ប្រទេសកម្ពុជារយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយបានបន្តធ្លាក់ចុះរហូតដល់១៤.២៩% ត្រឹមឆ្នាំ២០១៨។ ទន្ទឹមនឹងនេះនិន្នាការនៃការទន្ទ្រានដីយកមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជនដោយខុសច្បាប់ បានបន្ត គំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀតដល់តំបន់ព្រៃឈើ តំបន់ការពារធម្មជាតិ តំបន់បឹងទន្លេសាប និងព្រៃសហគមន៍ ។

ចំពោះវិស័យថាមពល រដ្ឋាភិបាលមិនគួរដាក់ផែនការអភិវឌ្ឍវិស័យថាមលទៅលើតែជម្រើសនៃការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនី និងរោងចក្រផលិតថាមពលអគ្គីសនីដើរដោយធ្យូងថ្ម ដូចអ្វីដែលកម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងសន្និសិទ្ធក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពី ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើទី២៦ ក្នុងការមិនសាងសងរោងចក្រធ្យូងថ្មថ្មី និងទំនប់វារីអគ្គីសនី នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការធានាអំពីឯករាជ្យភាពនៃថាមពល ដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រភពថាមពលនាំចូលដែលមានតម្លៃខ្ពស់ នឹងមិនមានលក្ខណៈស្ថិតស្ថេរ ជាភាពវិជ្ជមានសម្រាប់គោលនយោបាយថាមពល។ ទន្ទឹមជាមួយគ្នា ការធ្វើវិមជ្ឍការថាមពលតាមរយៈការផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានក្នុងការចូលរួមសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសយកប្រភពថាមពលកកើតឡើងវិញក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេមកប្រើប្រាស់ គឺជាយន្តការយ៉ាងមានប្រសិទ្ធិភាពសម្រាប់ចូលរួមចំណែកអនុវត្តគោលនយោបាយអធិបតេយ្យភាពថាមពល។

ការអភិវឌ្ឍដោយការលុបបឹងធម្មជាតិយ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅតែបន្តជាការព្រួយបារម្ភចំពោះបញ្ហាបរិស្ថាននៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ជាក់ស្តែងក្នុងអំឡុងពេលជាង២ឆ្នាំ នៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ផ្ទៃបឹងតាមោកជាង ៦៥% ត្រូវបានកាត់ និងផ្ទេរទៅឱ្យឯកជន និងស្ថាប័នរដ្ឋសម្រាប់គម្រោងសាងសង់ដោយគ្មានផែនការច្បាស់លាស់ ផ្ទុយពីផែនការប្រើប្រាស់ដីដែលបានអនុម័តរួច។ ការលុបផ្ទៃបឹងដែលមានតួនាទីសំខាន់ការស្តុកទឹកកង្វក់ និងបញ្ជៀសជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅក្នុងទីក្រុងជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន បឹងទំពុន បឹងតាមោក និងបឹងជើងឯកជាដើម នៅតែជាក្តីបារម្មណ៍សម្រាប់សាធារណជនទូទៅ និងជាគំរូមិនល្អនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងដីរដ្ឋនៅឡើយ។

ដោយសារវិបត្តិបរិស្ថាន និងសិទ្ធិបរិស្ថាន គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ដើម្បីទ្រទ្រង់រាល់ជីវិតមនុស្សជាតិនៅលើភពផែនដី និងពលរដ្ឋកម្ពុជាយើងផងនោះ ដូច្នេះយើងទាំងអស់គ្នាជាក្រុមយុវជន សហគមន៍ សហជីព សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មានអនុសាសន៍ ទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចដូចខាងក្រោម៖

១. ក្រសួងបរិស្ថាន និង ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ គួរយកចិត្តទុកដាក់លើការអនុវត្តតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមបញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិ ច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើ កម្មវិធីព្រៃឈើជាតិ និងគោលនយោបាយនានាសម្រាប់កិច្ចការងារអភិរក្ស និងការពារធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយស័ក្ខសិទ្ធភាព។ ក្រសួងបរិស្ថាន គួរធ្វើអធិការកិច្ច លើគុណភាពនៃការ បំពេញការងាររបស់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស ព្រមទាំងបើកលំហសិទ្ធិសេរីភាពសម្រាប់ការចូល ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន។

២. រាជរដ្ឋាភិបាល គួរពិនិត្យឡើងវិញលើគម្រោងដែលមានស្រាប់ និង មិនគួរមានការបង្កើតរោងចក្រផលិតថាមពលអគ្គីសនីដំណើការដោយធ្យូងថ្ម ដែលបំភាយឧស្ម័នកាបូនម៉ូណូអុកស៊ីតកម្រិតខ្ពស់ទៅកាន់បរិយាកាស។

៣. នៅតាមអាងទន្លេមេគង្គនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនគួរមានការកសាងទំនប់វារីអគ្គីសនី ដែលអាចបង្កផលប៉ះពាល់ខ្ពស់ដល់ប្រព័ន្ធជីវៈចម្រុះនៅក្នុង ទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប បឹងទន្លេសាប អត្តសញ្ញាណនិងសន្តិសុខស្បៀង ។

៤. វិស័យរៀបចំទីក្រុង និងនគរូបនីយកម្ម រាជរដ្ឋាភិបាលគួររក្សាទុកបឹងធម្មជាតិនៅក្នុងតំបន់ សំខាន់ៗ នៅក្នុងទីប្រជុំជនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងបណ្តាខេត្តនានា ដែលមានតួនាទីស្តុកទឹកនិងបញ្ជៀសជំនន់ទឹកភ្ញៀង និងរៀបទីតាំងទាំងនោះឱ្យក្លាយជាសួនសាធាណៈសម្រាប់ប្រជាជនទូទៅអាចសម្រាប់លំហែកម្សាន្តបាន។

៥.ត្រួតពិនិត្យ ហើយចុះស៊ើបអង្កេតភាពមិនប្រក្រតីនៃការផ្តល់ដីនៅតំបន់បឹងតាមោកជាកម្មសិទ្ធិឯកជនដើម្បីជាគំរូ និងពង្រឹងប្រសិទ្ធិភាពនៃការគ្រប់គ្រងដីរដ្ឋ និងយុត្តិធម៌សង្គម។

៦. ចំពោះបញ្ហាប្លាស្ទិក និងសំរាម នៅប្រទេសកម្ពុជាគួរបង្កើតឱ្យមានចំណាត់ពន្ធ និងវិធានការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកក្នុងកម្រិតអតិបរមា។ អនុវត្តការផាកពិន័យលើការបោះចោលសំរាមពាសវាពាលកាល ការបោះសំរាមចូលទៅក្នុងប្រឡាយ បឹង និងទន្លេ ព្រមទាំងការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ឧស្សាហកម្ម គួរត្រូវបានអនុវត្តជាសាធារណៈ។

៧. ធានាអំពីប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាពក្នុងដំណើរការនៃការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ជាសារធារណៈ ព្រមទាំងសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមសម្រេចចិត្តជាមួយសហគមន៍មូលដ្ឋាន សង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធ នូវរាល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងឡាយណាដែលអាចបង្កផល់ប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនូវរបាយការណ៍វាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថាន ។

ទំនាក់ទំនងសាកសួរព័ត៌មានបន្ថែម៖

– លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវនិងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា ទំនាក់ទំនងលេខ 096 7888 368

– លោក ស៊ាង មួយឡៃ ប្រធានគម្រោងសិទ្ធិលំនៅឋាន និងស្រាវជ្រាវ នៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត ទំនាក់ទំនងលេខ 016 899 465

– អ្នកស្រី ឈាង លី សមាជិកក្រុមស្នូលនៃបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់

ទំនាក់ទំនងលេខ 071 999 4473

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ លោក Wanchalearm Satsaksit នៅតែបន្តបាត់ខ្លួន ខណៈដែលស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិពិនិត្យឡើងវិញលើការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំនៅប្រទេសកម្ពុជា

8 min read

ថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ – យើងខ្ញុំ ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម នៅតែមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីការខកខានរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់ និងមានប្រសិទ្ធភាព ចំពោះការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំរបស់សកម្មជនជនជាតិថៃ គឺលោក Wanchalearm Satsaksit និងការនាំឱ្យមាននិទណ្ឌភាព ។ ខណៈដែលគណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ (CED) រៀបចំការពិនិត្យមើលឡើងវិញជាបឋមអំពីស្ថានភាពនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី០៥ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២នេះ យើងខ្ញុំ សូមស្នើឱ្យគណៈកម្មាធិការនេះ ជួយដោះស្រាយការខកខានជាបន្តបន្ទាប់របស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកលោក Wanchalearm ឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងដោយហ្មត់ចត់ និងដើម្បីស៊ើបអង្កេតពីការបាត់ខ្លួនរបស់គាត់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព ។ យើងខ្ញុំ ឈរជាសាមគ្គីភាព ជាមួយលោក Wanchalearm និងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ព្រមទាំងជនរងគ្រោះនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំទាំងអស់ ហើយសូមស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដើម្បីធានាពីសិទ្ធិរបស់ជនរងគ្រោះក្នុងការទទួលបានយុត្តិធម៌ និងសំណង ក៏ដូចជាកំណត់ជោគវាសនា ឬទីកន្លែងដែលអ្នកបាត់ខ្លួនកំពុងស្នាក់នៅ ។ យើងខ្ញុំយល់ស្របជាមួយគណៈកម្មាធិការថា “លក្ខណៈនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំគឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មកើតមានជាបន្ត” ដែលនាំឱ្យមានហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សេរីភាព និងសុវត្ថិភាពរបស់មនុស្ស សេរីភាពពីការឃុំឃាំងនិងការធ្វើទារុណកម្មដោយសម្ងាត់ ក៏ដូចជាសិទ្ធិរស់នៅជួបជុំជាមួយគ្រួសារផងដែរ ។ គ្រួសារអ្នកដែលបានបាត់ខ្លួនទាំងអស់នោះ បានប្រឈមមុខនឹងទុក្ខលំបាករាប់មិនអស់ ខណៈដែលពួកគេត្រូវបានដកហូតសិទ្ធិទទួលបានសំណងការខូតខាត និងដឹងជោគវាសនា ឬទីកន្លែងដែលអ្នកបាត់ខ្លួនកំពុងស្នាក់នៅ ។

គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ធ្លាប់បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ចំពោះការខកខានរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាក្នុងការកំណត់ និងធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងស៊ើបអង្កេតដោយហ្មត់ចត់ ឥតលម្អៀង និងដោយឯករាជ្យ ជុំវិញការបាត់ខ្លួនដែលត្រូវបានរាយការណ៍ ដែលជាលំនាំមួយនៅតែបន្តកើតមានជាមួយនឹងករណីរបស់លោក Wanchalearm ។ កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ លោក Wanchalearm ត្រូវបានគេចាប់ពង្រត់ទាំងកណ្ដាលថ្ងៃនៅខាងក្រៅអគារស្នាក់នៅរបស់លោក ខណៈដែលលោកកំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ។ លោក Wanchalearm ជាអ្នករិះគន់ឥតសំចៃមាត់ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ ដែលប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសថៃ ។ ការចាប់ពង្រត់លោក ត្រូវបានថតជាប់នៅលើវីដេអូនៃកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនCCTV រួមមានទាំងរូបភាពរថយន្តដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ និងស្លាកលេខរថយន្ត ក៏ដូចជាសាក្សីដែលបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែកផងដែរ ។ អ្នកស្រី Sitanan Satsaksit ដែលជាបងស្រីរបស់លោក Wanchalearm ក៏បានដឹងឮផ្នែកខ្លះនៃការចាប់ពង្រត់នេះផងដែរ ដោយសារអ្នកស្រីកំពុងនិយាយទូរសព្ទជាមួយលោកនៅពេលនោះ ។ ឯកឧត្តម ឆាយ គឹមឃឿន អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ និងឯកឧត្តម ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ដំបូងឡើយបានច្រានចោលការចាប់ពង្រត់នេះថាជា “ព័ត៌មានមិនពិត” ខណៈដែលមន្ត្រីម្នាក់ផ្សេងទៀតបានបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងមិនស៊ើបអង្កេតករណីនេះទេ ដោយសារតែពុំមានពាក្យបណ្តឹងជាផ្លូវការ ។ ក្រោយមក អាជ្ញាធរបានបដិសេធថា លោក Wanchalearm មិនបាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅពេលនោះទេ បើទោះបីជាមានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបានផ្តោតលើបញ្ហាដែលមិនពាក់ព័ន្ធក្នុងការកំណត់ជោគវាសនា និងទីកន្លែងដែលគាត់កំពុងស្នាក់នៅទៅវិញ ដូចជាថាតើគាត់មានឯកសារឆ្លងដែនត្រឹមត្រូវដែរឬទេ ។ នៅចំពេលដែលមានការថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងពីអន្តរជាតិ ហើយបន្ទាប់ពីអ្នកស្រី Sitanan Satsaksit បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងជាផ្លូវការទៅកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ទីបំផុតអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានបើកការស៊ើបអង្កេតព្រហ្មទណ្ឌនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ។ ទោះបីជាអ្នកស្រី Sitanan បានផ្តល់សក្ខីភាព និងភស្តុតាងដល់តុលាការរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ និងដើមឆ្នាំ ២០២១ ក៏ដោយ ក៏មិនទាន់មានចាប់ផ្ដើមក្នុងការស៊ើបអង្កេតដែរ ។ បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ជាបន្តបន្ទាប់សម្រាប់ព័ត៌មានលើការបាត់ខ្លួនរបស់គាត់ និងដំណើរការនៃការស៊ើបអង្កេតរបស់ក្រុមគ្រួសារលោក Wanchalearm គឺទទួលបានត្រឹមតែភាពស្ងៀមស្ងាត់ ។ នៅក្នុងប្រទេសថៃ អាជ្ញាធរថៃបានគំរាមកំហែងពីរដងរួចមកហើយទៅលើអ្នកស្រី Sitanan ជាមួយនឹងបទចោទព្រហ្មទណ្ឌ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបានថ្លែងនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយចំនួនក្នុងខែកញ្ញា និងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ពាក់ព័ន្ធនឹងការបាត់ខ្លួនប្អូនប្រុសរបស់អ្នកស្រី និងតម្រូវការក្នុងការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់របស់ប្រទេសថៃស្តីពីការការពារ និងបង្ក្រាបការធ្វើទារុណកម្ម និងការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ។

ការបាត់ខ្លួនរបស់លោក Wanchalearm គឺជាការរំលឹកដ៏តក់ស្លត់មួយនៃការបាត់ខ្លួនឆ្លងប្រទេសក្នុងឆ្នាំ២០០៧ របស់សកម្មជនគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសកម្មជនសិទ្ធិការងារជាជនជាតិវៀតណាមពីររូបពីប្រទេសកម្ពុជា ។ ឧទាហរណ៍ លោក Le Tri Tue ជាអ្នកជនជាតិវៀតណាមដែលនិយមបញ្ចេញមតិរិះគន់ បានបាត់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ បន្ទាប់ពីបានដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិជ្រកកោន ហើយនៅតែបន្តបាត់ខ្លួនមកដល់បច្ចុប្បន្ន ។

ការខកខានក្នុងការស៊ើបអង្កេត ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពលើការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ គឺជារំលោភបំពានកាតព្វកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីការការពារជនគ្រប់រូប ពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ (ICPPED) ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋភាគីក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ។ ជាពិសេស ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែរំលោភលើកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ក្នុងការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់ និងឥតលំអៀងដោយមិនពន្យារពេល ក្នុងការចាត់វិធានការចាំបាច់ ដើម្បីយកអ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យមកទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌ និងធានាដល់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវទទួលបានផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់ ។ លើសពីនេះ ការពន្យារពេលដែលមិនសមហេតុផលក្នុងការស្វែងរកមនុស្សដែលបានបាត់ខ្លួន គឺមិនស្របតាមគោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការស្វែងរកមនុស្សដែលបានបាត់ខ្លួនទេ ក្នុងនោះដើម្បីសន្មតថាមនុស្សនោះនៅមានជីវិត គោរពសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស ចាប់ផ្តើមស្រាវជ្រាវដោយមិនពន្យារពេល ប្រើប្រាស់ព័ត៌មានតាមមធ្យោបាយសមស្រប និងការគោរពថា ការស្វែងរកគឺជាកាតព្វកិច្ចដែលបន្តរហូតដល់ជោគវាសនានៃអ្នកបាត់ខ្លួននោះត្រូវបានដឹង ។

គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ បានបើកសម័យប្រជុំលើកទី២២ របស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ហើយនឹងបង្កើត បញ្ជីបញ្ហា ដែលនឹងជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការពិនិត្យឡើងវិញនូវរបាយការណ៍ដំបូងរបស់កម្ពុជា ផ្អែកតាមមាត្រា២៩ នៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីការការពារជនគ្រប់រូបពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ។ របាយការណ៍នេះ ត្រូវបានតម្រូវឱ្យធ្វើរួចរាល់ត្រឹមឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដាក់ជូនទេ រហូតដល់ឆ្នាំ២០២១ ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមនេះ គាំទ្រដោយ៖
១. អ្នកស្រី Sitanan Satsaksit និងក្រុមគ្រួសារ
២. សម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គម កម្ពុជា (ANSA)
៣. ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
៤. Ain o Salish Kendra (ASK) ប្រទេសបង់ក្លាដេស
៥. Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
៦. Asian Resource Foundation (ARF) ប្រទេសថៃ
៧. Association of Women for Awareness & Motivation (AWAM) ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន
៨. Banglar Manabadhikar Suraksha Mancha (MASUM) ប្រទសឥណ្ឌា
៩. Bytes for All (ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន)
១០. សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
១១. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (ម.ស.ម.ក)
១២. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
១៣. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
១៤. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
១៥. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
១៦. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
១៧. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
១៨. Center for Human Rights and Development (CHRD) ប្រទេសម៉ុងហ្គោលី
១៩. Center for Prisoners’ Rights (CPR) ប្រទសជប៉ុន
២០. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
២១. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
២២. Commonwealth Human Rights Initiative (CHRI) ប្រទេសឥណ្ឌា
២៣. Cross Cultural Foundation (CrCF) ប្រទេសថៃ
២៤. Defence of Human Rights (DHR) ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន
២៥. Dignity-Kadyr-kassiyet (KK) ប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាន
២៦. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
២៧. Human Rights Commission of Pakistan ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន
២៨. Human Rights Lawyers Association (HRLA) ប្រទេសថៃ
២៩. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
៣០. The Indonesian Human Rights Monitor – Inisiatif Masyarakat Partisipatif untuk Transisi Berkeadilan (Imparsial) ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី
៣១. International Federation for Human Rights (FIDH)
៣២. Korean House for International Solidarity (KHIS) ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
៣៣. League for the Defence of Human Rights in Iran (LDDHI) ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់
៣៤. Madaripur Legal Aid Association (MLAA) ប្រទេសបង់ក្លាដេស
៣៥. Maldivian Democracy Network (MDN) ប្រទេសម៉ាឌីវ
៣៦. Manushya Foundation (ប្រទេសថៃ)
៣៧. Odhikar (ប្រទេសបង់ក្លាដេស)
៣៨. People’s Empowerment Foundation (PEF) ប្រទេសថៃ
៣៩. People’s Watch (ប្រទេសឥណ្ឌា)
៤០. Programme Against Custodial Torture & Impunity (PACTI) ប្រទេសឥណ្ឌា
៤១. Progressive Voice (ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា)
៤២. Safety and Risk Mitigation Organization (SRMO) ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន
៤៣. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
៤៤. Suara Rakyat Malaysia (SUARAM) ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី
៤៥. Thai Lawyers for Human Rights (TLHR) ប្រទេសថៃ
៤៦. គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញា លុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការ រើសអើងលើស្រ្តី (NGO-CEDAW)
៤៧. Think Centre (ប្រទេសសិង្ហបុរី)
៤៨. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TIC)
៤៩. Vietnam Committee on Human Rights (VCHR) ប្រទេសវៀតណាម
៥០. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ស្ដីពី ការបញ្ឈប់ការបង្ក្រាបកាន់តែខ្លាំងឡើងៗទៅលើកូដករ

6 min read

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២

នាពេលថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរបានបង្កើនការឃាត់ខ្លួន និងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ទៅលើសមាជិកសហជីព នៅខាងមុខក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍ ក៏ដូចជាការរឹតត្បិតខ្លាំងឡើងចំពោះអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលឃ្លាំមើលការបង្ក្រាបកាន់តែអាក្រក់ទៅៗពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ។ យើងខ្ញុំ ជាក្រុមសង្គមស៊ីវិលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមស្នើសុំរាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យបញ្ឈប់ស្ថានភាពតានតឹងនេះ ហើយបញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យលើកូដករម្តងហើយម្តងទៀត ដែលរួមមានការដឹកអ្នកទាំងនោះទៅកាន់កន្លែងដែលឆ្ងាយពីទីក្រុង ហើយទុកពួកគេចោលនៅពេលយប់ជ្រៅស្ងាត់ ។

យើងខ្ញុំ ព្រួយបារម្ភចំពោះវិធានការថ្មីៗនេះពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ដែលបានរារាំងអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកសារព័ត៌មាន មិនឱ្យឃ្លាំមើលការបន្តប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាទៅលើកូដករអហិង្សា ដែលភាគច្រើនជាស្ត្រី ។ ជាច្រើនលើកច្រើនសារ អាជ្ញាធរបានរារាំងអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកសារព័ត៌មានពីការថតរូប ឬឈរនៅជិតទីតាំងនៃការឃាត់ខ្លួនបែបហិង្សាទាំងនេះ ។ អ្នកសារព័ត៌មាន ត្រូវបានគំរាមកំហែងចាប់ខ្លួន ដោយសារចុះយកព័ត៌មានស្ដីពីកូដកម្ម ហើយជាច្រើនករណីទៀត អាជ្ញាធរបានបណ្ដេញអ្នកឃ្លាំមើល និងអ្នកសារព័ត៌មានចេញឆ្ងាយ ខណៈដែលអាជ្ញាធរចាប់សែងកូដករទៅកាន់រថយន្តក្រុងយ៉ាងហិង្សា ។ ពួកគេក៏បានគំរាមឃាត់ខ្លួនអ្នកឃ្លាំមើលជាមួយកូដករនៅទីតាំងធ្វើចត្តាឡីស័កកូវីដ-១៩ ផងដែរ ។

ក្នុងករណីមួយចំនួន អាជ្ញាធរបានបង្ខំអ្នកឃ្លាំមើលឱ្យលុបរូបភាព និងវីដេអូ អំពីហេតុការណ៍ ដែលអាចបង្ហាញនៅពេលក្រោយថា ការឃាត់ខ្លួនដោយរំលោភបំពានទាំងនេះ ជាប្រភពនៃភាពអាម៉ាស់ និងមិនសមហេតុផល ផ្អែកតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ។ ប្រសិនបើអ្នកឃ្លាំមើល នៅតែបន្តត្រូវបានរឹតត្បិត យើងខ្ញុំភ័យខ្លាចថា ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា និងការរំលោភបំពាន អាចនឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀត អំឡុងពេលមានការបង្ក្រាបនេះ ។

លើសពីនេះ នាពេលថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរបានរុញកូដករចូលទៅក្នុងរថយន្តក្រុងយ៉ាងហិង្សា ហើយដឹកអ្នកទាំងនោះទៅកាន់ជាយក្រុង ហើយទុកពួកគេចោល ដោយបង្ខំឱ្យពួកគេរកមធ្យោបាយធ្វើដំណើរត្រឡប់មកផ្ទះវិញដោយខ្លួនឯង ។ សកម្មភាពនេះ គឺជាសកម្មភាពដែលមិនត្រឹមត្រូវទាំងស្រុង និងជាការដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងច្បាស់មកលើក្រុមកូដករនៃសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍ ដោយមិនមានមូលហេតុស្របច្បាប់ណាមួយត្រូវបានលើកឡើងដោយអាជ្ញាធរ ។

កូដករជាស្ត្រី មកពីសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ត្រូវបានដាក់គោលដៅជាមួយអំពើហិង្សា ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងការអនុវត្តដោយរំលោភបំពាន នៃវិធានការការពារជំងឺកូវីដ-១៩ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងកូដកម្មអហិង្សារបស់ពួកគេ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ។ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ មានហេតុការណ៍នៅក្នុងវីដេអូមួយ ដែលអាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់ភាសាអាសគ្រាមដោយមិនសមរម្យ ទៅលើកូដករម្នាក់ ព្រមទាំងបានគំរាមរំលោភបំពានផ្លូវភេទលើរូបនាងផងដែរ ។ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ បុរសជាអាជ្ញាធរម្នាក់ បានចាប់ និងច្របាច់ សុដន់របស់ស្ត្រីជាកូដករម្នាក់ ខណៈដែលនាងកំពុងត្រូវបានបង្ខំឱ្យចូលក្នុងរថយន្តក្រុង ។ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែមីនា កូដករជាស្ត្រីម្នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរដាល់ចំភ្នែក នៅពេលដែលអាជ្ញាធររុញច្រានយ៉ាងហិង្សាបង្ខំឱ្យកូដករចូលក្នុងរថយន្តក្រុង ។ សកម្មភាពទាំងនេះ គឺមិនអាចទទួលយកបានឡើយ ។

សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានធ្វើកូដកម្មរបស់ពួកគេដោយសន្តិវិធី និងក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ដែលធានាអំពីសិទ្ធិក្នុងការជួបជុំ និងប្រមូលផ្ដុំគ្នាដោយសេរី ។ ប៉ុន្តែការឆ្លើយតបរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ចំពោះកូដកម្មនេះ គឺជាការចាប់ខ្លួនអ្នកដឹកនាំ សមាជិក និងសកម្មជនសហជីពចំនួន១១រូបទៅវិញ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទមិនត្រឹមត្រូវ ។ បើទោះជាជិតបីខែក្រោយមក អ្នកទាំងនោះ ត្រូវបានតុលាការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នក្តី ក៏បទចោទទៅលើពួកគេមិនទាន់ត្រូវបានទម្លាក់ចោលនៅឡើយទេ ។ អាជ្ញាធរនៅតែបន្តរុញច្រានបង្ខំ និងឃាត់ខ្លួនកូដករនៃសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៍រាប់រយនាក់ទៅក្នុងរថយន្តក្រុងស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ ក៏ដូចជាដឹកអ្នកទាំងនោះដោយមិនត្រឹមត្រូវទៅកាន់មណ្ឌលចត្តាឡីស័ក ហើយថ្មីៗនេះដឹកយកទៅទុកចោលនៅទីតាំងដាច់ស្រយាលមួយកន្លែងនៅជាយរាជធានីភ្នំពេញ ។

យើងខ្ញុំ សូមសំណូមពរដោយទទូចឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ចាប់ផ្ដើមបញ្ឈប់ស្ថានភាពតានតឹងនេះ និងចាត់វិធានការច្បាស់លាស់ ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទការងារនេះ ដែលរួមមានការធានាឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចូលរួមចរចាដោយភាពស្មោះត្រង់ និងគោរពច្បាប់ជាតិជាធរមាន ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គម កម្ពុជា (ANSA)
ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
សមាគមអ្នកបម្រើការងារតាមផ្ទះ (ADW)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា(BWTUC)
សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA-CLC)
សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
សម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (CamboJA)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម (CISA)
សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សហគមន៍ហោងសំណំ (កំពង់ស្ពឺ)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហគមន៍កំប្រើស (ត្បូងឃ្មុំ)
សមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ (KSILA)
ខ្មែរថាវរៈ
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ (LRSU)
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា (NICFEC)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP)
សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
សហគមន៍ភ្នំត្នោត (កំពត)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
អង្គការពន្លកខ្មែរ (PKH)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្ដីពី ការលុបបំបាត់ទាសភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

5 min read

ថ្ងៃទី១០ ខែមិនា ឆ្នាំ២០២២ – យើងខ្ញុំ សូមសម្ដែងការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង ចំពោះរបាយការណ៍បង្ហាញពីការកើតឡើងយ៉ាងច្រើននៃការជួញដូរមនុស្សចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានធ្វើឱ្យមានការធ្វើពលកម្មដោយបង្ខំ អំពើទាសភាព និងទារុណកម្មនៅតាមបរិវេណអគារនានា នៅក្នុងប្រទេស ។ ការរាយការណ៍តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងគណនីបណ្តាញសង្គមរបស់ជនរងគ្រោះជាច្រើន ដែលចងក្រងដោយអង្គការក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិបង្ហាញថា មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ដែលភាគច្រើនជាជនបរទេស ត្រូវបានជាប់ក្នុងស្ថានភាពទាំងអស់នេះ ។ យើងខ្ញុំ សូមស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរចាត់វិធានការរួមគ្នា និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទាំងនេះ ក៏ដូចជាស៊ើបអង្កេតភាពស្មុគស្មាញដែលត្រូវបានលើកឡើងរវាងអាជ្ញាធរ រដ្ឋ និងសហគ្រាសដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសផ្សេងៗ ។

ការរាយការណ៍តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងគណនីរបស់ជនរងគ្រោះ បង្ហាញថាការរំលោភបំពានទាំងនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងជនបរទេសដែលត្រូវបានចាប់ជំរិត លក់ ជួញដូរ ឬត្រូវបានបោកបញ្ឆោតឱ្យទទួលបានការងារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ នៅពេលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា ពួកគេត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងបរិវេណអគារធំៗ និងត្រូវបង្ខំឱ្យធ្វើការ ដែលជាញឹកញាប់ជាការងារទាក់ទងនឹងប្រតិបត្តិការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលដាក់គោលដៅលើជនបរទេសរស់នៅខាងក្រៅប្រទេសកម្ពុជា ។ បុគ្គលិកដែលរត់គេចខ្លួន បានរាយការណ៍ថា ពួកគេបានប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត និងអំពើហឹង្សាដែលប្រព្រឹត្តដោយអ្នកចាប់បង្ខាំងពួកគេ ។ របាយការណ៍មួយចំនួនបង្ហាញថា ភាគច្រើននៃបរិវេណអគារទាំងនោះគឺស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ប៉ុន្តែក៏មានការរំលោភបំពានស្រដៀងគ្នានេះ ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាកើតឡើងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ ខេត្តកោះកុង និងខេត្តផ្សេងទៀតផងដែរ ។

ការពិតដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយនេះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយស្ថានទូតបរទេសជាច្រើន ។ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានចេញការព្រមានមួយទាក់ទងនឹងស្ថានភាពក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២១ ។ ប្រទេសវៀតណាមបានព្រមានដល់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនអំពីប្រតិបត្តិការបែបនេះនៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ។ រដ្ឋាភិបាលថៃបានចេញការព្រមាននៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។ ស្ថានទូតប៉ាគីស្ថាន ក៏បានរាយការណ៍ថាខ្លួនបានជួយសង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋបួននាក់ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ។ ហើយស្ថានទូតចិនបានចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងការព្រមានជាច្រើនទាក់ទងនឹងប្រតិបត្តិការទាំងនេះ ។ អាជ្ញាធរថៃក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ហើយថ្មីៗនេះពួកគេបានបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការជួយអន្តរាគមន៍ករណី ដែលប្រជាពលរដ្ឋថៃត្រូវបានគេជួញដូរ និងជាប់ក្នុងបរិវេណអគារទាំងនេះ ។

អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបើកកកាយវិបត្តិសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះ ក៏ដូចជាការរាយការណ៍អំពីជនរងគ្រោះ ជនល្មើស និងស្ថាប័នរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងប្រតិបត្តិការទាំងអស់នេះ ។ របាយការណ៍មួយចំនួនបានរាយការណ៍ពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឧកញ៉ាខ្មែរដ៏ល្បីឈ្មោះមួយរូប និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៃគណបក្សកាន់អំណាចមួយរូប ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រតិបត្តិការមួយចំនួន ។

ខណៈដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាមួយចំនួនបានឆ្លើយតបនឹងពាក្យបណ្តឹងរបស់បុគ្គលមួយចំនួនតូច ក៏វិបត្តិនេះនៅតែមិនអាចដោះស្រាយម្ដងមួយករណីបែបនេះបានទេ ។ ការឆ្លើយតបរួមគ្នា និងកំណត់គោលដៅច្បាស់លាស់ គឺត្រូវការជាបន្ទាន់ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀត ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងទំហំដ៏ធំនៃវិបត្តិនេះ ។ យើងខ្ញុំ ស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបំពេញការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនដើម្បីស៊ើបអង្កេតឱ្យបានពេញលេញនូវការរំលោភបំពាននៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងលុបបំបាត់រាល់ទីតាំងទាំងអស់ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ និងប្រតិបត្តិការបោកបញ្ឆោត ក៏ដូចជាការបង្ខំឱ្យធ្វើពលកម្ម ទាសភាព ឬការធ្វើទារុណកម្ម ។ សូមធានាផងដែរថា អ្នកដែលជាប់បង្ខាំងខ្លួនត្រូវបានដោះលែង និងផ្តល់សុវត្ថិភាពជូនពួកគាត់ ហើយកាត់ទោសអ្នកទទួលខុសត្រូវទាំងអស់តាមច្បាប់កម្ពុជា ។

ការបន្តឱ្យកើតមានឡើងនៃប្រតិបត្តិការទាំងនេះគឺជាសោកនាដកម្មមួយ ហើយយើងពិតសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង ដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ភាពអមនុស្សធម៌បែបនេះ ។ តួអង្គដែលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវតែធានាភ្លាមៗថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់ត្រូវប្រឈមនឹងអំពើទាសភាព ឬការធ្វើទារុណកម្ម នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ ៕

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចូលរួមគាំទ្រដោយ៖
១. ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
២. សមាគមអ្នកបម្រើការងារតាមផ្ទះ (ADW)
៣. Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
៤. Bytes for All, Pakistan
៥. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
៦. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
៧. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
៨. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
៩. Centre for Human Rights and Development, Mongolia
១០. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
១១. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
១២. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
១៣. មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានឯករាជ្យ (CCIM)
១៤. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
១៥. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
១៦. Defense of Human Rights & Public Service Trust, Pakistan
១៧. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
១៨. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
១៩. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
២០. Initiativ Kambodja (IK)
២១. International Justice Mission (IJM)
២២. អង្គការ ម្លប់តាប៉ាង
២៣. គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវ (និកហ្វិក)
២៤. Odhikar, Bangladesh
២៥. អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
២៦. មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP-Center)
២៧. People’s Empowerment Foundation, Thailand
២៨. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
២៩. Society for the Protection of the Rights of the Child (SPARC), Pakistan
៣០. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI)
៣១. គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញា លុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តី (NGO-CEDAW)
៣២. Suara Rakyat Malaysia (SUARAM), Malaysia
៣៣. Women’s Rehabilitation Centre (WOREC), Nepal
៣៤. Think Centre, Singapore
៣៥. Banglar Manabadhikar Suraksha Mancha (MASUM), India
៣៦. Progressive Voice, Myanmar

សម្រាប់ពត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង:
▪ លោក អំ សំអាត នាយកផ្នែកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការ លីកាដូ, លេខទូរស័ព្ទ៖ (+855) 10 327 770 (ភាសាខ្មែរ)
▪ លោក Jake Sims នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ International Justice Mission, លេខទូរស័ព្ទ៖ (+855) 12 901 446 (ភាសាអង់គ្លេស)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពីអាជ្ញាធរត្រូវបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើលដ៏ជាស្ត្រី ដែលកំពុងធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី

7 min read

ថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ – យើងខ្ញុំ ជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសហជីព មានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមសម្ដែងការសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះហេតុការណ៍ថ្មីៗនេះ ទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សាដែលបង្កឡើងដោយអាជ្ញាធររដ្ឋ ដែលរួមមានការបៀតបៀនផ្លូវភេទទៅលើស្ត្រីមួយចំនួន ដែលចូលរួមក្នុងការជួបជុំ និងធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី ។ ជាពិសេស សមាជិកសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ (LRSU) ដែលភាគច្រើនជាស្ត្រី បានទទួលរងនូវអំពើហិង្សា ការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងការអនុវត្តវិធានការកូវីដ១៩ ដោយមិនត្រឹមត្រូវ ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធីរបស់អ្នកទាំងនោះ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ មក ។

កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ អាជ្ញាធរបានចាប់រុញ ទាញ និងសែង កូដករអហិង្សាទាំងនោះ ដោយបង្ខំឱ្យចូលទៅក្នុងរថយន្តក្រុងមុនពេលបញ្ជូនពួកគេ ទៅមណ្ឌលធ្វើចត្តាឡីស័កជំងឺកូវីដ១៩ មួយកន្លែង នៅខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ។ សមត្ថកិច្ចជាបុរសម្នាក់ បានចាប់និងច្របាច់ដោះរបស់ស្ត្រីម្នាក់ ខណៈពេលដែល នាងត្រូវបានបង្ខំឱ្យចូលទៅក្នុងរថយន្តក្រុង ។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ នៅថ្ងៃ២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ អាជ្ញាធររដ្ឋបានប្រើភាសាអាសគ្រាមបំពារបំពានផ្លូវភេទមិនសមរម្យទៅលើកូដករ។ យើងបានកត់សម្គាល់ថា ទង្វើនៃការបៀតបៀនផ្លូវភេទស្រដៀងគ្នានេះ ក៏ធ្លាប់កើតមានចំពោះស្រ្តីវ័យក្មេងដែលជាសកម្មជនបរិស្ថានកន្លងមកដែរ ។

កូដករជាស្ត្រីជាច្រើន ត្រូវបានអាជ្ញាធរដាក់គោលដៅជាបន្តបន្ទាប់ដោយមិនសមស្រប ក្នុងការបំបែកការតវ៉ា និងការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី ។ អំឡុងខែមករា កូដករដែលភាគច្រើនជាស្ត្រី ដែលក្នុងនោះមានស្ត្រីមានផ្ទៃពោះមួយចំនួន ត្រូវបានគេហាមឃាត់ក្នុងការប្រើប្រាស់បន្ទប់ទឹកនៅជិតកន្លែងធ្វើកូដកម្មដោយមិនសមហេតុផល ទាំងដែលបន្ទប់ទឹកទាំងនោះ នៅបើកឱ្យប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្រោយពេលដែលកូដករទាំងអស់វិលត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ។ អាជ្ញាធរ ក៏បានរារាំងកូដករជាស្ត្រី ដោយមិនឱ្យអ្នកទាំងនោះត្រឡប់ទៅផ្ទះរហូតដល់យប់ជាច្រើនដង ហើយពេលខ្លះតាមដានអ្នកទាំងនោះនៅពេលដែលពួកគេត្រូវបានអនុញាតឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។

នៅក្នុងខែនេះ កូដករទាំងអស់បានអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់តាមបទបញ្ជានិងការណែនាំនានា ក្នុងការធ្វើតេស្តជំងឺកូវីដ ១៩ ជាច្រើនដង និងបានបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌនៃការធ្វើចត្តាឡីស័កផងដែរ ។ ទោះបីជាបានធ្វើតាមលក្ខខណ្ឌទាំងអស់នេះហើយក្តី ក៏នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កូដករចំនួន ៦៤ នាក់ ក្នុងនោះស្ត្រី ៥៦ នាក់ និងបុរស ៨ នាក់ ត្រូវបាននាំខ្លួនដោយបង្ខំ ទៅកាន់ទីតាំងធ្វើចត្តាឡីស័កមួយកន្លែង ខណៈដែលពួកគេព្យាយាមធ្វើកូដកម្មបន្តទៀត ហើយរហូតដល់ពេលយប់ទើបពួកគេត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ។ នៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ កូដករចំនួន ៣៩នាក់ ដែលមានស្ត្រី ៣១ នាក់ និង បុរស ៨ នាក់ ត្រូវបាននាំខ្លួនដោយបង្ខំយកទៅកាន់មណ្ឌលចត្តាឡីស័កនៅទីតាំងដដែល។ កូដករ បានរាយការណ៍ថា ទីតាំងចត្តាឡីស័កនោះ ពុំមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រើប្រាស់និងបរិភោគ ឬកន្លែងសម្រាប់សម្រាកគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ។ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈ កូដករចំនួន ៥១ នាក់បន្ថែមទៀត ដែលរួមមានស្ត្រី ៤១ នាក់ និងបុរស ១០ នាក់ ត្រូវបានបង្ខំឱ្យទៅកាន់មណ្ឌលចត្តាឡីស័កដដែលនោះ។ ក្នុងចំណោមកូដករដែលនៅមណ្ឌលចត្តាឡីស័កទាំងនោះ មិនមានកូដករណាម្នាក់ ត្រូវបានដោះលែងឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញនៅឡើយទេ គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃអង្គារ៍ ទី ២២ មកម្ល៉េះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ កូដករដែលជាប់នៅមណ្ឌលចត្តាឡីស័កទាំងនោះ នឹងត្រូវអាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យបង់ប្រាក់ពិន័យចំនួនរហូតដល់ ២លានរៀល (៥០០ ដុល្លារ) ក្នុងម្នាក់។

ជាមួយគ្នានេះដែរ សមាជិកនិងថ្នាក់ដឹកនាំនៃសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គា វើលដ៏(LRSU) ចំនួន ១១ នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រី ៧ នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ មកហើយ នៅពេលដែលអ្នកទាំងនោះអនុវត្តសេរីភាពក្នុងការធ្វើកូដកម្មអហិង្សា ។ បច្ចុប្បន្នអ្នកទាំង ១១ កំពុងស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ ។ ស្ត្រីទាំង ៧ នាក់នេះ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពី បទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ជាអាទិ៍ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយពួកគេប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំ ដែលមានសភាពចង្អៀតណែន ប្រសិនបើត្រូវបានផ្តន្ទាទោស ។

ទង្វើហិង្សាប្រឆាំងទៅលើស្ត្រី ដែលបង្កដោយតួអង្គរដ្ឋ ការអនុវត្តវិធានការកូវីដ ១៩ ដោយមិនត្រឹមត្រូវ និងការប្រើប្រាស់ស្ថាប័នតុលាការដើម្បីបំបិទសេរីភាពក្នុងការធ្វើកូដកម្មអហិង្សា គឺមិនសមហេតុផល និងខុសច្បាប់ ក្រោមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ។ ជាពិសេស ទង្វើទាំងនេះបានរំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធិដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញស្ដីពីការជួបជុំ និងប្រមូលផ្ដុំដោយសន្តិវិធី និងសិទ្ធិនានា នៃអនុសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្ត្រីភេទ (ស៊ី ដ) ដូចដែលបានបកស្រាយនៅក្នុងអនុសាសន៍ទូទៅរបស់គណៈកម្មាធិការ ស៊ី ដ លេខ ៣០ និង ៣៥។

ការរំលោភបំពានទៅលើសិទិ្ធសេរីភាពរបស់ស្ត្រី នៅតែបន្តកើតមានឡើងច្រើននៅក្នុងប្រទេស ដោយមានស្ត្រីជាច្រើន បានរាយការណ៍អំពីអារម្មណ៍ដែលមានសេរីភាព តិចជាងបុរស ក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំគ្នា ។ ស្ត្រីក៏បានទទួលរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ពីការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ផងដែរ ដោយសារតែឧស្សាហកម្មដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេរួមមាន វិស័យសេវាកម្សាន្តនិងបដិសណ្ឋារកិច្ច មានចំនួនស្ត្រីច្រើនជាងវិស័យផ្សេងៗទៀត ដែលមានបុគ្គលិកភាគច្រើនជាស្ត្រីកំពុងធ្វើការងារ។ ស្ត្រីទាំងនោះ តែងតែទទួលរងនៅអំពើហិង្សាដោយផ្អែកលើភេទ។ នៅក្នុងស្ថានភាពនេះ ស្ត្រីត្រូវតែទទួលបានការការពារ និងគាំទ្រឱ្យកាន់តែច្រើនជាងមុន ហើយក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងអាជ្ញាធរដ្ឋមិនត្រូវរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ចំពោះទង្វើហិង្សាទាំងនោះទេ ជាពិសេសនៅពេលដែលអំពើហិង្សាទាំងនោះ ត្រូវបានប្រព្រឹត្តដោយក្រុមអាជ្ញាធររដ្ឋមួយចំនួន។

យើងខ្ញុំ សូមរំឭកដល់រាជរដ្ឋាភិបាល អំពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្តអនុសញ្ញា ស៊ី ដ និងអនុសាសន៍របស់គណៈកម្មាធិការចាប់ពីកថាខណ្ឌទី ៩ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលធានាពេញលេញ នូវសិទិ្ធរបស់អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សជាស្ត្រី អ្នកដឹកនាំសហជីព សកម្មជនបរិស្ថាននិងដីធ្លី និងសមាជិកគណបក្សជំទាស់ ជាពិសេសសិទិ្ធសេរីភាពក្នុងការជួបជុំ ប្រមូលផ្តុំ និងបញ្ចេញមតិ ដោយមិនមានការរំលោភបំពាន តាមដានត្រួតពិនិត្យចាប់ពិរុទ្ធ និងរឹតត្បិតមិនត្រឹមត្រូវនានា ។ យើងខ្ញុំ សូមអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់ស្ត្រី ដើម្បីឱ្យពួកគេបន្តធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី និងប្រើប្រាស់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេដោយគ្មានការរើសអើង និងសូមអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងជាបន្ទាន់និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌចំពោះសមាជិក និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពទាំងអស់ដែលត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ព្រមទាំងទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងពួកគេ ៕

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ គាំទ្រដោយ៖
១. អង្គការអាក់សិនអេតកម្ពុជា ( ActionAid Cambodia)
២. សមាគមគាំពារស្ត្រីងាយរងគ្រោះ (ASVW)
៣. អង្គការបន្ទាយស្រី (Banteay Srei)
៤. អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍ (BCV)
៥. សហភាពការងារកម្ពុជា(CLC)
៦. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
៧. មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM)
៨. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
៩. សមាគមការពារសិទ្ធមនុស្ស និងអភិឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
១០. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
១១. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
១២. អង្គការម្ពុជាដើម្បីជួយស្ត្រីមានវិបត្តិ (CWCC)
១៣. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់)
១៤. សមាគមសម្ពន័្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
១៥. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្រែ្វល)
១៦. អង្គការយេនឌ័រនិងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
១៧. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យ នៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
១៨. សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
១៩. អង្គការក្លាហាន (Klahaan)
២០. គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវ (និកហ្វិក)
២១. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
២២. គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃ ការរើសអើងលើស្រ្តី (NGO-CEDAW)
២៣. អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ស្រ្តីក្រីក្រក្នុងទីក្រុង (UPWD)
២៤. អង្គការនារីដើម្បីសន្តិភាព (WPM)
២៥. អង្គការកម្មវិធី អភិវឌ្ឍន៍ ធនធានយុវជន (YRDP)
២៦. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
២៧. សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
២៨. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
២៩. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
៣០. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
៣១. សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
៣២. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
៣៣. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
៣៤. សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
៣៥. បណ្តាញយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADNet)
៣៦. សហគមន៍កំព្រើស (ត្បូងឃ្មុំ)
៣៧. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
៣៨. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
៣៩. សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
៤០. សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
៤១. សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
៤២. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
៤៣. សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
៤៤. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
៤៥. សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
៤៦. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
៤៧. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
៤៨. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
៤៩. សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
៥០. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
៥១. សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បូងឃ្មុំ)

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ និងដោះលែង លោក ឆន ផល្លា សកម្មជនការពារព្រៃឈើ ខេត្តរតនៈគិរី

7 min read

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៩កើត ខែមាឃ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស ២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២

យើងខ្ញុំទាំងអស់ ជាក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព សហគមន៍ដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមសម្ដែងការសោកស្តាយ និងព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងការចំពោះការសម្រេចសេចក្តីផ្តន្ទាទោសលោក ឆន ផល្លា ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារយៈពេល៥(ប្រាំ)ឆ្នាំ តាមអំណាចសាលក្រមព្រហ្មទណ្ឌកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ របស់សាលាដំបូង ខេត្តរតនគិរី បន្ទាប់ពីសវនាការជាសាធារណៈ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។ ក្នុងពេលសវនាការ តំណាងអយ្យការបានប្តូរបទចោទលើលោក ឆន ផល្លា ពីបទ កាប់គាស់រុករាន ឆ្ការដុត និងឈូសឆាយដីព្រៃយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ តាមមាត្រា ៦២ នៃច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិ មកបទចោទ កាប់រានដីព្រៃ ឈូសឆាយ និងហ៊ំព័ទ្ធកាន់កាប់ដីព្រៃ តាមបញ្ញត្តិមាត្រា៩៧ ចំនុច៦ ច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើ ទាំងមិនមានភស្តុតាងរឹងមាំក្នុងការដាក់បន្ទុកទាល់តែសោះ ។ ការប្តូរបទចោទនេះ បានបំពានសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌របស់លោក ឆន ផល្លា ដោយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់រៀបចំការពារក្ដីរបស់គាត់ ។ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាតុលាការសម្រេចសេចក្តីដាក់ទោសលោក ឆន ផល្លា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលប្រាំឆ្នាំពីបទចោទថ្មី ។ នៅពេលសវនការលោក ឆន ផល្លា មានសាក្សីជាច្រើននាក់បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា លោកមិនបានទៅកាប់គាស់ រុករាន ឆ្ការដុត និងឈូសឆាយដីព្រៃយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិអ្វីនោះទេ លោកក៏បញ្ជាក់ផ្ទាល់ផងដែរថា លោកមិនមានដីសូម្បីតែបន្តិចនៅតំបន់នោះ ។

លោក ឆន ផល្លា ជាសកម្មជនការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ ជាង១០ឆ្នាំមកហើយ នៅឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី ។ លោកតែងតែធ្វើសកម្មភាពឃ្លាំមើល និងតាមដានជនខិលខូច ធ្វើសកម្មភាពបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ និងប្រមូលព័ត៌មានចងក្រងរៀបចំដាក់ពាក្យបណ្តឹង ប្តឹងបរិហារជាមួយតំណាងសហគមន៍ផ្សេងទៀត ប្រឆាំងនឹងមន្ត្រីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ដែលមិនបានអនុវត្តតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិ និងព្រៃឈើ ហើយបណ្តែតបណ្តោយឲ្យជនខិលខូចទាំងនោះបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិដែលផ្ទុយពីច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើ និងច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិ ។ ដោយសារភាពសកម្មរបស់លោក ឆន ផល្លា ក្នុងការការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិនេះហើយ ទើបលោកត្រូវបានក្រុមមនុស្សដែលស្និទ្ធនឹងអាជ្ញាធរព្រួតគ្នាបង្កហិង្សាលើរូបលោក កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងខណៈពេលលោក ឆន ផល្លា ចូលរួមបញ្ចេញមតិក្នុងការការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិនៅវេទិកាមួយដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរ នៅសាលាឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី ។ ករណីវាយដំហិង្សាមកលើលោក ឆន ផល្លា នេះ លោកបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅសាលាដំបូងខេត្តរតនៈគិរីតាមច្បាប់រួចហើយ ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះមិនទាន់ឃើញមានចំណាត់ការណាមួយចំពោះជនសង្ស័យប្រព្រឹត្តិហិង្សាមកលើរូបលោកនៅឡើយទេ ។

បច្ចុប្បន្ននេះលោក ឆន ផល្លា ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារខេត្តរតនគិរី អស់រយៈពេលជាងបួនខែមកហើយ បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានសមត្ថកិច្ចនគរបាលចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ នៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលរដ្ឋបាលខណៈពេលរូបលោកទៅពិនិត្យមើលបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅឃុំសេដា ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី ។ ការសម្រេចសេចក្តីរបស់សាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី យ៉ាងអយុត្តិធម៌លើលោក ឆន ផល្លា គឺជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងគោលបំណងគម្រាមកំហែង បំភិតបំភ័យ និងបំបាក់ស្មារតីរបស់លោក ក៏ដូចជាសកម្មជនបរិស្ថានផ្សេងទៀត ដែលសកម្មក្នុងការចូលរួមការពារព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ ។

យើងខ្ញុំស្នើសុំឲ្យស្ថាប័នតុលាការ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ឱ្យទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់លើលោក ឆន ផល្លា និងដោះលែងលោកឲ្យមានសេរីភាពដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ។ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាក៏សង្ឃឹមដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងចងចាំកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិកម្ពុជា និងធានាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមក្នុងជីវភាពសង្គមជាតិ ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (LICADHO)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និង អភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
គណ:កម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
មជ្ឍមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន(YRDP)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
អង្គការវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP Center)
សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម (CISA)
សមាគមមន្រ្តីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គម កម្ពុជា (ANSA)
សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
សហគមន៍ដីធ្លីចក្រី (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍អូរចាំស្រីត្រដក់ពង (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (ស្ទឹងត្រែង)
សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ(រតនគិរី)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
បណ្តាញអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស (ក្រចេះ)
សហគមន៍ប្រម៉ារួបរួម (ក្រចេះ)
សហគមន៍សំបុក (ក្រចេះ)
សហគមន៍តាម៉ៅ (ក្រចេះ)
សហគមន៍ដារ (ក្រចេះ)
សហគមន៍ចង្ក្រង់ (ក្រចេះ)
សហគមន៍កន្ទួត (ក្រចេះ)
សហគមន៍សោប (ក្រចេះ)
សហគមន៍គ្រញូងសែនជ័យ (ក្រចេះ)
សហគមន៍ក្បាលដំរី (ក្រចេះ)
សហគមន៍ព្រែកសាម៉ាន់ (ក្រចេះ)
បណ្តាញអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍ប្រផាត់ (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍បីម៉ែត្រ (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍ជាំក្រវៀន (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍ចាន់មូល (ត្បុងឃ្មុំ)
សហគមន៍កំប្រើស (ត្បុងឃ្មុំ)
ក្រុមការងារបណ្តាញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច (មណ្ឌលគិរី)
សហគមន៍ដីធ្លីឃុំត្បែង (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីឃុំខ្នារសណ្តាយ (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីឃុំពាក់ស្នែង (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីឃុំលាងដៃ (សៀមរាប)
សហគមន៍ស្វាយលើ (សៀមរាប)
សហគមន៍តាសៀម (សៀមរាប)
សហគមន៍បឹងមាលា (សៀមរាប)
សហគមន៍សំរោង (សៀមរាប)
សហគមន៍ស្រែណូយ (សៀមរាប)
សហគមន៍ស្ពានត្នោត (សៀមរាប)
សហគមន៍ចាន់ ស (សៀមរាប)
សហគមន៍តាយ៉ែក (សៀមរាប)
សហគមន៍ឃុំរមណីយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំរមទម (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំម្លូរព្រៃមួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំម្លូរព្រៃពីរ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំស្អាង (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំតស៊ូ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំសង្កែមួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំរក្សា (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំឆែបមួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំត្បែងមួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំត្បែងពីរ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំចំរើន (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំស្រយង់ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំធ្មា (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំពោធិ៍ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំពុទ្ទ្រា (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ឃុំរអាង (ព្រះវិហារ)
បណ្តាញអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស (ស្ទឹងត្រែង)
សហគមន៍ឃុំបុស្បូវ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ប៉ោយចារ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ឃុំពេជចង្វា (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ឃុំអញ្ចាញរូង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ឃុំជាំសង្កែ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ឃុំភ្នំដី (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ឃុំក្បាលទឹក (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីបឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សហគមន៍នេសាទ ដូនទ្រី (បាត់ដំបង)
សហគមន៍ស្តីក្រោមរហាលសួង (បាត់ដំបង)
អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)

លិខិតចំហស្នើអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយវិវាទការងាររបស់ណាហ្គាវើលដ៍ និងស្នើឱ្យមានការដោះលែង និងទម្លាក់ ការចោទប្រកាន់លើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជនសហជីពទាំង ៨ រូប

9 min read

តបតាមកម្មវត្ថុខាងលើ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាជា សហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម បណ្តាញសហគមន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកវិភាគឯករាជ្យ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឈន៍សង្គម សកម្មជនបរិស្ថាន ដូចមានរាយនាមក្នុងបញ្ជីឈ្មោះខាងក្រោម ដែលធ្វើការងារផ្នែកលើកកម្ពស់ និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារសិទ្ធិដីធ្លី បរិស្ថាន នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសូមជម្រាបជូន សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ក្រឡាហោម ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ មេត្តាជ្រាបថា យើងខ្ញុំពិតជាសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអាជ្ញាធរដែលបានចាប់ឃុំខ្លួន និងចោទប្រកាន់លើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជន ៨ រូប និងការបន្តចាប់ខ្លួនកូដករជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបំពានទៅលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់កម្ពុជា ដោយសារតែការអនុវត្តសេរីភាពខាងការបង្កើតសមាគម និងការជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធី ដែលសិទ្ធិសេរីភាពទាំងពីរនេះត្រូវបានការពារដោយច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។

ការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋលើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពនិងសកម្មជនទាំងនោះជាការ បញ្ជូនសារទៅដល់កូដករដែលជាបុគ្គលិក និយោជិតនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវេលដ៍ ថា សិទ្ធិការងាររបស់ពួកគេអាចត្រូវបានរំលោភបំពានដោយនិទណ្ឌភាព ព្រោះថាសូម្បីគ្រាន់តែពួកគេលើកឡើងអំពីការរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារនៅក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួន និងស្វែងរកដំណោះស្រាយ ក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់ដែរ។ នេះជាករណីឧទាហរណ៍ដ៏គ្រោះថ្នាក់ ដែលជំរុញឱ្យនិយោជកមិនអើពើនឹងការអនុវត្តតាមក្រឹត្យក្រមនៃបទដ្ឋានការងារ ហើយអាចនាំទៅរកការវិវត្តថយក្រោយនៃការអនុវត្តសិទ្ធិការងារនៅប្រទេសកម្ពុជា។

យើងខ្ញុំសូមស្នើឱ្យមានការដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនទាំង ៨ រូប ព្រមទាំងទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់លើពួកគេ។ យើងខ្ញុំសូមរំឭករាជរដ្ឋាភិបាល ថាសកម្មភាពបម្រើការងារសហជីពមិនមែនជាបទល្មើសទេ ហើយត្រូវផ្តល់កិច្ចការពារដល់សេរីភាពមូលដ្ឋាននានាទោះបីជាសេរីភាពទាំងនេះត្រូវបានអនុវត្តក្នុងមូលហេតុដែលរដ្ឋាភិបាលមិនឯកភាពក៏ដោយ។ យើងខ្ញុំក៏សូមស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលមេត្តាជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចូលរួមការចរចាដោយភាពស្មោះត្រង់ជាមួយសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ នៅពេលថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពទាំង ៨ រូប ត្រូវបានដោះលែងក្នុងបំណងស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ចំពោះវិវាទការងាររបស់ពួកគេ។

ម្យ៉ាងទៀត រដ្ឋាភិបាលគប្បីបញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់ ឬលាបពណ៌សហជីព សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលថាមានចេតនាផ្តួលរម្លំរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈ «បដិវត្តន៍ពណ៌» នៅពេលពួកគេអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែលប្រទេសកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន ដើម្បីឱ្យពួកគេលើកឡើងនូវក្តីបារម្ភ និងទាមទារឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សបានល្អប្រសើរ។ រដ្ឋាភិបាលគួរណាតែលើកទឹកចិត្តដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលបានបំពេញតួនាទីក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា និងធានាឱ្យមានបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋអាចអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពដោយសេរីពុំមានការរឹតត្បិត។

អាស្រ័យហេតុនេះយើងខ្ញុំជាសហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល សូមស្នើ សម្តេច និងឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី មេត្តាអន្តរាគមន៍ឱ្យមានការដោះលែង និងទម្លាក់ការចោទប្រកាន់លើថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជនសហជីពទាំង ៨ រូប និងការដោះស្រាយឈានទៅរកការបញ្ចប់វិវាទការងារនេះ។

សហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម អង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកវិភាគឯករាជ្យ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឈន៍សង្គម សកម្មជនបរិស្ថាន ដែលគាំទ្រលិខិតចំហនេះមានរាយនាមដូចខាងក្រោម៖

1. ហ៊ុន វណ្ណៈ (ខ្មែរថាវរៈ)
2. ឈឿន ដារ៉ាវី (ខ្មែរថាវរៈ)
3. អេង ម៉ាឡៃ (ខ្មែរថាវរៈ)
4. អេង វ៉ាន់ឌី (ខ្មែរថាវរៈ)
5. ស្វាយ សំណាង (ខ្មែរថាវរៈ)
6. បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ
7. បណ្ឌិត សេង សារី
8. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
9. អង្គការអាក់សិនអេតកម្ពុជា
10. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
11. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
12. សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
13. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
14. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC)
15. សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
16. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
17. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
18. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
19. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
20. សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា (CIERA)
21. សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
22. សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA-CLC)
23. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
24. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
25. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
26. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
27. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
28. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
29. សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (C.CAWDU)
30. សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
31. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
32. សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ (CFTUWT)
33. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
34. មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ (CLEC)
35. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
36. សហគមន៍ដកពរ (កំពង់ស្ពឺ)
37. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
38. សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)
39. សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)
40. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
41. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
42. សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
43. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
44. សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ (KKKHRDA)
45. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
46. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
47. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
48. សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើល
49. សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
50. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
51. សហគមន៍អូរចាំស្រីត្រដក់ពង (កំពង់ធំ)
52. សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
53. សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
54. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
55. សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
56. សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
57. សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
58. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
59. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
60. សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
61. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (សធត)
62. សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
63. សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
64. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
65. ផ្ទះសាមគ្គី (SH)
66. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
67. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
68. សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
69. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
70. សហភាពសហជីពកម្ពុជា (CCU)
71. គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
72. សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
73. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
74. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI)
75. សហជីពឯករាជ្យកំលាំងសាម្គីកម្មករ (WSSIU)
76. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)
77. សហគមន៍ចង្កុំទី១ (ត្បូងឃ្មុំ)
78. សហគមន៍ខ្នងក្រពើលិច (ត្បូងឃ្មុំ)
79. សហគមន៍កសិករមូលដ្ឋាន (ត្បូងឃ្មុំ)
80. សហគមន៍យើងខ្ញុំ (ត្បូងឃ្មុំ)
81. សហគមន៍ចង្គុំកណ្តាល (ត្បូងឃ្មុំ)
82. សហគមន៍កំប្រើស (ត្បូងឃ្មុំ)
83. សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បូងឃ្មុំ)
84. សហគមន៍ប្រឡោះ (ត្បូងឃ្មុំ)
85. សហគមន៍ប្រម៉ារួបរួម (ក្រចេះ)
86. សហគមន៍សំបុក (ក្រចេះ)
87. បណ្ដាញក្រុមស្រ្តីដើម្បីសហគមន៍ត្រពាំងព្រីង (ត្បូងឃ្មុំ)
88. បណ្ដាញសហគមន៍ស្រី្តជនបទរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
89. បណ្ដាញសហគមន៍ស្រី្តចេកមាស (ស្វាយរៀង)
90. សហគមន៍ក្រុមស្រ្តីដកពរ (តាកែវ)
91. សហគមន៍ក្រុមស្រ្តីជោគជ័យ (តាកែវ)
92. ក្រុមស្រ្តីរួមគ្នាដើម្បីស្រ្តីស្ពានឆេះ (ព្រះសីហនុ)
93. សម្ព័ន្ធចលនាក្រុមស្រ្តី៨៤៣ (កោះកុង)
94. សម្ព័ន្ធយុវកសិករជនបទ កោះកុង)
95. ក្រុមយុវកសិករព្រះវិហារ (ព្រះវិហារ)
96. បណ្ដាញយុវជនតំបែមានជ័យ (ត្បូងឃ្មុំ)
97. សហគមន៍អភិរក្សព្រៃកំពង់អំពិល (ស្វាយរៀង)
98. សហគមន៍សិទ្ធិប្រស្រែ (ព្រៃវែង)
99. សហគមន៍ដីធ្លីចុងអំពិល (ព្រៃវែង)
100. សហគមន៍ស៊ាងឃ្វាង (ព្រៃវែង)
101. សហគមន៍កសិករជ្រៃឡើង (ព្រៃវែង)
102. សហគមន៍ភូមិខ្ញុំ (កណ្ដាល)
103. សហគមន៍ថ្មធំអណ្ដូងទឹកព្រែកត្របែក (ព្រះសីហនុ)
104. សហគមន៍អូរកម្ពុជា (ព្រះសីហនុ)
105. សហគមន៍ក្បាលហុងទឹក (ព្រះសីហនុ)
106. សហគមន៍ព្រែកត្រែង (ព្រះសីហនុ)
107. សហគមន៍ពង្រក់ (កំពត)
108. សហគមន៍វាលវែង (កំពត)
109. សហគមន៍កសិករអង់ស្វាយ (កំពត)
110. សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លី ១២៩ (កោះកុង)
111. សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លី៨៤៣ (កោះកុង)
112. សហគមន៍កសិករក្រីក្រ៧៦៦ (កោះកុង)
113. សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លីនាពិស្សី (កោះកុង)
114. សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លីចំបកត្រាង (កំពង់ស្ពឺ)
115. សហគមន៍កសិករការពារដីព្រៃឈើឧត្តមស្រែខ្ពស់ (កំពង់ស្ពឺ)
116. សហគមន៍ដីធ្លីលើកស្ទួយសិទ្ធមនុស្ស (កណ្ដាល)
117. សហគមន៍ត្រើយស្លា ខេត្តកណ្ដាល
118. សហគមន៍តទល់ (កណ្ដាល)
119. សហគមន៍អំពៅព្រៃ (កណ្ដាល)
120. សហគមន៍កុតារៀ (តាកែវ)
121. សហគមន៍សាមគ្គី (តាកែវ)
122. សហគមន៍ភូមិកណ្តាល (តាកែវ)
123. សហគមន៍ត្រពាំងក្រសាំង (តាកែវ)
124. សហគមន៍កន្លែងខ្លា (តាកែវ)
125. សហគមន៍សំបូរ (ព្រះវិហារ)
126. សហគមន៍ឬស្សីស្រុក (ព្រះវិហារ)
127. សហគមន៍ជោគជ័យ (ព្រះវិហារ)
128. សហគមន៍កាឡោត (ព្រះវិហារ)
129. សហគមន៍ដីធ្លីអូររំដួល (ព្រះវិហារ)
130. សហគមន៍ភ្នំកេរ្តិ៍សាមគ្គី (ព្រះវិហារ)
131. សហគមន៍បុស្ស (ព្រះវិហារ)
132. សហគមន៍តស៊ូមានរិទ្ធ (ព្រះវិហារ)
133. សហគមន៍ត្រពាំងរលួស (ព្រៃវែង)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម អាជ្ញាធរត្រូវដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជីកសហជីពណាហ្គាវើលដ៏ និងគោរពសិទិ្ធការងារ

9 min read

ថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២

យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា ជាក្រុមសង្គមស៊ីវិល សហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព និងសមាគម ដូចមានរាយនាមខាងក្រោម មានការខកចិត្តជាខ្លាំង ចំពោះវិធានការរបស់សមត្ថកិច្ចដែលដឹកនាំដោយស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ដែលបាន ឃាត់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ប្រតិភូចរចារ និងសកម្មជនសហជីពទ្រទ្រង់សិទិ្ធការងារ បុគ្គលិក កម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ (LRSU) ចំនួន ៩ នាក់ ទាំងយប់ នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ ហើយបន្តចាប់ខ្លួនយ៉ាងហិង្សាមកលើអ្នកដឹកនាំសហជីព កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ នៅរសៀលថ្ងៃទី ៤ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ ។ យើងខ្ញុំ សូមអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងអ្នកដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីព ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ជាបន្ទាន់ និងឥតលក្ខខណ្ឌ ។

យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាគាំទ្រដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់បងប្អូនបុគ្គលិកនិយោជិតនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ក្នុងការធ្វើកូដកម្មដោយអហិង្សា ដែលសិទិ្ធនេះត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ ច្បាប់ស្តីពីការងារ ច្បាប់ស្តីពីសហជីព និងផ្អែកតាមលក្ខន្តិក:របស់សហជីព ដែលបានចុះបញ្ជីការនៅក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងនាមជាស្ថាប័នវិជ្ជាជីវៈ ឯករាជ្យ ដើម្បីការពារសិទ្ធិនិងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករនិយោជិតនៅកន្លែងការងារ ។ យើងខ្ញុំមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះវិធានការរបស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ដែលមិនបានអនុវត្តតួនាទី និងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យស្របតាមច្បាប់ក្នុងការចូលរួមការពារសុវត្ថិភាពក្រុមកូដករដែលធ្វើកូដកម្មដោយអហិង្សា ប៉ុន្តែបែរជាធ្វើការចាប់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពណាហ្គាវើល ទាំងនៅពេលយប់ និងចោទប្រកាន់អ្នកទាំងនោះដោយមិនត្រឹមត្រូវទៅវិញ ។

អាជ្ញាធរ ត្រូវតែបញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យ និងគម្រាមកំហែងថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីព ដោយបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ឬ ការបន្ទរសារបំភិតបំភ័យតាមរយៈសារព័ត៌មានដែលគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាល ។ សមាជិកសហជីពណាហ្គាវើល ប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការធ្វើកូដកម្មអហិង្សាដែលធានាដោយច្បាប់ជាតិ និងដែលសមាជិកទាំងនោះយល់ថាការអនុវត្តសិទិ្ធនោះជម្រើសចុងក្រោយ ដើម្បីជំរុញអោយភាគីនិយោជកចូលតុចរចារ ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ។ ការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធីមិនមែនជាបទល្មើសនោះទេ ។

យើងខ្ញុំក៏សង្កេតឃើញថា ក្នុងចំណោមអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក៏ដូចជាអ្នកដែលចូលរួមក្នុងកូដកម្មអហិង្សា គឺជាស្ត្រី ។ យោងតាមច្បាប់ជាតិ ក៏ដូចជាអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទិ្ធស្ត្រី បានផ្តល់សិទិ្ធសេរីភាពដល់ស្ត្រី ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ប្រមូលផ្តុំ និងជួបជុំគ្នាដោយអហិង្សា ហើយនិងបង្កើតសហជីពស្របច្បាប់ ។ និយោជិតជាស្ត្រីទាំងនោះ ជាអ្នកសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងថាតើគួរក្រោកឈរឡើងដើម្បីសិទិ្ធកម្មកររបស់ពួកគេឬទេ ។ ដូចនេះការលើកឡើងថាអ្នកទាំងនោះត្រូវបានគេញុះញង់ឱ្យធ្វើសកម្មភាពទាំងនោះ គឺជាការមិនគោរពនូវសិទិ្ធស្វ័យសម្រេច និងភាពស្មើគ្នារបស់កម្មករនិយោជិតជាស្ត្រីទាំងនោះ ។

ក្នុងចំណោមសមាជិកសហជីពចំនួន ៩ នាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទាំងពេលយប់ មានសមាជិកចំនួន ៨នាក់ ដែលរួមមាន លោកស្រី ឈឹម សុខន កញ្ញា សុន ស្រីពេជ្យ អ្នកស្រី ហៃ សុភាព អ្នកស្រី រីសុវណ្ណឌី អ្នកស្រី រិន ផល្លា កញ្ញា អេង ស្រីបូ អ្នកស្រី ស៊ុន ស្រីមុំ និងអ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត ត្រូវបាននគរបាលព័ទ្ធចាប់ឃាត់ខ្លួននៅទីតាំងការិយាល័យរបស់សហជីព ហើយ ១នាក់ ទៀត ឈ្មោះ កញ្ញាទូច សិរីមាស ត្រូវបានឃាត់ខ្លួននៅពេលដែលកញ្ញាចាកចេញពីទីកន្លែងធ្វើកូដកម្មខាងមុខក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ។ ការឃាត់ខ្លួនអ្នកទាំង ៩នាក់ បានធ្វើទ្បើងក្រោយពេលដែលបងប្អូនកម្មករនិយោជិតសរុបជិត ពីរពាន់នាក់ បានធ្វើកូដកម្មដោយអហិង្សាអស់រយៈពេល ១៣ ថ្ងៃ ដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ទទួលយកបុគ្គលិក រួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងប្រត្តិភូបុគ្គលិក សរុប ៣៦៥ នាក់ ចូលធ្វើការវិញ ។

មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីការឃាត់អ្នកទាំងនោះ នៅថ្ងៃទី ០១ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២២ ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានលើកទ្បើងថា ការចាប់ខ្លួនត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានប្រកាសជាច្រើនដងថា សកម្មភាពតវ៉ារបស់សហជីពគឺខុសច្បាប់ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សណ្តាប់ធ្នាប់សារធារណៈ និងសុវត្ថិភាពសង្គម ហើយការឃាត់ខ្លួននេះគឺធ្វើទ្បើងដោយអនុលោមទៅតាមមាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ។

បន្ទាប់ពីការសាកសួរ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនសហជីពចំនួន ៦នាក់រួមមាន លោកស្រី ឈឹម សុខន អ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន្ត អ្នកនាង សុន ស្រីពេជ្រ អ្នកស្រី រីសុវណ្ណឌី អ្នកស្រី ហៃ សុភាព និង កញ្ញាទូច សិរីមាស ត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួនមកកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីវេលាម៉ោង ៥ ល្ងាច ថ្ងៃអាទិត្យ ទី០២ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ ដើម្បីបន្តនីតិវិធីរបស់តុលាការ ។

នៅរសៀលថ្ងៃច័ន្ទ ទី ០៣ ខែមករា ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សេង ហ៊ាង សម្រេចចោទប្រកាន់ពីបទ “ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម” យោងតាមមាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ទៅលើថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពចំនួន ៩នាក់ ដែលរួមមានអ្នកទាំង ៦ ដែលកំពុងសាកសួរនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ៣នាក់ ផ្សេងទៀត គឺកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ លោក សុខ ណារិទ្ធ និងលោក សុខ គង្គា ។ អ្នកទាំង ៦ ត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ នៅពន្ធនាគារ ម២ កាលពីល្ងាចថ្ងៃច័ន្ទ ហើយអ្នកដឹកនាំសហជីពចំនួន ៣នាក់ទៀត ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៤ ខែមករា ។ ប្រសិនបើត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោស អ្នកទាំងនោះអាចនឹងប្រឈមមុខជាប់ពន្ធនាគារពី ៦ខែ ដល់ ២ឆ្នាំ ។

នៅរសៀលថ្ងៃច័ន្ទនេះ ខណៈដែលថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពទាំង ៦ នាក់ កំពុងត្រូវបានសាកសួរនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សមាជិកសហជីពប្រមាណ ៤០០ នាក់ បានបន្តធ្វើកូដកម្មអហិង្សានៅមុខណាហ្គាវើលដ៏ទីពីរ ហើយសមាជិកចំនួន ១៧ នាក់ (ប្រុស ១នាក់ និងស្រី ១៦នាក់) បន្ថែមទៀត ត្រូវបានឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនខ្លួនទៅកាន់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ជាទីកន្លែងដែលសមាជិកជាស្ត្រីមានផ្ទៃពោះបីខែម្នាក់ត្រូវបានដោះលែងវិញនៅពេលក្រោយមក ។

យើងខ្ញុំជាក្រុមសង្គមស៊ីវិល សូមស្នើសុំដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច សូមមេត្តាទម្លាក់ចោលបទចោទ និងដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពទាំង ៦នាក់ និងប្រើប្រាស់តួនាទីជាមន្ត្រីរាជការសាធារណៈប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ ការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ អព្យាក្រិត និងមិនលំអៀងទៅរកភាគីណាមួយនៅក្នុងតំណើរការស្វែងរកដំណោះស្រាយករណីវិវាទការងារមួយនេះ ។ ទទ្ទឹមនិងនេះដែរយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាស្នើសុំដល់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សូមលុបចោលដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្នរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដែលបានប្រកាសថាកូដកម្មនេះគឺជាកូដកម្មខុសច្បាប់ ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះគាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា(BWTUC)
សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា អាដហុក (ADHOC)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា (CIERA)
វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (C.CAWDU)
សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ (CFTUWT)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដកពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)
សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ (KKKHRDA)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
សហគមន៍អូរដំដែក (កំពង់ធំ)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
សហគមន៍ភ្នំត្នោត (កំពត)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)
សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហភាពសហជីពកម្ពុជា (CCU)
សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា(TI)
សហជីពឯករាជ្យកំលាំងសាម្គីកម្មករ (WSSIU)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)
អង្គការក្លាហាន
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សហគមន៍ចង្កុំទី១ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍ខ្នងក្រពើលិច ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍កសិករមូលដ្ឋាន ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍យើងខ្ញុំ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍ចង្គុំកណ្តាល ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍កំប្រើស ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍ត្រពាំងព្រីង ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍ប្រឡោះ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍ប្រម៉ារួបរួម ខេត្តក្រចេះ
សហគមន៍សំបុក ខេត្តក្រចេះ
បណ្ដាញក្រុមស្រ្តីដើម្បីសហគមន៍ត្រពាំងព្រីង ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
បណ្ដាញសហគមន៍ស្រី្តជនបទរមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង
– បណ្ដាញសហគមន៍ស្រី្តចេកមាស ខេត្តស្វាយរៀង
ក្រុមស្រ្តីដើម្បីមានជ័យ ខេត្តស្វាយរៀង
សហគមន៍ក្រុមស្រ្តីដកពរ ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍ក្រុមស្រ្តីជោគជ័យ ខេត្តតាកែវ
ក្រុមស្រ្តីរួមគ្នាដើម្បីស្រ្តីស្ពានឆេះ ព្រះសីហនុ
សម្ព័ន្ធចលនាក្រុមស្រ្តី៨៤៣ ខេត្តកោះកុង
សម្ព័ន្ធយុវកសិករជនបទ កោះកុង
ក្រុមយុវកសិករព្រះវិហារ ខេត្តព្រះវិហ៊ារ
បណ្ដាញយុវជនតំបែមានជ័យ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ
សហគមន៍អភិរក្សព្រៃកំពង់អំពិល ខេត្តស្វាយរៀង
សហគមន៍សិទ្ធិប្រស្រែ ខេត្តព្រៃវែង
សហគមន៍ដីធ្លីចុងអំពិល ខេត្តព្រៃវែង
សហគមន៍ស៊ាងឃ្វាង ខេត្តព្រៃវែង
សហគមន៍កសិករជ្រៃឡើង ខេត្តព្រៃវែង
សហគមន៍ភូមិខ្ញុំ ខេត្តកណ្ដាល
សហគមន៍ថ្មធំអណ្ដូងទឹកព្រែកត្របែក ខេត្តព្រះសីហនុ
សហគមន៍អូរកម្ពុជា ខេត្តព្រះសីហនុ
សហគមន៍ក្បាលហុងទឹក ខេត្តព្រះសីហនុ
សហគមន៍ព្រែកត្រែង ខេត្តព្រះសីហនុ
សហគមន៍ពង្រក់ ខេត្តកំពត
សហគមន៍វាលវែង ខេត្តកំពត
សហគមន៍កសិករអង់ស្វាយ ខេត្តកំពត
សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លី ១២៩ ខេត្តកោះកុង
សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លី៨៤៣ ខេត្តកោះកុង
សហគមន៍កសិករក្រីក្រ៧៦៦ ខេត្តកោះកុង
សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លីនាពិស្សី ខេត្តកោះកុង
សហគមន៍កសិករការពារសិទ្ធិដីធ្លីចំបកត្រាង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ
សហគមន៍កសិករការពារដីព្រៃឈើឧត្តមស្រែខ្ពស់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ
សហគមន៍ដីធ្លីលើកស្ទួយសិទ្ធមនុស្ស ខេត្តកណ្ដាល
សហគមន៍ត្រើយស្លា ខេត្តកណ្ដាល
សហគមន៍តទល់ ខេត្តកណ្ដាល
សហគមន៍អំពៅព្រៃ ខេត្តកណ្ដាល
សហគមន៍កុតារៀ ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍សាមគ្គី ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍ភូមិកណ្តាល ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍ត្រពាំងក្រសាំង ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍កន្លែងខ្លា ខេត្តតាកែវ
សហគមន៍សំបូរ ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ឬស្សីស្រុក ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ជោគជ័យ ខេខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍កាឡោត ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ដីធ្លីអូររំដួល ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ភ្នំកេរ្តិ៍សាមគ្គី ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍បុស្ស ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍តស៊ូមានរិទ្ធ ខេត្តព្រះវិហារ
សហគមន៍ត្រពាំងរលួស ខេត្តព្រៃវែង

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ស្ដីពី ការចងចាំនៅវេងស្រេង៖ ៨ឆ្នាំក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ ប៉ុន្តែគ្មានយុត្តិធម៌

6 min read

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២

យើងខ្ញុំ ជាក្រុមសង្គមស៊ីវិលដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម ចូលរួមជាសាមគ្គីភាពជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះដែលត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ រងរបួស និងបាត់ខ្លួន នៅថ្ងៃនេះកាលពី៨ឆ្នាំមុន ក្នុងពេលដែលកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបានវាយប្រហារដោយគ្រាប់កាំភ្លើង បាញ់ទៅលើកម្មករនយោជិតដែលកំពុងធ្វើកូដកម្មនៅលើមហាវិថីវេងស្រេង ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ។ យើងខ្ញុំ បន្តស្នើសុំឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះការបាញ់ប្រហារនេះ ក៏ដូចជាការបាត់ខ្លួនក្មេងប្រុសអាយុ ១៥ឆ្នាំម្នាក់ឈ្មោះ ខឹម សុផាត ដែលនៅបន្តបាត់ខ្លួនមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ ។

កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបានបាញ់ប្រហារ និងសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច៤នាក់ ព្រមទាំងរងរបួសយ៉ាងតិច ៣៨នាក់ អំឡុងពេលបង្រ្កាបទៅលើការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធីនៅលើមហាវិថីវេងស្រេង ។ កូដកម្មរបស់កម្មករ-កម្មការិនីកាត់ដេរ ដែលអំពាវនាវឱ្យមានប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមាសមរម្យ ត្រូវបានរងការបង្រ្កាបយ៉ាងឃោរឃៅ និងមិនសមស្រប ។ ការស៊ើបអង្កេតក្រោយមកទៅលើការបាញ់ប្រហារនេះ គឺត្រូវបានរាយការណ៍ថា ធ្វើឡើងត្រឹមរយៈពេល៣សប្ដាហ៍ប៉ុណ្ណោះ ហើយពុំមាននរណាម្នាក់ត្រូវបានយកមកផ្ដន្ទាទោសចំពោះការស្លាប់របស់ លោក គឹម ផាលាប លោក សាម រ៉ាវី លោក យាន រឹទ្ធី និងលោកផេង កុសល នោះទេ ។ ផ្ទុយទៅវិញ កម្មករនយោជិត និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ២៣នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងក្រោយមកត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសនៅក្នុងសវនាការមួយជុំវិញការចោទប្រកាន់ពី បទហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស បទបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស បទរារាំងចរាចរណ៍សាធារណៈ និងបទប្រមាថ ពាក់ព័ន្ធនឹងការតវ៉ានេះ ។

ក្មេងប្រុស ខឹម សុផាត អាយុ១៥ឆ្នាំ នៅតែបន្តបាត់ខ្លួនមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ សុផាត ត្រូវបានគេប្រទះឃើញលើកចុងក្រោយដោយដេកផ្កាប់មុខនៅក្នុងថ្លុកឈាម បន្ទាប់ពីរងការបាញ់ប្រហារដោយគ្រាប់កាំភ្លើងចំទ្រូង ដែលបង្ខំឱ្យអ្នកដទៃរត់យករួចខ្លួនដើម្បីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ ខណៈដែលកម្លាំងសមត្ថកិច្ចនៅតែបន្តបាញ់ប្រហារទៅលើអ្នកតវ៉ា ។ នៅពេលដែលអ្នកតវ៉ាត្រលប់ទៅទីតាំងដើមវិញបន្ទាប់ពីការបាញ់ប្រហារត្រូវបានបញ្ឈប់ សុផាត ត្រូវបានបាត់ពីកន្លែងកើតហេតុដែរ ។ ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី ខេង ទីតូ អ្នកនាំពាក្យនៃកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស បានបញ្ជាក់នៅប៉ុន្មានសប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីថ្ងៃកើតហេតុថា សុផាត មិនស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទេ ។

កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ បុរស២នាក់ បានរកឃើញបំណែកឆ្អឹង និងសំណល់ពីការដុតកង់ឡាននៅឯមូលដ្ឋានកងពលតូចលេខ ៧០ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលធ្វើឱ្យមានការសង្ស័យថា ជាបំណែកឆ្អឹងនៃសាកសពរបស់ ខឹម សុផាត ។ អាជ្ញាធរបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់បំណែកឆ្អឹងទាំងនេះជារបស់សុផាត ប៉ុន្តែការស៊ើបអង្កេតដោយហ្មត់ចត់ ឯករាជ្យ ឥតលំអៀង ឬដោយប្រសិទ្ធភាព មិនត្រូវបានធ្វើឡើង ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់នោះទេ ។ អាជ្ញាធរក៏មិនបានផ្ដល់ព័ត៌មានឱ្យគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិធានការស៊ើបអង្កេត និងការវិវត្តន៍នៃការលាតត្រដាងការពិតចំពោះអ្វីដែលបានកើតឡើងទៅលើកូនប្រុសរបស់ពួកគេដែរ ។

អ្នកស្រី អ៊ីន លក្ខិណា ម្ដាយរបស់ ខឹម សុផាត ត្រូវបានបន្សល់ទុកត្រឹមតែសំណួរជាច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ ។ អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “បើទោះជាវាត្រូវបានគេបាញ់ស្លាប់ ក៏គួរទុកសាកសពដើម្បីធ្វើបុណ្យផង ។ បើវាត្រូវបានគេបាញ់ស្លាប់ហើយ យកសាកសពទៅទៀត មិនទុកឱ្យខ្ញុំបានធ្វើបុណ្យ” ។ អ្នកស្រីបានបន្តថា “ខ្ញុំធ្វើបុណ្យឱ្យកូនរាល់ឆ្នាំ នៅស្រុក ដោយមិនមានសាកសពកូន មិនដឹងកូនស្លាប់ ឬនៅរស់។” ។ អ្នកស្រីបានអំពាវនាវឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជួយ “រកយុត្តិធម៌ដល់កូនខ្ញុំផង” ។

ប្រទេសកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័ន ទៅលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពី ការការពារជនគ្រប់រូបពីការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ មុនពេល សុផាត ត្រូវបានបាត់ខ្លួន ហើយដូច្នេះកម្ពុជាគឺមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការចាត់វិធានការសមស្រប ដើម្បីស្វែងរក សុផាត ដើម្បីឱ្យគ្រួសាររបស់គេទទួលបានព័ត៌មានអំពីការបាត់ខ្លួនរបស់គេ និងដើម្បីផ្ដល់សំណងខូចខាត “គ្រប់គ្រាន់ និងយុត្តិធម៌” ។

នៅថ្ងៃខួបនៃការបាត់ខ្លួន ខឹម សុផាត យើងខ្ញុំសូមសំណូមពរដោយទទូចដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បី៖

– ជួយគ្រួសាររបស់ក្មេងប្រុសដែលបានបាត់ខ្លួន ឱ្យស្ងប់ចិត្ត ដោយចាត់វិធានការជាក់លាក់ជាបន្ទាន់ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតទៅលើការបាត់ខ្លួនរបស់ ខឹម សុផាត រហូតដល់ពេលដែលជោគវាសនារបស់គេ ត្រូវបានកំណត់ថាស្លាប់ឬនៅរស់ ដោយរួមបញ្ចូលទាំងការកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងសម្ភាសដោយមានប្រសិទ្ធភាព ចំពោះកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច និងទាហានទាំងអស់ ដែលមានវត្តមាននៅទីតាំងបាត់ខ្លួន ។
– ចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការបាត់ខ្លួនរបស់ ខឹម សុផាត និងការបាញ់ប្រហារទៅលើ លោក ខឹម សុផាត លោក គឹម ផាលាប លោក សាម រ៉ាវី លោក យាន រឹទ្ធី និងលោកផេង កុសល និងធ្វើការចោទប្រកាន់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឱ្យមានការផ្ដន្ទាទោសមួយដ៏ហ្មត់ចត់ ឯករាជ្យ ឥតលំអៀង និងមានប្រសិទ្ធភាព ។
– ចែករំលែកពីដំណើរការ និងលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ និងបន្តទៅមុខទៀត ជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់ខឹម សុផាត រួមមានការធ្វើកោសល្យវិច័យបែបវិទ្យាសាស្រ្ត ទៅលើបំបែកឆ្អឹងដែលត្រូវបានរកឃើញកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ នៅមូលដ្ឋានកងពលតូចលេខ៧០ និងរបៀបនៃការកំណត់អត្តសញ្ញាណដែលបានអះអាងថា បំណែកឆ្អឹងទាំងនោះ មិនមែនជារបស់ខឹម សុផាត ។
– គោរព និងប្រគល់បំណែកឆ្អឹងនៅសេសសល់ ដែលត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណរួច ត្រលប់ទៅគ្រួសាររបស់ខឹម សុផាត វិញ និងផ្ដល់ឱ្យពួកគេនូវការគាំទ្រពេញលេញក្នុងការទាមទាររកសំណងខូចខាត ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សកម្មភាពដើម្បីបរិស្ថាន និងសហគមន៍ (AEC)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា(BWTUC)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ (CITA)
សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA-CLC)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម (CISA)
សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
បណ្តាញកសាងសន្តិភាពសហគមន៍ (CPN)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដកពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
សហគមន៍ហោងសំណំ (កំពង់ស្ពឺ)
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ (KKKHRDA)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើល
សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍អូរដំដែក (កំពង់ធំ)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ភ្នំត្នោត (កំពត)
អង្គការពន្លកខ្មែរ (PKH)
សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (សធត)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
សហគមន៍ដីធ្លីតានូន
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI)
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពីការធ្វើកូដកម្មរបស់កម្មករនិយោជិតក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍

7 min read

ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១

យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា ជាតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព និងសមាគមដែលធ្វើការដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សូមបង្ហាញពីសាមគ្គីភាពរឹងមាំជាមួយកម្មករនិយោជិតដែលកំពុងតែធ្វើកូដកម្មនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ លីមីធីត ដែលកំពុងប្រើប្រាស់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានក្នុងការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធីស្របតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ ច្បាប់ស្តីពីសហជីព និងផ្អែកតាមលក្ខន្តិក:របស់សហជីពដែលបានចុះបញ្ជិការនៅក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។ យើងមានការខកចិត្តយ៉ាខ្លាំងចំពោះដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្នរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដែលបានប្រកាសថាកូដកម្មនេះគឺជាកូដកម្មខុសច្បាប់។ យើងអំពាវនាវដល់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ឱ្យជួបចរចាជាមួយកម្មករនិយោជិត និងតំណាងរបស់កម្មករនិយោជិតដោយផ្ទាល់ ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ និងវិជ្ជាជីវៈដើម្បីដោះស្រាយវិវាទនេះ។

កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ កម្មករនិយោជិតរបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ លីមីធីត ជាង ១៣០០ នាក់ ព្រមទាំងសមាជិករបស់សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានចាប់ផ្តើមធ្វើកូដកម្មដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនទទួលយកកម្មករនិយោជិតចំនួន៣៦៥នាក់ ដែលបានបញ្ឈប់ពីការងារក្នុងចំណោមកម្មករនិយោជិត១៣២៩នាក់ ដែលបានបញ្ឈប់ពីការងាររួមគ្នាដោយបង្ខំតាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១។ ក្នុងចំណោមកម្មករនិយោជិត៣៦៥នាក់នេះ ក៏មានថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់របស់សហជីពមូលដ្ឋាន រួមទាំងប្រធានសហជីពគឺកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ និងប្រតិភូបុគ្គលិក។ បន្ទាប់ពីកូដកម្មនេះបានចាប់ផ្តើមរួចហើយ អ្នកតំណាងសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានអានដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្នចុះថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដោយប្រកាសថាកូដកម្មនេះគឺជាកូដកម្មខុសច្បាប់ ដោយបានបង្គាប់ឱ្យកូដករចូលធ្វើការងារវិញ។ បើយោងតាមដីកាសម្រេចនេះ កូដករណាមួយដែលមិនចូលធ្វើការងារវិញត្រូវចាត់ទុកថាបានប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ ដែលបើកផ្លូវឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏បញ្ឈប់ពួកគាត់ពីការងារផងដែរ។ ភាគីសហជីពមិនបានទទួលដំណឹងអំពីសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការរហូតដល់ម៉ោងប្រហែល ៩ និង៣០នាទី ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។ ដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្ននេះបានចេញដោយភាគីសហជីពគ្មានឱកាសឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើររបស់ភាគីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ឱ្យហាមឃាត់កូដកម្មមុនពេលតុលាការបានធ្វើសេចក្តីសម្រេចទេ។ បើយោងតាមកថាខណ្ឌទី៤ នៃមាត្រា៥៤៨ នៃក្រមនីតិវិធីរដ្ឋប្បវេណីតម្រូវឱ្យតុលាការឆ្លងកាត់កាលបរិច្ឆេទនៃការទាញហេតុផលដោយផ្ទាល់មាត់ ឬតាមកាលបរិច្ឆេទនៃការសួរមុនពេលចេញដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្ន។ ក្នុងកាលៈទេសៈដែលតុលាការបានចេញដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្នមុនពេលកូដកម្មបានកើតឡើង តុលាការគួរតែកោះហៅភាគីសហជីពសម្រាប់ការទាញហេតុផលដោយផ្ទាល់មាត់ ឬការការបំភ្លឺណាមួយមុនពេលធ្វើសេចក្តីសម្រេច។

ទន្ទឹមនេះដែរ នៅពេលរសៀល ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានចេញលិខិតជូនថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដោយបង្គាប់ឱ្យពួកគាត់បញ្ចប់នូវ “បាតុកម្ម” ដោយចោទប្រកាន់ថាភាគីសហជីពមិនបានអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមមាត្រា៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី។ ប៉ុន្តែបើយោងតាមចំណុច ៣-១-២ នៃផ្នែកទី១ នៃសៀវភៅណែនាំអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ដែលបានចេញផ្សាយដោយក្រសួងមហាផ្ទៃតាមរយៈសេចក្តីសម្រេចលេខ ២៣៣៧/១០ បានចែងឱ្យបានច្បាស់ថា ច្បាប់ស្តីពីការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធីមិនអាចអនុវត្តចំពោះការប្រមូលផ្តុំទាក់ទងនឹងវិវាទការងារដែលធ្វើឡើងនៅខាងក្រៅ ឬអែបប្របរបងសហគ្រាសបានឡើយ។ ដូច្នេះ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញមិនគួរព្យាយាមរំលាយកូដកម្មដោយយោងទៅលើច្បាប់ដែលមិនអាចអនុវត្តចំពោះករណីនេះបានទេ។

កូដកម្មនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍មិនបានចូលរួមចរចាជាមួយសហជីព ឬកម្មករនិយោជិត

ដោយភាពស្មោះត្រង់ ព្រមទាំងការបរាជ័យរបស់ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងសាលារាជធានីភ្នំពេញក្នុងការ ផ្តល់ដំណោះស្រាយជូនកម្មករនិយោជិត។ សិទ្ធិក្នុងការចរចាជាសមូលហភាព និងសិទ្ធិក្នុងការធ្វើកូដកម្មត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងអនុសញ្ញាស្នូលអន្តរជាតិលេខ ៨៧ និង ៩៨ របស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័នរួចហើយ។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាធ្លាប់បានសម្រេចចិត្តថាសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិដែលបានផ្តល់សច្ចាប័ន និងទទួលស្គាល់ដោយប្រទេសកម្ពុជាអាចអនុវត្តបានចំពោះច្បាប់របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

យើងសូមរំលឹកផងដែរថា កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២០ កម្មករនិយោជិតរបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បានធ្វើកូដកម្មទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលរបស់ពួកគាត់ និងទទួលយកប្រធានសហជីពកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ ចូលធ្វើការងារវិញ។ នៅពេលនោះ ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បានឆ្លើយតបទៅកូដកម្មនេះដោយស្នើសុំឱ្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញប្រកាសថាកូដកម្មនោះគឺជាកូដកម្មខុសច្បាប់ និងបង្គាប់ឱ្យកម្មករនិយោជិតចូលធ្វើការងារវិញក្នុង៤៨ ម៉ោងចាប់ពីថ្ងៃចេញសេចក្តីសម្រេចនោះតទៅ។ ក្នុងនាមជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសមាគមដែលធ្វើការដើម្បីលើកកម្ពស់ និងការពារសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងសង្កេតឃើញថា ការឆ្លើយតបរបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចំពោះកូដកម្មក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២០ និងកូដកម្មបច្ចុប្បន្នគ្រាន់តែជាការប៉ុនប៉ងក្នុងការបំបិទសំឡេងរួមរបស់សហជីព និងកម្មករនិយោជិតតែប៉ុណ្ណោះ។ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញមិនគួរទទួលយកនូវសំណើររបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ឱ្យចេញដីកាសម្រេចចាត់ចែងជាបណ្តោះអាសន្និទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជនុងង្ងាន់អង្e resolutiononនោះទេ ហើយសេចក្តីសម្រេចនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលធានាដល់កម្មករនិយោជិតរបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិក៏បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់វិធានការចាំបាច់ដើម្បីធានានូវការប្រើប្រាស់សិទ្ធិក្នុងការធ្វើកូដកម្មដោយស្របច្បាប់ និងប្រកបដោយសន្តិវិធីដែរ។

យើងសង្ឈឹមថាសមាជិកសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ នឹងមិនត្រូវបានបំបិទមាត់ដោយសារតែចំណាត់ការ ឬការបំភិតបំភ័យណាមួយយនោះទេ។ វិវាទនេះអាចដោះស្រាយបានលុះត្រាតែក្រុមហ៊ុនចូលតុចរចាជាមួយកម្មករនិយោជិត និងតំណាងរបស់ខ្លួនដោយភាពស្មោះត្រង់ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដែលភាគីទាំងសងខាងអាចទទួលយកបានតែប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រព័ន្ធតុលាការមិនគួរប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍ដើម្បីបំបិទសំឡេងរបស់លកម្មករនិយោជិតទេ។ យើងសូមអំពាវនាវដល់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ឱ្យខិតខំប្រឹងប្រែងជាបន្ទាន់ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទនេះដោយសន្តិវិធី។

សេចក្តីថ្លៃងការណ៍នេះគាំទ្រដោយ៖

១.សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)

២.សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)

៣.សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)

៤.សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)

៥.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)

៦.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC)

៧.សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)

៨.សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)

៩.សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)

១០.សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)

១១.សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (C.CAWDU)

១២.សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)

១៣.សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ (CFTUWT)

១៤.សហជីពឯករាជ្យកំលាំងសាម្គីកម្មករ (WSSIU)

១៥.សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)

១៦. សមាគមមន្រ្តីរាជការស៊ីវិលឯករាជ្យ (CICA)

១៧. សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា (CIERA)

១៨. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)

១៩.មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)

២០.សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា អាដហុក (ADHOC)

២១.គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)

២២.មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)

២៣. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)

២៤. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)

២៥. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

២៦. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)

២៧. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)

២៨. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)

២៩. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)

៣០. សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)

៣១. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)

៣២. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)

៣៣. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)

៣៤. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)

៣៥. សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)

៣៦. សហគមន៍ហោងសំណំ (កំពង់ស្ពឺ)

៣៧. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ

៣៨. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)

៣៩. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)

៤០. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)

៤១. សហគមន៍ដីធ្លី (ប៉ៃលិន)

៤២. សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)

៤៣. សហគមន៍អូរចាំស្រីត្រដក់ពង (កំពង់ធំ)

៤៤. សហគមន៍អូរដំដែក (កំពង់ធំ)

៤៥. សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)

៤៦. សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)

៤៧. សហគមន៍ភ្នំត្នោត (កំពត)

៤៨. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)

៤៩. សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)

៥០. សហគមន៍ព្រៃពាយ (កំពត)

៥១. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)

៥២. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)

៥៣. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)

៥៤. សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)

៥៥. សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)

៥៦. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)

៥៧. សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)

៥៨. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)

៥៩. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពី ការរំលោភសិទ្ធិការងារ និង សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់សហជីពយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅសាខាក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ លីមីធីត

8 min read

យើងខ្ញុំជាតំណាងសហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានការសោកស្តាយជាខ្លាំងអំពីចេតនា និងការប៉ុនប៉ងរំលាយរចនាសម្ព័ន្ធថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងគម្រោងកាត់បន្ថយបុគ្គលិកជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធដោយមិនមានហេតុផលសមស្រប និងមិនអាចទទួលយកបាននៅក្នុងពេលមានវិបត្តិ ជំងឺកូវីដ-១៩ នៅសាខាក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ លីមីធីត។

ការជូនដំណឹងបញ្ឈប់ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និង សកម្មជនសហជីពក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះបានបង្ហាញចេតនាយ៉ាងច្បាស់ថាក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បានរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់ការអនុវត្តន៍សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អង្គការវិជ្ជាជីវៈ (សហជីព) ដែលមានចែងនៅក្នុងអនុសញ្ញាស្នូលរបស់អង្គការអន្តរជាតិការងារ (អាយទ្បូ) លេខ ៩៨ ស្តីពីសេរីភាពខាងសមាគម និងសិទ្ធិក្នុងការបង្កើតអង្គការវិជ្ជាជីវៈ) មាត្រា ១ ចែងថា៖ កម្មករនិយោជិត ត្រូវទទួលការការពារយ៉ាងពេញទំហឹងទល់នឹងសកម្មភាពនៃការរើសអើងប្រឆាំងនឹងសមាគមនៅក្នុងមុខរបររបស់ខ្លួន (ការគាបសង្កត់មិនឲ្យចូល ឬលាលែងពីសហជីព ការបញ្ឈប់ពីការងារ ឬការធ្វើឲ្យខូចប្រយោជន៍ដទៃទៀត ។ មាត្រា ២ ចែងថា៖ អង្គការនិយោជក និងអង្គការកម្មករនិយោជិតត្រូវទទួលការការពារយ៉ាងពេញទំហឹងទល់នឹងសកម្មភាពជ្រៀតជ្រែករវាងគ្នា ឬរវាងភ្នាក់ងារ ឬសមាជិកនៅក្នុងសហគ្រាស ឬក៏រវាង កិច្ចដំណើរការ ឬកិច្ចការរដ្ឋបាលរបស់ខ្លួននីមួយៗ។ ជាពិសេស សកម្មភាពទាំងទ្បាយដែលធ្វើទ្បើងដើម្បីជ្រោមជ្រែងអង្គការកម្មករនិយោជិត ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគាបសង្កត់របស់និយោជក ឬអង្គការនិយោជក ឬជ្រោមជ្រែង តាមមធ្យោបាយជាប្រាក់កាស ឬក៏មធ្យោបាយដទៃទៀត ដើម្បីដាក់អង្គការកម្មករនិយោជិត ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនិយោជក ឬអង្គការនិយោជក ក៏ត្រូវចាត់ទុកជាសកម្មភាពជ្រៀតជ្រែកផងដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញខាងក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បែរជាបានឯកភាពលើសំណើរបស់ក្រុមហ៊ុនសុំបញ្ឈប់ពួកគេទៅវិញ ។ រីឯក្រុមហ៊ុនជំរុញឲ្យសាមីខ្លួន សាកសួរមន្ត្រីក្រសួងការងារខ្លួនឯងនៅពេលដែលសហជីពទាមទាររកលិខិតឯកភាពបញ្ឈប់តំណាងកម្មករនិយោជិតដែលទទួលបានការការពារពិសេសនេះ។

កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ តំណាង ក្រុមហ៊ុន ណាហ្គាវើលដ៍ លីមីធីត បានប្រកាសគម្រោងកាត់បន្ថយបុគ្គលិកចំនួន១.៣២៩នាក់ ក្នុងចំណោមបុគ្គលិកសរុបប្រមាណជាង៨០០០នាក់ ដោយហេតុផលវិបត្តិកូវីដ-១៩។ នៅចុងខែមេសា តំណាងក្រុមហ៊ុនបានធ្វើការបញ្ជាក់ថា ចំនួនបុគ្គលិកដែលត្រូវបានកាត់នោះ ក្រុមហ៊ុននឹងធ្វើការបញ្ជូនសារទៅបុគ្គលិកម្នាក់ៗដោយផ្ទាល់ ព្រមទាំងកោះហៅឲ្យចូលរួមប្រជុំផ្ទាល់នៅអគាររបស់ក្រុមហ៊ុន។

តាមរយៈសហជីព កម្មករនិយោជិតភាគច្រើនបានជំទាស់នឹងគម្រោងកាត់បុគ្គលិកនេះ និងមិនអាចទទួលយកហេតុផលដែលក្រុមហ៊ុនលើកឡើងឡើយ ដោយក្រុមហ៊ុនមិនបានប្រឈមនឹងការខាតបង់លើមុខជំនួញរបស់ខ្លួនហើយជាក់ស្តែងក្នុងឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុនទទួលបានប្រាក់ចំណេញ សុទ្ធជាង១០២លានដុល្លារ និង គិតត្រឹមរយៈពេល២ខែប៉ុណ្ណោះនៅដើមឆ្នាំ២០២១ ក្រុមហ៊ុនទទួល បានប្រាក់ចំណេញសុទ្ធរហូតដល់ជាង១២៧លានដុល្លារ (យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន) ចំណែកឯបុគ្គលិកវិញ ត្រូវកាត់បន្ថយម៉ោងការងាររហូតដល់៦០% ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់ ក្រុមហ៊ុន និង ទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលទៅតាមចំនួនថ្ងៃជាក់ស្តែងដែលបានធ្វើការ។

គម្រោងកាត់បន្ថយកម្មករនិយោជិតនេះ ក្រុមហ៊ុនមិនបានពិភាក្សាពីនីតិវិធីនៃការរៀបចំឲ្យស្របតាមច្បាប់ស្តីពីការងារមាត្រា៩៥ និងបង្ហាញពីប្រភេទកម្មករនិយោជិតដែលនឹងប៉ះពាល់ក្នុងគម្រោងឡើយ ប៉ុន្តែនៅពេលជូនដំណឹងទៅកម្មករនិយោជិត គឺប៉ះចំតែកម្មករនិយោជិតដែលមានអតីតភាពការងារយូរឆ្នាំ ជាពិសេសអ្នកទាំងនោះគឺជាក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ប្រតិភូបុគ្គលិក សកម្មជនសហជីព និងភាគច្រើនបំផុតជាសមាជិក សមាជិការបស់សហជីពតែម្តងរហូតដល់ទៅជាង១១០០នាក់ ស្មើនឹង (៨២%) ក្នុងចំណោមបុគ្គលិក១៣២៩នាក់ ដែលត្រូវបានកាត់។

កម្មករនិយោជិតភាគច្រើនដែលបានទទួលការជូនដំណឹងពីក្រុមហ៊ុន ត្រូវបង្ខំចិត្តឈប់ពីការងារដោយមិនហ៊ានបន្តការតវ៉ាជាមួយក្រុមហ៊ុន ទោះជាដឹងថា ខ្លួនកំពុងរងភាពអយុត្តិធម៌ ទោះបីជាក្រុមហ៊ុនបានផ្តល់ប្រាក់បញ្ចប់កិច្ចសន្យាការងារមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ការងារក៏ដោយ។ ក្នុងចំណោមកម្មករនិយោជិតចំនួន១៣២៩នាក់ មានកម្មករនិយោជិតចំនួន៣៧៣នាក់ បានជំទាស់មិនព្រមទទួលយកការបញ្ចប់កិច្ចសន្យាការងារ ដោយទាមទារឲ្យក្រុមហ៊ុនអនុវត្តន៍តាមច្បាប់ស្តីពីការងារ និងទទួលយកពួកគាត់ចូលបម្រើការងារនៅកន្លែងដើមវិញ។

បន្ទាប់ពីការចរចាគ្មានដំណោះស្រាយជាច្រើនលើកនាពេលកន្លងមក កម្មករនិយោជិតបានសម្រចចិត្តប្តឹងទៅក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈនៅខែមិថុនា ហើយបានបន្តនីតិវិធីទៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលនៅដើម្បីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១។ សេចក្តីបង្គាប់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលលេខ១២/២១ ចេញនៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ មិនបានពិចារណាលើការទាមទាររបស់កម្មករនិយោជិតចំនួន៣៧៣នាក់ ឲ្យក្រុមហ៊ុនទទួលយកចូលធ្វើការវិញ ដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលបែរជាយោងលើហេតុផលរបស់ក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្តែមិនយោងទៅតាមច្បាប់ ស្តីពីការងារដែលចែងពីតួនាទីក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលត្រូវកាត់សេចក្តីរាល់វិវាទដែលបានបញ្ជូនដោយរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការងារ និងរុញនីតិវិធីត្រឡប់ក្រោយវិញដោយថាការទាមទារកំពុងស្ថិតនៅក្រោមសមត្ថកិច្ចរបស់អធិការកិច្ចការងារ នៃក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។

នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ សហជីពបានផ្ញើលិខិតស្នើសុំនាយកដ្ឋានអធិការកិច្ចការងារបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ទទួលយកកម្មករនិយោជិតទាំង៣៧៣នាក់ ចូលបម្រើការងារវិញបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បានដាក់សំណើបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិតទៅនាយកដ្ឋានអធិការកិច្ចការងារ ចុះថ្ងៃទី០៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ដែលសំណើនោះគ្មានសុពលភាពតាមផ្លូវច្បាប់។

នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ សហជីពបានផ្ញើលិខិតទៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ស្នើរៀបចំវេនការងារឲ្យកម្មករនិយោជិតទាំង៣៧៣នាក់ ដូចកម្មករនិយោជិតផ្សេងៗទៀត។

នៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ សហជីពបានផ្ញើលិខិតជូនឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈសុំជួបរាយការណ៍ពីវិវាទដែលបានកើតឡើង និងការមិនអនុវត្តន៍ច្បាប់ស្តីពីការងារនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បន្ទាប់ពីមិនទទួលបានការឆ្លើយតបពីអធិការកិច្ចការងារ ក៏ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈក៏មិនទាន់បានឆ្លើយតបនឹងការស្នើសុំជួបរបស់តំណាងកម្មករនិយោជិតដូចគ្នា។

សហជីពបានខិតខំប្រឹងប្រែងព្យាយាមស្វែងរកដំណោះស្រាយជាមួយក្រុមហ៊ុនដោយសន្តិវិធី តែភាគីខាងក្រុមហ៊ុនមិនអើពើនឹងការស្នើសុំជួបរបស់សហជីពនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញភាគីខាងក្រុមហ៊ុនមានតែព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលកម្មករនិយោជិតដែលមានវត្តមាននៅកន្លែងការងារឲ្យរៀបចំក្រុមចរចាបញ្ហាផ្សេងៗជាមួយខ្លួន ដែលនេះស្តែងឲ្យឃើញពីចេតនារបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការរើសអើងសហជីព និងមិនមានស្មារតីក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈនៅកន្លែងការងារជាមួយសហជីព។

នៅថ្ងៃទី០៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ផ្នែកធនធានមនុស្សនៃក្រុមហ៊ុននេះ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងបញ្ចប់កិច្ចសន្យាការងារក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងប្រតិភូបុគ្គលិក។

ទុក្ខវេទនា និងការរងអំពើអយុត្តិធម៌ របស់កម្មករនិយោជិតនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីការអនុវត្តន៍ច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយវាក៏ជាគំរូអាក្រក់ទៅដល់និយោជកផ្សេងទៀតអនុវត្តន៏តាមបទពិសោធន៏របស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ដូចគ្នា។ យើងខ្ញុំជាតំណាងសហភាពសហជីព សហព័ន្ធសហជីព សមាគម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នឹងបន្តតាមដានលើករណីនេះដោយយកចិត្តទុកដាក់ និង អំពាវនាវដល់ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មេត្តាពិនិត្យឡើងវិញលើការស្នើសុំបញ្ចប់កិច្ចសន្យាការងារកម្មករនិយោជិត ដែលក្រុមហ៊ុនមិនបានអនុវត្តន៍ត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ និងធ្វើអធិការកិច្ចឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយឈរលើគោលការណ៍ច្បាប់ជាធំ ដើម្បីពង្រឹងនីតិរដ្ឋក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ ម៉្យាងវិញទៀត ការព្រងើយកន្តើយ មិនអើពើ អនុវត្តន៍ច្បាប់របស់ក្រុមហ៊ុនខ្នាតយក្សមួយនេះនឹងជាគំរូរអាក្រក់ដល់អ្នកវិនិយោគទុនផ្សេងៗទៀតយកតម្រាប់តាម ធ្វើឲ្យកម្មករនិយោជិត រងអំពើអយុត្តិធម៌កាន់តែច្រើន ព្រមទាំងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់រាជរដ្ឋាភិបាលលើឆាកអន្តរជាតិទៀតផង។

យើងខ្ញុំស្នើសុំឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យ និងជួយអន្តរាគមន៍ផ្ដល់ដំណោះស្រាយសមស្របលើករណីនេះ។ យើងក៏ស្នើសុំឲ្យថ្នាក់គ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ធ្វើការចរចាជាមួយតំណាងសហជីព ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសមស្របណាមួយដែលអាចទទួលយកបានដោយភាគីទាំងសងខាង ប្រកបដោយសេចក្តីស្មោះត្រង់ និងបង្កើតទំនាក់ទំនងវិជ្ជាជីវៈល្អជាមួយសហជីពនៅកន្លែងការងារ ជាពិសេសគឺការទទួលយកកម្មករនិយោជិតទាំង ៣៧៣នាក់ចូលបម្រើការងារវិញ ក៏ដូចជាបញ្ឈប់រាល់ការរើសអើង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្សេងៗទៅលើសហជីព ៕

ថ្ងៃ ពុធ ១២ រោច ខែ កត្តិក ឆ្នាំ ឆ្លូវ ត្រីស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៥
ធ្វើនៅភ្នំពេញ ថ្ងៃ ទី ០១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២១

សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះចូលរួមគាំទ្រដោយ៖

១. បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)

២. សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)

៣. សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)

៤. សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)

៥. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)

៦. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC)

៧. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)

៨. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)

៩. សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)

១០. សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)

១១. សម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (C.CAWDU)

១២. សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)

១៣. សម្ព័ន្ធសហជីពសេរីស្រ្តីកាត់ដេរ (CFTUWT)

១៤. សហជីពឯករាជ្យកំលាំងសាម្គីកម្មករ (WSSIU)

១៥. សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)

១៦. សមាគមមន្រ្តីរាជការស៊ីវិលឯករាជ្យ (CICA)

១៧. សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា (CIERA)

១៨. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)

១៩. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)

២០. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា អាដហុក (ADHOC)

២១. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)

២២. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)

២៣. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)

២៤. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)

២៥. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍៖ កំណែទម្រង់ជាប្រព័ន្ធគួរត្រូវបានធ្វើឡើង លើសពីការដោះលែងសកម្មជនសិទិ្ធមនុស្សដោយមានលក្ខខណ្

6 min read

ថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ – យើងខ្ញុំជាក្រុមសង្គមស៊ីវិលដូចមានរាយនាមខាងក្រោម សូមស្វាគមន៍ចំពោះការដោះលែងសកម្មជនសិទិ្ធ មនុស្សច្រើនជាង ២៧ នាក់ ដែលបានជាប់ពន្ធនាគារ និងត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដោយអយុត្តិធម៌នាពេលថ្មីៗនេះ និងរីករាយនៅពេលដែលអ្នកទាំងនោះបានជួបជុំគ្រួសាររបស់ពួកគេវិញ ។ ប៉ុន្តែភាគច្រើននៃសកម្មជនទាំងនោះនៅបន្តប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ឬនៅបន្តស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ជាមួយលក្ខខណ្ឌដ៏តឹងរ៉ឺងជាច្រើន ដោយគ្រាន់តែអ្នកទាំងនោះអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទិ្ធសេរីភាពក្នុងការប្រជុំ និងការជួបជុំដោយអហិង្សាតែប៉ុណ្ណោះ ។ មិនមានចំណាត់ការណាមួយ ត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីធ្វើការកែទម្រង់ច្បាប់និងប្រព័ន្ធដែលបណ្តាលឱ្យមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព និងរឹតត្បិតការចូលរួមនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋនៅកម្ពុជានោះទេ ។

ដោយសកម្មជនជាច្រើន ត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្ន ឬត្រូវបានតុលាការព្យួរទោសសាកល្បងរយៈពេលពីរឬបីឆ្នាំ អ្នកទាំងនោះមិនអាចបំពេញការងារក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ឬបរិស្ថាន ការនិយាយអំពីភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម ឬចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយដោយគ្មានការភ័យខ្លាចនឹងការចាប់ខ្លួនបាននោះទេ ។ ការដោះលែងនេះពុំបានសបញ្ជាក់ការពិតដែលសកម្មជនទាំងនោះត្រូវបានផ្តន្ទាទោសដោយមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ និងការពិតដែលថាសកម្មជនជាច្រើននាក់ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនអស់រយៈជាងមួយឆ្នាំកន្លងមក នៅក្នុងពន្ធនាគារដ៏ចង្អៀតណែន ដោយក្នុងចំណោមពួកគេម្នាក់បាននិយាយថាកន្លែងនោះជា “ឋាននរក” ។

លើសពីនេះទៅទៀត មនុស្សច្រើនជាង ៦០នាក់ផ្សេងទៀត ដែលរួមមាន អ្នកសារព័ត៌មាន សកម្មជននយោបាយ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម និងសកម្មជនដីធ្លីជាង ១០នាក់ទៀតនោះ កំពុងតែជាប់ពន្ធនាគារដោយសារការងារ និងភាពសកម្មនិយមរបស់ពួកគេ ។ ការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងបទរួមគំនិតក្បត់នៅតែត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ ទៅលើជនណាដែលហ៊ាននិយាយតវ៉ា ឬរិះគន់ទៅលើអាជ្ញាធររដ្ឋ ហើយភាពញឹកញាប់នៃការប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រខាងលើនិងការកើនឡើងនៃការត្រួតពិនិត្យចាប់ពិរុទ្ធខ្លួនឯង គឺជាការគំរាមកំហែងមួយដែលកំពុងកើនឡើង ។

ការដោះលែងទាំងនេះមិនអាចជំនួសកំណែទម្រង់ជាមូលដ្ឋានទៅលើច្បាប់ និងស្ថាប័ននានានៅប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ។ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅតែបន្តប្រឈមនឹងការរឹតត្បិតជាបន្តបន្ទាប់ ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការចូលរួមដោយសេរីក្នុងជីវិតនយោបាយ និងការជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំរបស់ពួកគេ ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានគេរំលាយ គណបក្សដទៃទៀតត្រូវបានគេបដិសេធសិទ្ធិក្នុងការបង្កើត ហើយគណបក្សទាំងអស់ត្រូវស្ថិតក្រោមការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការ និងក្រសួងមហាផ្ទៃដែលមានសិទិ្ធអំណាចត្រួតពិនិត្យនិងសម្រេចថាតើ គណបក្សទាំងនោះអាចប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះបានឬទេ ។

សិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តសិ្ថតក្រោមការគំរាមគំហែងឥតឈប់ឈរពីប្រព័ន្ធតុលាការដែលលម្អៀងផ្នែកនយោបាយ និងច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈគាបសង្គត់ ។ ច្បាប់ទាំងនេះរួមមានវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចុងក្រោយ វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនិងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត ក៏ដូចជាច្បាប់សហជីព ច្បាប់សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ច្បាប់ស្តីពីការការពារជំងឺកូវីត-១៩ ច្បាប់ស្តីពីទូរគមនាគមន៍ និងអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ ។ វិសោធនកម្មច្បាប់ និងច្បាប់ថ្មីៗទាំងនេះ គួរតែបានលុបចោលដើម្បីស្តារលំហសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ និងសេរីភាពនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសឡើងវិញ ។

យើងខ្ញុំសូមអបអរសាទរលើការដោះលែងសកម្មជនទាំងនេះ ប៉ុន្តែយើងខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ការដោះលែងដោយមានលក្ខខណ្ឌមិនអាចដោះស្រាយភាពអយុត្តិធម៌ជាប្រព័ន្ធដែលអ្នកទាំងនោះបានលើកឡើងជាសាធាណៈ មុនពេលមានការចាប់របស់ពួកគេនោះទេ ហើយក៏សូមបញ្ជាក់ដែរថាទោះជាពួកគេត្រូវបានដោះលែងក៏ដោយ ក៏អ្នកទាំងនោះនិងអ្នកដទៃទៀតនៅតែបន្តស្ថិតក្រោមការគំរាមគំហែងដដែល ។ យើងខ្ញុំស្នើដល់អាជ្ញាធរ មេត្តាចាត់វិធានការជាប្រព័ន្ធដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងលំហសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសឡើងវិញ ហើយនិងស្តារសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឡើងវិញទាំងអស់ មុនពេលការឈានមកដល់នៃការបោះឆ្នោតខាងមុខ ។ ជាងនេះទៅទៀត យើងខ្ញុំសូមស្នើដល់អាជ្ញាធរ មេត្តាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងសកម្មជនទាំងអស់ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយសារការអនុវត្តសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ហើយសូមទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ពីសកម្មជនទាំងនោះ ៕

អង្គការ សមាគម សហជីព សហគមន៍ ដែលចូលរួមគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍៖
1. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
2. សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
3. ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
4. សកម្មភាពដើម្បីបរិស្ថាន និងសហគមន៍ (AEC)
5. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
6. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
7. អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍ (BCV)
8. អង្គការព្រះពុទ្ធសាសនាសម្រាប់សន្តិភាព (BPO)
9. សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
10. សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
11. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
12. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
13. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
14. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
15. សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
16. សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ (CITA)
17. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID)
18. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
19. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
20. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
21. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
22. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
23. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
24. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
25. សហគមន៍ជាំក្រវៀន (ត្បូងឃ្មុំ)
26. សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម (CISA)
27. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
28. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
29. បណ្តាញកសាងសន្តិភាពសហគមន៍ (CPN)
30. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
31. សហគមន៍ដកពរ (កំពង់ស្ពឺ)
32. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
33. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
34. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
35. បណ្តាញព្រះសង្ឃ ឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម (IMNSJ)
36. សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ (KKKHRDA)
37. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
38. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
39. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
40. សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើល
41. សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
42. សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
43. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
44. អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
45. មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP-Center)
46. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
47. អង្គការពន្លកខ្មែរ (PKH)
48. សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
49. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
50. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
51. សហគមន៍ព្រៃឡង់ (កំពង់ធំ)
52. សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
53. អង្គការសមាគមធាងត្នោត (សធត)
54. សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
55. សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
56. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរឹទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
57. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
58. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
59. សហគមន៍ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)
60. សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
61. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
62. គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
63. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
64. សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
65. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TIC)
66. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ក្រីក្រ អំពាវនាវឱ្យមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយការចូលរួម

4 min read

យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍នានាទាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាដែលមានរាយនាមដូចខាងក្រោម ធ្លាប់បាន និងកំពុងទទួលរងគ្រោះអំពីការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងការតាំងលំនៅថ្មី ដែលបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនូវការវិនិយោគបរទេស និងវិស័យឯកជនក្នុងស្រុក ហើយនិងគម្រោងអភិវឌ្ឍនានាដែលមិនមានភាពយុត្តិធម៌ និងតម្លាភាព ។

ការអភិវឌ្ឍទាំងនៅក្នុងទីក្រុង និងនៅតាមបណ្តាខេត្តនានា ត្រូវតែត្រូវបានធ្វើឡើងដោយស្របទៅនឹងច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស ជាពិសេសគឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ជាតិ ដោយឈរលើគោលការណ៍យុត្តិធម៌និងស្មើភាព គោរពសិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការអភិវឌ្ឍ ដូចជាសិទិ្ធរស់រានមានជីវិត សិទិ្ធទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ សិទិ្ធក្នុងការបញ្ចេញមតិ -ល- ដើម្បីបង្កើតជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ។

ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងមិនត្រឹមត្រូវ ធ្វើឱ្យសហគមន៍ជាច្រើនប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើន ដូចជាការជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌកជាមួយគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងអ្នកចងការប្រាក់ឯកជន ជីវភាពកាន់តែធ្លាក់ចុះដុនដាបខ្លាំង ការរងរបួសលើរូបរាងកាយ ការគម្រាមកំហែង និងការជាប់ពន្ធនាគារដោយសារការតវ៉ាទាមទារសិទិ្ធដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋាន ការខ្វះខាតសេវាថែទាំសុខភាព និងអប់រំនៅកន្លែងតាំងលំនៅថ្មី ការបាត់បង់មុខរបរ ឬដីធ្លីធ្វើស្រែចំការ ហើយនិងការចំណាកស្រុក ។ល។ ទាំងនេះសុទ្ធតែជាផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ពីបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងការតាំងលំនៅថ្មី ក្រោមរូបភាពដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេស ។ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ ដីធ្លី គឺជាជីវិត ហើយប្រសិនបើបាត់បង់វា គឺប្រៀបដូចជាការបាត់បង់ជីវិតដូច្នេះឯង ។

ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ គឺជាបទពិសោធន៍ដ៏ជូរចត់យ៉ាងខ្លាំងបំផុត ដែលប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ មិនដែលជួបប្រទះ ក្រោយពីបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលនៅក្នុងស្រុកមក ។ ភាគច្រើននៃការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ អាជ្ញាធរមិនបានគោរពសិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឡើយ ។

យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានមកពីសហគមន៍ក្នុងទីក្រុង និងតាមបណ្តាខេត្តនានា ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីលំនៅឋាន ឬត្រូវបានគេរំលោភយកដីធ្លី ក្រោមហេតុផលដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍ ការរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់ សន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពសង្គម ការលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ។ ផ្ទុយទៅវិញជាក់ស្តែង កន្លងមកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏ដូចជានៅតំបន់ជនបទមួយចំនួនតាមបណ្តាខេត្ត ពួកយើងដែលជាម្ចាស់ផ្ទះ ជាម្ចាស់ដី គឺមិនទទួលបានផលអ្វីពីការអភិវឌ្ឍទាំងនោះនោះទេ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកយើងត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យចាកចេញពីលំនៅឋានរបស់ខ្លួនទៅរស់នៅក្នុងតំបន់ឆ្ងាយពីទីក្រុង ឬទៅតំបន់ដែលមិនទាន់មានសេវាសាធារណៈ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រាន់នៅ ឡើយ ។ ជារឿយៗ តំបន់ដែលពួកយើងត្រូវបានជម្លៀសទៅនោះ នៅឆ្ងាយពីកន្លែងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកយើង ហើយវាបានក្លាយជាប្ញសគល់ដ៏ធំមួយនៃភាពក្រីក្រតោកយ៉ាក។

ទោះបីជាក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលឆ្លងជំងឺកូវី-១៩ ក៏សហគមន៍មួយចំនួននៅតែត្រូវបានបានអាជ្ញាធរបណ្តេញចេញពីលំនៅឋាន ដោយការផ្លាស់ប្តូរពីតាំងចាស់ទៅទីតាំងថ្មីដែលមានចំងាយឆ្ងាយពីទីប្រជុំជន ខណៈពេលប្រជាសហគមន៍ទាំងនោះកំពុងតែជួបប្រទះជាមួយនឹងបញ្ហាជីវភាពប្រចាំថ្ងៃដោយសារតែការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ។ រីឯសហគមន៍ជាច្រើនផ្សេងទៀត ដែលមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយលើបញ្ហាដីធ្លី កំពុងប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិជីវភាព និងវិបត្តិបំណុលវ័ណ្ឌកកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ។

អាជ្ញាធរមិនសូវផ្តល់ការប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយពួកយើងជាប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍នោះទេ ហើយភាគច្រើនពួកយើងបែរជាទទួលរងនូវការគម្រាមកំហែង និងបង្ខំឱ្យចាកចេញ ហើយទទួលយកសំណងដ៏តិចតួចដែលមិនត្រឹមត្រូវ ឬទៅតាំងលំនៅថ្មីដោយមិនមានសំណង ។ ដោយទទួលរងនូវភាពអយុត្តិធម៌ទាំងនេះ ដើម្បីឱ្យយើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍ក្រីក្រ លែងមានទំនុកចិត្តលើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ហើយធ្វើការតវ៉ាទាមទារ និងស្នើសុំមកអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិនានា ក៏ដូចជាសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុំឱ្យជួយផ្តល់នូវដំណោះស្រាយដ៏សមរម្យមួយលើបញ្ហាដីធ្លី និងលំនៅឋានរបស់យើងខ្ញុំ ។ យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន មិនបដិសេធចំពោះការអភិវឌ្ឍនោះទេ ប៉ុន្តែស្នើសុំឱ្យការអភិវឌ្ឍនោះ ប្រកបដោយការចូលរួម យុត្តិធម៌ សមភាព និងតម្លាភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ។

ក្នុងឱកាសទិវាលំនៅឋានពិភពលោក ឆ្នាំ២០២១នេះ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាទទូចស្នើសុំរាជរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ៖

– ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍មូលដ្ឋានឱ្យបានឆាប់រហ័ស
– គោរព និងការពារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ដូចជាសិទ្ធិរស់នៅដោយសមរម្យ និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ជាពិសេសគោរពនូវសិទិ្ធរស់រានមានជីវិត សិទិ្ធក្នុងការទទួលបានលំនៅដ្ឋានសមរម្យ សិទិ្ធក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសិទិ្ធក្នុងការប្រមូលផ្តុំ របស់ពួកយើងទាំងអស់គ្នា ។
– បញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ការប្រើអំពើហិង្សា និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់លើប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសគឺសកម្មជនដីធ្លី និងលំនៅឋាន ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលនៃការបន្តរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ ។
– វាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងផលប៉ះពាល់សង្គម ដោយអនុលោមទៅតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងសហការជាមួយសហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់មុនពេលអនុញ្ញាតិឱ្យមានគម្រោងអភិវឌ្ឃន៍នានាកើតមានឡើង។
– អនុវត្តន៍គោលនយោបាយផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងលំនៅឋានឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ដោយផ្តោតលើការខិតខំប្រឹងប្រឹង កែលម្អទីតាំលំនៅឋានសហគមន៍ក្រីក្រនៅនឹងកន្លែងជាជម្រើសចម្បង និងជម្រើសផែនការសុវត្ថិភាពដីធ្លីផ្សេងៗទៀតដែលអាចធ្វើបាន ហើយចៀសវាងឱ្យបាននូវការបណ្តេញចេញពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះគាំទ្រដោយ៖

១. សហគមន៍ផ្លូវរថភ្លើង

២. សហគមន៍៩២

៣.សហគមនរលួសជើងឯក

៤. សហគមន៍ជើងឯកក្រុម ៣

៥. សហគមន៍ជើងឯកក្រុម ៤

៦. សហគមន៍ស្ទឹងមានជ័យ

៧. សហគមន៍បូរីកីឡា

៨. សហគមន៍បឹងឈូកអេ

៩. សហគមន៍មិត្តភាព

១០. សហគមន៍ជ្រោយចង្វារ

១១. សហគមន៍សំរោងត្បួង

១២. សហគមន៍បឹងឈូក

១៣. សហគមន៍បឹងត្របែកភូមិ៤

១៤. សហគមន៍ភូមិ២៣

១៥. សហគមន៍ទួលសង្កែអេ

១៦. សហគមន៍ត្រពាំងរាំងថ្មី

១៧. សហគមន៍សែនរីករាយ

១៨. សហគមន៍សំរោងមានជ័យ

១៩. សហគមន៍បុរីមិត្តភាព

២០. សហគមន៍ឬស្សីស្រស់

២១. សហគមន៍សាមគ្គីរុងរឿង

២២. សហគមន៍ព្រែកតាគង់ផ្លូវ៦០ម៉ែត្រ

២៣. សហគមន៍ព្រែកតាគង់៣

២៤. សហគមន៍ស្មាសាន

២៥. សហគមន៍បុរីដើមស្រល់

២៦. សហគមន៍ស្ត្រីឃ្លាំងសាំង

២៧. សហគមន៍និរោធបឹងឈូក

២៨. សហគមន៍បឹងឈូកមានជ័យថ្មី២

២៩. សហគមន៍ស្ទឹងកំបុត

៣០. សហគមន៍វាលស្បូវ

៣១. សហគមន៍ស្ត្រីក្លាហាន

៣២. សហគមន៍ព្រែកតាគង់រុងរឿង

៣៣. សហគមន៍ឡពាំង (កំពង់ឆ្នាំង)

៣៤. សហគមន៍រមាសហែក (ស្វាយរៀង)

៣៥. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)

៣៦. អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ

៣៧. អង្គការសមធម៌កម្ពជា

៣៨. អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ស្ត្រីក្រីក្រក្នុងទីក្រុង

៣៩. អង្គការសមាគមធាងត្នោត

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញនៅមុនពេលបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិ

8 min read

រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី ២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១

យើងខ្ញុំជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព សមាគម និងសហគមន៍ដូចមានរាយនាមខាងក្រោម មានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីការវិវឌ្ឍន៍នាពេលថ្មីៗនេះ ចំពោះបំណងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិ ខណៈដែលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានៅតែប្រឈមជាបន្តបន្ទាប់។ ទោះបីជាស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិមានភាពចាំបាច់ខ្លាំងនៅប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងណាក្តី ប៉ុន្តែបើបង្កើតស្ថាប័ននោះឡើងក្នុងបរិយាកាសបែបនេះ នឹងបង្កើនការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងជុំវិញប្រសិទ្ធភាពនិងទំនុកចិត្តនៃស្ថាប័ននេះ។ យើងខ្ញុំស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពលើការស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឡើងវិញជាមុនសិន មុនពេលដែលបង្កើតស្ថាប័ននេះឡើងដើម្បីធានាថាការបង្កើតស្ថាប័ននេះនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ពិតប្រាកដក្នុងការលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាជាងការបង្កើតឡើងដើម្បីគ្រាន់តែបំពេញទៅតាមការអះអាងប្តេជ្ញាចិត្តផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលនាពេលកន្លងមកប៉ុណ្ណោះ។

នៅពេលបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិ ត្រូវមានការពិចារណាឱ្យបានហ្មត់ចត់ទៅតាមគោលការណ៍ទីក្រុងប៉ារីស ដែលធានាជាស្តង់ដារអប្បបរមាអន្តរជាតិក្នុងការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិប្រកបដោយទំនុកចិត្ត និង ប្រសិទ្ធភាព។ ចំណុចសំខាន់បំផុតនោះគឺលក្ខខណ្ឌនៃឯករាជ្យភាពពីរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែ គួរឱ្យស្តាយដែលនាពេលកន្លងមក មានការបង្កើតស្ថាប័នឯករាជ្យជាច្រើន តែទីបំផុតស្ថាប័នទាំងអស់នោះអសកម្ម ឬស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលទាំងស្រុង ដែលនេះធ្វើឱ្យយើងខ្ញុំបារម្ភថាស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិដែលនឹងបង្កើតឡើងនោះក៏មិនខុសពីស្ថាប័នមុនៗទាំងនោះដែរ។

ក្នុងពេលដែលបរិយាកាសសិទ្ធិមនុស្សនៅតែប្រឈមនោះ កាន់តែធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថាការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិនៅពេលនេះ អាចនឹងមិនបំពេញតាមគោលបំណងនៃស្ថាប័ននេះចំពោះការការពារនិងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស។ នៅឆ្នាំ២០២១ នេះ ក៏មិនខុសគ្នានឹងឆ្នាំមុនៗដែរ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមានសភាពធ្លាក់ចុះ និងកាន់តែប្រឈមថែមទៀតដោយសារការរីករាលដាលជាសកលនៃជំងឺកូវីដ–១៩។ ទោះយ៉ាងណាក្តី រដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តដាក់កំហិតដ៏តឹងរ៉ឹងទៅលើសេរីភាពមូលដ្ឋាន។ លំហសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋបន្តរួមតូចទៅៗពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ដោយអាជ្ញាធរបាននឹងកំពុងប្រើប្រាស់វិធានការជាច្រើនដើម្បីគាបសង្កត់ទៅលើសំឡេងរិះគន់ ក្នុងនោះរួមទាំងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីយាយីទៅលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សមាជិកគណបក្សជំទាស់ អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងអ្នកមានសំឡេងជំទាស់ផ្សេងៗទៀត។ លើសពីនេះ ការអនុម័តច្បាប់មួយចំនួនដែលមានលក្ខណៈគាបសង្កត់ និងការធ្វើវិសោធនកម្មលើច្បាប់ជាធរមានមួយចំនួនបង្ហាញពីនិន្នាការរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលផ្តោតទៅលើអំណាចរបស់ខ្លួន ជាជាងផលប្រយោជន៍ និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។

យើងខ្ញុំទទួលស្គាល់ថាស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិពិតជាមានសារៈសំខាន់ ក្នុងការស៊ើបអង្កេតលើករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ប៉ុន្តែ យើងខ្ញុំពិតជាគ្មានទំនុកចិត្តថាស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិដែលរដ្ឋាភិបាលនឹងបង្កើតឡើងនេះនឹងមានឯករាជ្យ ប្រសិទ្ធភាពនិងគួរឱ្យទុកចិត្តបាននោះទេ។ ផ្ទុយមកវិញ យើងខ្ញុំមានការព្រួយបារម្ភថាការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិនៅក្នុងបរិបទបច្ចុប្បន្ននេះ គឺគ្រាន់តែជាវិធីសាស្ត្រទំនាក់ទំនងសាធារណៈដើម្បីបញ្ឈប់ការរិះគន់ ពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិទៅលើរដ្ឋាភិបាលក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សតែប៉ុណ្ណោះ។

មុនឈានទៅដល់ការបង្កើតស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិ យើងខ្ញុំស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឡើងវិញ និងបង្កើតបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ការបំពេញមុខងារនៃស្ថាប័ននេះប្រកបដោយត្រឹមត្រូវ និងឯករាជ្យភាព។ ជាពិសេស យើងខ្ញុំស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកលំហសេរីភាពឡើងវិញ និងធានាថាប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបអាចអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានដោយសេរីក្នុងនោះរួមទាំង សំឡេងជំទាស់ ព្រមទាំងដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់ជាបន្ទាន់ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ព្រមទាំងបង្កើតប្រព័ន្ធតុលាការមួយដែលមានឯករាជ្យពិតប្រាកដ ហើយនិរាករណ៍ ឬធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទាំងឡាយណាដែលមានលក្ខណៈគាបសង្កត់ ដោយអនុលោមតាមបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បញ្ឈប់ការបង្ក្រាបលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព សមាជិកគណបក្សជំទាស់ អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងសំឡេងជំទាស់ផ្សេងៗទៀត ហើយធានាឱ្យមានលំហសម្រាប់ការចូលរួមប្រកួតប្រជែងនយោបាយដោយស្មើភាពនៅមុនការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ។

អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ មានរាយនាមដូចខាងក្រោមៈ

1	សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
2	អង្គការក្រុមកាងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (កដទ)
3	សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
4	សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក
5	សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
6	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និង ព្រៃឈើ កម្ពុជា
7	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍
8	សមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា
9	សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
10	សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា
11	មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
12	មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ
13	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និង សេវាកម្ម កម្ពុជា
14	សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និង អភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
15	សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ
16	សមាគមកាម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ច ក្រៅប្រព័ន្ធ
17	សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)
18	វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
19	សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា)
20	អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិនុស្ស លីកាដូ
21	សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា
22	សមាគម បណ្តញយុវជនកម្ពុជា (ប.យ.ក)
23	សមាគមម ន្ត្រីរាជការឯករាជកម្ពុជា (ស៊ីកា)
24	មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និង សិទ្ធិមនុស្ស (សង់ត្រាល់)
25	សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
26	សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
27	សហគមន៍ជាំក្រវៀន (ត្បូងឃ្មុំ)
28	សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម
29	សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា
30	សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និង គណនេយ្យភាពសង្គម (ស.ស.គ)
31	គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និង យុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល)
32	មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍
33	សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
34	សហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជា (CCW)
35	សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
36	សហពន្ទ័សហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)
37	សហព័ន្ធសហជីព សេរី ឯករាជ្យ
38	សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ
39	សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ
40	សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
41	សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
42	សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
43	សហជីព ទ្រ ទ្រង់សិទ្ធិបុគ្គលិក កម្មករ និងយោជិត នៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍
44	សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
45	សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
46	សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
47	សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
48	មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាព (ភីឌីភី)
49	សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
50	អង្គការពន្លកខ្មែរ
51	សហគមន៍ព្រៃឡង់ (ស្ទឹងត្រែង)
52	សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
53	សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
54	អង្គការសមាគមធាងត្នោត
55	សហភាពផ្ទះសាមគ្គី
56	សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
57	សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
58	អង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ស.គ.ក)
59	សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
60	អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (កអធយ)

បញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញ៖ សហគមន៍បឹងឈូកអេមិនគួរត្រូវបានបណ្តេញចេញក្នុងអំឡុងពេលរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ឡើយ

3 min read

អាជ្ញាធរខណ្ឌឬស្សីកែវបានបណ្តេញទាំងបង្ខំលើប្រជាពលរដ្ឋ២០ខ្នងផ្ទះ នៃសហគមន៍បឹងឈូកអេ ដែលស្ថិតនៅបណ្តោយផ្លូវ ៥៩៨ ក្នុងក្រុមទី៣ ភូមិបឹងឈូក សង្កាត់គីឡូម៉ែត្រលេខ៦ ខណ្ឌឬស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ ដោយអាជ្ញាធរបានអះអាងថា ដីនេះទុកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍគម្រោងសាធារណៈ។ គិតមកដល់ថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ១១ ខ្នង ក្នុងចំណោម ២០ខ្នងផ្ទះ ត្រូវបានរុះរើចេញដោយគ្មានសំណង។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានសន្យាថានឹងផ្តល់ថវិកាចំនួន ៥០០,០០០ រៀល (ប្រហែលជា ១២៥ ដុល្លារអាមេរិក) សម្រាប់គ្រួសារទាំងនោះ ប៉ុន្តែពួកគេមិនទាន់ទទួលបាននៅឡើយទេ។

អាជ្ញាធរខណ្ឌឬស្សីកែវបានអញ្ជើញប្រជាពលរដ្ឋទាំង២០ខ្នងផ្ទះ ចូលរួមកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ២០២០ ដើម្បីពិភាក្សាក្នុងការផ្តល់សំណងមានលក្ខណៈជាការផ្តល់ដីឡូរ៍ជូនសមាជិកសហគមន៍ដែលប៉ះពាល់។ បើយោងទៅតាមតំណាងសហគមន៍ម្នាក់ អាជ្ញាធរខណ្ឌឬស្សីកែវបានសន្យាថានឹងផ្តល់ដីឡូរ៍ទំហំ ៤ x ១៥ ម៉ែត្រ ដែលស្ថិតនៅបណ្តោយប្រឡាយអូរវែង ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌឬស្សីកែវ ជូនគ្រួសារដែលបានប៉ះពាល់នេះ។ នៅពេលនោះ ប្រជាពលរដ្ឋទាំង២០ខ្នងផ្ទះបានទទួលនូវសំណើរនេះ ប៉ុន្តែពួកគេមិនទាន់ទទួលបានដីឡូរ៍តាមការសន្យានោះទេ។

តំណាងសហគមន៍ម្នាក់បានលើកឡើងថា “វាពិតជាលំបាកណាស់ ដែលយើងមិនទទួលបានសំណងសមរម្យ។ ឥឡូវនេះ មានគ្រូសារខ្លះបានទៅសុំស្នាក់នៅជាមួយនឹងសាច់ញាតិរបស់់គេ ឬជួលផ្ទះគេ ហើយមានគ្រួសារមួយមិនមានកន្លែងដែលត្រូវទៅ ដូច្នេះពួគគេរស់នៅទីនេះដោយការបោះតង់””។

ទាក់ទងនិងដំណើរការនែការផ្លាស់ប្តូរទីតាំងសហគមន៍ក្រីក្រនេះ សាលារាជធានីភ្នំពេញ និងអជ្ញាធរទាំងអស់គួរគោរព ការពារ និងបំពេញនូវសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ និងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សនានាដូចជា “គោលការណ៍ណែនាំស្តីពីការបណ្តេញចេញ និងការតាំងទីលំនៅថ្មី” របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ គួរត្រូវបានយកទៅអនុវត្តន៍ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ហើយប្រាកដថា វាជាការដោះស្រាយមួយដែលមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសប្រជាសហគមន៍តែម្តង។ លើសពីនេះទៅទៀត អជ្ញាធរគួរតែដោះស្រាយនូវបញ្ហាទាំងនេះដោយសន្តិវិធី ដោយផ្តល់សំណងសមរម្យ និងសមធម៌ទៅដល់គ្រួសារដែលនៅសេសសល់ ហើយបន្តការគាំទ្រទៅដល់គ្រួសារដែលបានផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ ដោយផ្តល់នូវសេវាសាធារណៈ ដូចជាប្រព័ន្ធទឹក ភ្លើង ផ្លូវ ព្រមទាំងឪកាសការងារ ឬកិច្ចគាំពារសង្គម ប្រសិនបើពួកគេមិនអាចរកការងារធ្វើបាន។

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម សូមទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់ចំពោះសកម្មជនមាតាធម្មជាតិ និងដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ

7 min read

កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចោទប្រកាន់សមាជិក ៤នាក់នៃចលនាបរិស្ថានមាតាធម្មជាតិ ពីបទរួមគំនិតក្បត់ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋ និងបទប្រមាថចំពោះអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដែលជាផ្នែកនៃការផ្ដន្ទាទោសដោយការដាក់គោលដៅ និងមិនអាចទទួលយកបាន ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ទៅលើអ្នកការពារបរិស្ថាន និងសកម្មជនមូលដ្ឋានជួរមុខ ។ អាជ្ញាធរ គួរបញ្ឈប់ការចាប់យុវជនជាសកម្មជនរបស់យើងដាក់ពន្ធនាគារ និងគួរចាប់ផ្ដើមស្ដាប់មតិយោបល់របស់ពួកគេ ដែលស្ថិតនៅជួរមុខក្នុងការចងក្រងឯកសារពី ហានិភ័យដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈម ចំពោះការជញ្ជក់ផលប្រយោជន៍ពីធនធានធម្មជាតិ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាន ។ សកម្មជនបរិស្ថានទាំងនេះ បានធ្វើការដោយមិនខ្លាចនឿយហត់ និងមិនគិតពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រួមរបស់ជាតិ ។

យើងខ្ញុំ ជាសហគមន៍ និងសង្គមស៊ីវិល មានរាយនាមដូចខាងក្រោម សូមស្នើសុំឱ្យដោះលែង សកម្មជនបរិស្ថានដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនឱ្យបានឆាប់រហ័ស ទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់ប្រឆាំងពួកគេ និងបញ្ឈប់ការរឹតត្បិត និងការផ្ដន្ទាទោសឥតឈប់ឈរទៅលើចលនាបរិស្ថាន ។

កញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា លោក យីម លាងហ៊ី និងលោក Alejandro Gonzalez-Davidson ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរួមគំនិតក្បត់ និងបទប្រមាថចំពោះអង្គព្រះមហាក្សត្រ តាមបញ្ញត្តិមាត្រា ៤៥៣ និងមាត្រា ៤៣៧ (ស្ទួន) នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានទោសអតិបរមានីមួយៗរហូតដល់ ១០ឆ្នាំ និង៥ឆ្នាំ ។ សកម្មជនម្នាក់ទៀតគឺ លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរួមគំនិតក្បត់ ។

សកម្មជនទាំង៣នាក់ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន នៅមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទី១ (ម១) និងមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទី២ (ម២) នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ នេះ ខណៈដែលលោក Alejandro Gonzalez-Davidson កំពុងស្ថិតនៅក្រៅប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានបណ្ដេញចេញ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ។

កញ្ញា រដ្ឋា និងលោក ចាន់ដារ៉ាវុត ត្រូវបានចាប់ខ្លួន នៅតាមមាត់ទន្លេក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ រួមជាមួយលោក សិដ្ឋ ឈីវលីម៉េង ដែលក្រោយមកលោកត្រូវបានដោះលែងវិញ ។ ពេលនោះ អ្នកទាំង៣ កំពុងចងក្រងឯកសារពីការបង្ហូរទឹកស្អុយចូលទៅក្នុងទន្លេ ។ ក្នុងពេលនោះដែរ អាជ្ញាធរស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល បានកោះហៅ លោក យីម លាងហ៊ី សកម្មជនបរិស្ថាន ដើម្បីធ្វើការសាកសួរ និងចាប់ខ្លួនលោក ដោយក្រោយមក លោកត្រូវបានបញ្ជូនមករាជធានីភ្នំពេញ ។ ទីតាំងរបស់អ្នកទាំង៤ ត្រូវបានលាក់ការសម្ងាត់អស់រយៈពេលយ៉ាងតិច ២៤ម៉ោង បន្ទាប់ពីការចាប់ខ្លួនពួកគេ ដែលបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេយ៉ាងខ្លាំង ក៏ដូចជាដកហូតសិទ្ធិរបស់ពួកគេក្នុងការទទួលបានការប្រឹក្សាផ្លូវច្បាប់ក្នុងពេលចាប់ខ្លួន ។

ក្រោយមក សកម្មជនបរិស្ថានទាំង៣នាក់ ត្រូវបានបញ្ជូនខ្លួនទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ និងសាកសួរដោយព្រះរាជអាជ្ញា នៅថ្ងៃទី១៩ និងត្រូវបានចោទប្រកាន់នៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ពី បទរួមគំនិតក្បត់ និងបទប្រមាថចំពោះអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដែលត្រូវបានទម្លាយទៅកាន់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល មុនពេលមេធាវីអ្នកទាំងនោះទទួលបានព័ត៌មានពីបទចោទទាំងនេះ ។ សកម្មភាពនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់សកម្មជនបរិស្ថានទាំងនេះ ក្នុងការទទួលបានការជំនុំជម្រះក្ដីដោយយុត្តិធម៌ ។

លោក លាងហ៊ី អាយុ ៣២ ឆ្នាំ គឺជានិស្សិតកំពុងសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ នៅវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេសនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ តាមរយៈកម្មវិធីអាហារូបករណ៍ ។ កញ្ញា រដ្ឋា អាយុ ២៦ ឆ្នាំ គឺជាគណនេយ្យករ ដែលទើបបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា ដែលកញ្ញាបានសិក្សាតាមរយៈកម្មវិធីអាហារូបករណ៍ផងដែរ ។ លោក ចាន់ដារ៉ាវុត អាយុ ២២ ឆ្នាំ គឺជានិស្សិតឆ្នាំទី៤ ជំនាញនីតិសាស្រ្ត នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច ។

ការចាប់ខ្លួនពួកគេគឺមិនសមហេតុផល និងបទចោទប្រឆាំងពួកគេគឺគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ និងជាឧទាហរណ៍មួយទៀតនៃអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ក្នុងការប្រើប្រាស់បទចោទមិនត្រឹមត្រូវ ដើម្បីចាប់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង ដាក់ពន្ធនាគារ ។ ការតស៊ូមតិសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស និងការទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរការពារបរិស្ថាន មិនមែនជាបទល្មើសនោះទេ ហើយការចាប់ខ្លួនអ្នកការពារបរិស្ថានដែលជាយុវជនជំនាន់ក្រោយរបស់ប្រទេសជាតិ ដាក់ពន្ធនាគារ គឺធ្វើឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់យើងទាំងអស់គ្នា ។

ការចាប់ខ្លួននេះ កើតឡើងតិចជាង ២ខែ បន្ទាប់ពីសកម្មជនមាតាធម្មជាតិចំនួន ៣នាក់ ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោស កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទញុះញង់ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ ។ លោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ភួន កែវរស្មី និងកញ្ញា ឡុង គន្ធា ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោស និងដាក់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ១៨ខែ ទៅ ២០ខែ ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងរៀបចំការដើរតវ៉ាដោយស្រ្តីម្នាក់ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីតស៊ូមតិប្រឆាំងនឹងការលុបបឹងតាមោក ដែលត្រូវបានបែងចែកជាចំណែកតូចៗសម្រាប់ផលប្រយោជន៍បុគ្គលឯកជន និងស្ថាប័នរដ្ឋ ។ លោក Alejandro Gonzalez-Davidson និងសកម្មជនម្នាក់ទៀត គឺកញ្ញា ជា គន្ធីន ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោស ដោយកំបាំងមុខ ។

ក្នុងឆ្នាំ២០២០ អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួន សកម្មជនជាយុវជនយ៉ាងតិច ១៦នាក់ ដោយសារការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការឃុំខ្លួន លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហជីព ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ ជុំវិញសេចក្ដីអធិប្បាយរបស់លោកអំពីបញ្ហាព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម ។

ខណៈដែលពន្ធនាគារមានសភាពចង្អៀតណែនខ្លាំងនៅទូទាំងប្រទេស កំពុងជួបការលំបាកចំពោះការផ្ទុះឡើងនៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ សាធារណជនអាចយល់ថា អាជ្ញាធរហាក់ដូចជាមានចេតនាក្នុងការចាប់ខ្លួន អ្នកណាដែលបញ្ចេញមតិរិះគន់ ឬតវ៉ាដោយសន្ដិវិធី ។ តុលាការ បានបង្ហាញចេតនាតិចតួចក្នុងការដោះលែងមុនពេលកំណត់ចំពោះពិរុទ្ធជន ដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសអហិង្សា ឬដោះលែងអ្នកទាំងនោះឱ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្ដោះអាសន្ន ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ នៅតែបន្តចាប់ខ្លួនសកម្មជនអហិង្សាដាក់ពន្ធនាគារ ដោយឱ្យពួកគេប្រឈមនឹងហានិភ័យចំពោះបញ្ហាសុខភាព ។

យើងខ្ញុំ សូមស្នើសុំឱ្យដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាននៃចលនាមាតាធម្មជាតិទាំងនេះ ក៏ដូចជាសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀតដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ឱ្យបានឆាប់រហ័ស ព្រមទាំងទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់ចំពោះអ្នកទាំងនោះដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ៕

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖

សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
សហគមន៍អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)
សម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គម កម្ពុជា (ANSA)
សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
សកម្មភាពដើម្បីបរិស្ថាន និងសហគមន៍ (AEC)
អង្គការអភិវឌ្ឍន៍សំលេងសហគមន៍ (BCV)
សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
សមាគមអភិវឌ្ឍន៍ជីវភាពពលរដ្ឋកម្ពុជា (CDPLA)
សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ (CITA)
សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA-CLC)
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
សហគមន៍ដីធ្លីចក្រី (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
សហគមន៍ជាំក្រវៀន (ត្បូងឃ្មុំ)
សម្ព័ន្ធដើម្បីសុចរិតភាព និងគណនេយ្យភាពសង្គម (CISA)
សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
បណ្តាញកសាងសន្តិភាពសហគមន៍ (CPN)
សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
សហគមន៍ដកពរ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (FTUWKC)
សហជីពកម្មករនិយោជិតក្រុមហ៊ុន អេច.ស៊ី.ស៊ី.គ្រុប
សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរុខេត្តព្រះវិហារ
សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ (KKKHRDA)
សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើល
សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
អង្គការម្លប់តាប៉ាង
មាតាធម្មជាតិកម្ពុជា (MNC)
សហគមន៍អូរដំដែក (កំពង់ធំ)
សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
អង្គការស្ពានសន្តិភាព (PBO)
សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP-Center)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ដីធ្លីភូមិផ្សារកណ្តាល (បន្ទាយមានជ័យ)
សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
អង្គការពន្លកខ្មែរ (PKH)
សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
សហគមន៍ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)
សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការគាំទ្របច្ចេកវិទ្យានៅជនបទក្នុងប្រទេសកម្ពុជា (RCTSO)
អង្គការសមាគមធាងត្នោត (សធត)
សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
សហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍នៃក្រុមហ៊ុនអេចស៊ីស៊ី ព្រលានយន្តហោះខេត្តសៀមរាប
សហជីពសាមគ្គីឯករាជ្យនៃសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភ្នំពេញភូគីត្រាភ្នំពេញ
សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
សហគមន៍ដីធ្លីតានី (សៀមរាប)
គណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញលុបបំបាត់រាល់ទំរង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តីភេទ (NGO-CEDAW)
សហគមន៍ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)
អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI)
សហជីពនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍នៃអឺផាតម៉ិនឡេហ្សាដាំងឌុយបាសាក់
សហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេចរណ៍នៃស៊ីនទ្រី(ខេមបូឌា)
សហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍នៃក្រុមហ៊ុនជីអេសអាយ
កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP)
សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC)