កាលពីខែមុន លោក Surya Subedi បានបញ្ចប់អាណត្តិ ប្រាំមួយឆ្នាំ របស់គាត់ដែលជា អ្នករាយការណ៍ពិសេស អង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ នៅក្នុងសន្និសីទ សារព័ត៌មាន ចុងបញ្ចប់របស់គាត់ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន ត្រូវតែខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀតដើម្បី ធ្វើឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័ន ប្រព័ន្ធតុលាមានឯករាជ្យភាព។ «ស្ថាប័នរបស់រដ្ឋភាគច្រើន ទទួលខុសត្រូវចំពោះ ការលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្ស គណនេយ្យភាពនិងតម្លាភាពដែលចាំបាច់នោះត្រូវតែអោយមានការជឿទុកចិត្តនិងទំនុកចិត្តពីប្រជាជន»។ទោះជាយ៉ាងនេះក្តីខ្ញុំបានមើលឃើញថាការរីកចម្រើនស្ដីអំពីតម្រូវសិទិ្ធជាសាធារណៈរបស់ពួកគេមានការកើនឡើង។ប្រជាពលរដ្ឋបានក្រោកឡើង … ហើយពួកគេបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងដើម្បីទាមទាសិទ្ធិរបស់ពួកគេ … រហូតមកដល់ពេលតុលាការនៃប្រទេសកម្ពុជាមិនបានប្រគល់ភាពយុត្ដិធម៌ជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានោះទេ “។(សារព័ត៌មាន Reuters ថ្ងៃទី ២៣ ខែ មករា)
ថ្មីៗនេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (HRW) ទើបតែបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍របស់ខ្លួន។ពួកគេបានរកឃើញថា ជាឆ្នាំមួយដ៏អាក្រក់បំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាស្ដីពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នឹងឈានដល់ការសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខ ការចាប់ខ្លួនសកម្មជននិងអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងនិងការបង្ក្រាបយ៉ាងជំនុំជម្រះទៅលើការតវ៉ាដោយសន្តិវិធី។ (ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃទី 30 ខែ មករា)
នៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន សកម្មជនដីធ្លី១៩នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដែលមានភាពចម្រូងចម្រាស់និង ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារដោយតុលាការ នៅថ្ងៃបន្ទាប់។ សកម្មជនទាំងនេះ (រួមមាន ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់បឹងកក់ ថ្មគោល និងសហគមន៍ទួលគោក ព្រះសង្ឃនិងសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ)
ថ្មីៗនេះ សាលក្រមរបស់ពួកត្រូវបានបដិសេធដោយសាលាឧទ្ធរណ៍ ដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ថាកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីនៃមិនបានទៅតាមក្រិតក្រមនៃតុលាការ។
រំលងទៅមុខនៅក្នុងឆ្នាំនេះ នៅថ្ងៃទី ៤ ខែកុម្ភៈ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានរាយការណ៍ថាអាជ្ញាធរនៅក្នុងខេត្ត បាត់ដំបង បានបញ្ជាក់គ្រួសារដែលរស់នៅក្នុងឃុំ ព្រែកព្រះស្តេច ចំនួន ៦០០គ្រួសារថាពួកគេត្រូវផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅដើម្បីយកទីតាំងដែលពួកគេស្នាក់បច្ចុប្បន្នធ្វើជាដីសម្រាប់ការសាងសង់សួនសាធារណៈដ៏ធំមួយ។អ្នកភូមិត្រូវបានប្រាប់ថា ពួកគេបានរស់នៅទីនោះដោយខុសច្បាប់ហើយត្រូវអោយចាកចេញពីទីនោះអោយបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើបាន។គ្រួសារមួយចំនួនដែលបានរស់នៅទីនោះអស់រយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំមកហើយ បានប្រាប់ថាពួកគាត់មានសង្ឃឹមតិចតួចណាស់ពីការទទួលសំណងដ៏សមរម្យមួយសំរាប់ពូកគាត់។
នៅថ្ងៃដដែលនោះ មានគ្រួសារជាង ១០០ គ្រួសារ នៅក្នុងស្រុកអូរជុំ ខេត្ត រតនៈគីរី បានធ្វើការទាមទារឱ្យមានដំណោះស្រាយមួយ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនចិនមួយបាន ឈូសឆាយដីរបស់ពួកគាត់ (ប្រហែល ៣០០) ផ្នូរក្រុមគ្រួសារដែលនៅក្បែរនោះដើម្បីយកដីធ្វើជាចំការកៅស៊ូ(ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃទី ៤ ខែកុម្ភៈ) ។ការឈូសឆាយនេះបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃអាទិត្យ ថ្ងៃទី ១ ខែ កុម្ភៈនិងត្រូវបានផ្អាកទៅវិញនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋធ្វើការតវ៉ានៅខាងមុខគ្រឿងចក្រ។តំណាងក្រុមហ៊ុននេះបានបញ្ជាក់ថាពួកគេបានទទួលការអនុញ្ញាតរួចហើយពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកាប់ឆ្ការដីនោះ។គាត់ថែមទាំងបានធ្វើការអះអាងទៀតថា អ្នកភូមិ ចង់ចាប់យកដីធ្លីរបស់រដ្ឋនិងយកវាជាកម្មសិទ្ឋិផ្ទាល់ខ្លួន “។
ទោះបីជាមានការព្រមានពីបេសកជនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិចំពោះប្រទេសកម្ពុជានិងរាយការណ៍ពីការបាត់បង់ ពីអង្គការអន្តរជាតិយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាលនៅតែព្រងើយកណ្តើយចំពោះសិទ្ធិមនុរបស់ប្រជាជនដែលបានសន្មត់ថាត្រូវបានការពារ។នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលដ៏រឹងមាំ មិនមានន័យថា “អភិបាលកិច្ចល្អ”នោះទេ។រំពឹងថានឹងមានការវាយតម្លៃដូចគ្នានេះដែរនៅក្នុងរបាយការណ៍ ឆ្នាំក្រោយពីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស។Nick Jones (February 5th, 2015)
Last month, Surya Subedi ended his six-year mandate as the United Nations special rapporteur for human rights in Cambodia. During his final news conference, he stressed that Prime Minister Hun Sen must make a more concerted effort to make government institutions—such as the judicial courts—more independent. “Many of the state institutions responsible for upholding people’s rights are unfortunately still lacking accountability and transparency needed to command the trust and confidence of the people”. However, he has seen progress in regard to the growing public demand for their rights. “People have woken up… and they are ready to fight for their rights…so far, the courts of Cambodia have not delivered justice in the way demanded by all Cambodians” (Reuters, Jan 23rd).
Human Rights Watch (HRW), recently released its annual World Report. They found that “2014 was one of Cambodia’s worst years in recent history in terms of human rights violations, citing ‘killings by security forces, arrests of activists and opposition politicians, summary trials and crackdowns on peaceful protest’” (Phnom Penh Post, Jan 30th).
In November of last year, 19 land rights activists were controversially arrested and sentenced to prison by a court the following day. These activists (including residents of the Boeung Kak, Thmor Kol, and Toul Kork communities; monks; and CNRP members) recently had their appeal denied by a court whose proceedings were notable for their lack of due process.
Skip forward to this year, on February 4th, the Phnom Penh Post reported that the authorities in Battambang town have notified 600 families living in Prek Preah Sdech commune that they need to relocate to make way for the construction of a large public garden. The villagers’ have been told that they live there illegally and are expect to leave as soon as possible. Some families have lived there for over 20 years and have very little hope of receiving adequate compensation to relocate.
On the same day, “more than 100 families in Rattanakkiri’s O’Chum district are demanding a solution after a Chinese company allegedly bulldozed their land and [about 300] nearby family graves to create a rubber plantation” (Phnom Penh Post, Feb 4th). The clearing began on Sunday, February 1st, and only stopped when villagers protested in front of the vehicles. A representative of the company stated that they had already received permission from the government to clear the land. He even made the extraordinary claim that “[the villagers] want to grab the state [land] and control it privately”.
Despite clear warnings from the UN envoy for Cambodia and unflattering reports from internationally recognized organizations, the government remains indifferent to the basic human rights of the people it is supposed to protect. In Cambodia, ‘strong government’ is not synonymous with ‘good governance’. Expect a similarly scathing evaluation in next year’s report from Human Rights Watch.
