ថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤

នៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ដែលត្រូវដាក់មុនពេលការប្រជុំ​ពិនិត្យឡើងវិញជាសាកល​តាម​កាលកំណត់​ជារបស់​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ (UPR) សម្រាប់ប្រទេស​កម្ពុជា ក្រុមសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិ ស្នើទៅដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សូមចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៃការការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីបែបកេងប្រវ័ញ្ច និង ការអនុវត្តការប្រមូលប្រាក់សងបំណុលដោយរំលោភបំពាន ក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងប្រទេស   ។

ការអំពាវនាវសូមឱ្យមានការដោះស្រាយ លើការរំលោភបំពាននៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើង នៅពេលដែលអនុសាសន៍ចំនួន ៣០ ដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងការពិនិត្យឡើងវិញជាសាកល​តាម​កាលកំណត់ (UPR) កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ដើម្បីកែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា មិនត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការទទួលយកទៅអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ ។​ ការរំលោភបំពាននេះ បានកើតឡើងជាយូរមកហើយ និងត្រូវបានប្រជាពលដ្ឋដឹងលឺយ៉ាងទូលំទូលាយ ។ ការមិនបានអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញនូវអនុសាសន៍ទាំង ៣០ ខាងលើ បានជាធ្វើឱ្យវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាមានភាពរីកដុះដាលយ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយទំហំប្រាក់កម្ចីជាមធ្យមបានកើនឡើងដល់ជាង ៥.000 ដុល្លារ (ដែលជាចំនួនខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោក) ហើយការបង្ខិតបង្ខំឱ្យលក់ដី បានកើតឡើងយ៉ាងច្រើនករណីគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅទូទាំងប្រទេស ។

ការដាក់របាយការណ៍របស់ស្ថាប័នយើងខ្ញុំ ត្រូវបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីបានតាមដាន និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ អំពីព័ត៌មានដែលមាននៅក្នុងពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នកខ្ចីប្រាក់ ។ របាយការណ៍នេះរៀបរាប់យ៉ាងលម្អិតអំពីការរាយការណ៍ និងភស្តុតាងពីប្រភពផ្សេងៗ ដែលបង្ហាញថា តើបន្ទុកបំណុលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដោយរបៀបណា ដល់សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ សិទ្ធិទទួលបានសុខុមាលភាព សិទ្ធិទទួលបានការហូបចុក សិទ្ធិទទួលបានការរស់នៅសមរម្យ និងសិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ ល។​

អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានព្រមានអំពីការបាត់បង់ដី ដោយផ្អែកលើទំហំនៃការសងត្រឡប់លើកម្ចីខ្នាតតូច ជាមធ្យម ដែលមានកម្រិតខ្ពស់នៅកម្ពុជា និងការប្រើប្រាស់ដីធ្លីជាទ្រព្យធានាក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១ ។ គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣​ ថា ប្រាក់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកំពុងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់សិទ្ធិទទួលបានការរស់នៅសមរម្យ ។ ការសិក្សាចំនួនបី ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានរកឃើញថា ប្រមាណជា ៦% នៃអ្នកខ្ចីប្រាក់ បានលក់ដីដើម្បីសងបំណុលខ្នាតតូច ។ ការរកឃើញរបស់ការសិក្សាមួយ បានបង្ហាញថា នៅចន្លោះឆ្នាំ​ ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ​ ២០២២ ពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រមាណជា ១៦៧.០០០​​ នាក់ បានធ្វើការលក់ដីដើម្បីសងកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ។​

នៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០២២ និងឆ្នាំ២០២៣ អ្នករាយការណ៍ពិសេសនៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីស្ថានភាពសិទិ្ធមនុស្សនៅកម្ពុជា បានអំពាវនាវឲ្យមានការអនុគ្រោះទៅលើកម្ចី និងស្នើឱ្យមានវិធានការដោយផ្ទាល់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យបានច្រើនជាងមុន ក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងការឃ្លាំមើលអ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចី ដើម្បីទប់ស្កាត់ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរនៃការបាត់បង់ដីធ្លី និងការកើនឡើងនៃភាពក្រីក្រដែលទាក់ទងនឹងបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ។ ការស្តង់មតិនៅក្នុងឆ្នាំ​ ២០២២ កុមារច្រើនជាង ៣%​ នៅក្នុងគ្រួសារដែលផ្តល់បទសម្ភាសន៍ បានឈប់រៀន ជាពិសេសដោយសារតែបញ្ហាមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហើយបន្ថែមពីនេះទៅទៀត កុមារច្រើនជាង ៤% (រួមទាំងកុមារដែលមានអាយុក្មេងត្រឹម១០ឆ្នាំ)​ បានចេញទៅធ្វើការដើម្បីសងបំណុលទៅកាន់មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ។ នៅក្នុងការស្តង់មតិដែលមានលក្ខណៈតំណាង ១៨,៣% នៃក្រុមគ្រួសារដែលមានកម្ចី បាននិយាយថា ពួកគេកាត់បន្ថយការហូបចុកបន្ទាប់ពីពួកគេបានខ្ចីប្រាក់​ ហើយប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៨,៥% បានរាយការណ៍ថា គ្រួសារពួកគេមិនមានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ។​

រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ នៅមិន​ទាន់​មាន​ចំណាត់​ការ​ណាមួយដែលច្បាស់លាស់ ពីរាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ​លើ​កំណែ​ទម្រង់​នោះ​ទេ ។ យើងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សូមចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីធានាឱ្យមានការបញ្ឈប់នូវការរំលោភបំពានទាំងនេះ។ នៅថ្ងៃទី ០៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ ក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី ៤៦ នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស យើងខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវដល់រដ្ឋជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សូមសួរទៅកាន់អ្នកតំណាងប្រទេសកម្ពុជា អំពីកំណត់ត្រារបស់ខ្លួនស្តីពីការការពារអ្នកជាប់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ។

យើង​ខ្ញុំក៏សូម​អំពាវ​នាវ​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​រដ្ឋ​ជា​សមាជិក​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ សូមឱ្យ​ស្នើនូវអនុសាសន៍មួយចំនួនដូចខាងក្រោម​ និងសូម​ឱ្យរាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទទួល​យកទាំងនោះ ៖

• អនុវត្តសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ និងការពារសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច ។ ហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជាទ្រព្យធានា សម្រាប់កម្ចីខ្នាតតូច ដោយផ្តល់អាទិភាពលើកម្ចីដែលផ្តល់ទៅឱ្យជនជាតិដើមភាគតិច និងអ្នកដែលមានប័ណ្ណក្រីក្រ ។ ប្រគល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទាំងអស់ ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងត្រូវបានគេកាន់កាប់ជាទ្រព្យធានាលើបំណុលខ្នាតតូច មកម្ចាស់កម្មសិទិ្ធស្របច្បាប់វិញ ។
• លើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានការរស់នៅសមរម្យ ។ បង្កើតយន្តការអនុគ្រោះលើបំណុល សម្រាប់គ្រួសារដែលជំពាក់បំណុលច្រើនលើសលុប និងផ្តល់អាទិភាពនៃការអនុគ្រោះបំណុលនោះ ដល់ជនជាតិដើមភាគតិច និងគ្រួសារដែលមានប័ណ្ណក្រីក្រ ។
• លើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានសុខភាព សិទ្ធិទទួលបានអាហារ និងសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ ។ ចាត់វិធានការជាក់ស្តែង ក្នុងការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព និងការអប់រំកម្រិតបឋមសិក្សានិងមធ្យមសិក្សា ដោយឥតគិតថ្លៃពេញលេញ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់ ដើម្បីកាត់បន្ថយការជាប់បំណុលដែលកើតចេញពីការចំណាយទាំងនេះ ។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសួមទាក់ទង៖

• ​អ្នកនាង ណា​លី ពី​ឡូ​ក​ ​នាយិកា​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ក្រៅ​តំបន់​នៃ​អង្គការ​លី​កា​ដូ ​តាមរយៈ​ ​Signal​ ៖ (+​៨​៥​៥​) ​១​២​ ​២​១​៤​ ​៤​៥​៤​ (​ភាសា​អង់គ្លេស​)
• លោក Mathias Pfeifer មន្រ្តីកម្មវិធីនៅអង្គការ FIAN អាល្លឺម៉ង់ ​តាមរយៈ​ ​Signal​ ៖ +៤៩ ១៧ ៦៥៤ ១១៣ ៩៨៨ និង តាមរយៈអ៊ីម៉ែល៖ pfeifer@fian.de (ភាសាអង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់)
• លោក​ ​អៀង​ ​វុទ្ធី​ ​នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​សមធម៌​កម្ពុជា​ ​តាមរយៈ​ ​Signal ៖ (+​៨​៥​៥​) ​១​២​ ​៧​៩​១​ ​៧​០​០​ (​ភាសាខ្មែរ​ ​និង​អង់គ្លេស​)
• លោក សឿង សារ៉ន នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​សមាគមធាងត្នោត​ ​តាមរយៈ​ ​Signal ៖ (+​៨​៥​៥​) ៨៩​ ៦៦៦ ០១៣ ឬតាមរយៈអ៊ីម៉ែល director@teangtnaut.org (​ភាសាខ្មែរ​ ​និង​អង់គ្លេស​)

ឯកសារ PDF អាចចូលប្រើបាននៅទីនេះ៖ ភាសាខ្មែរ  ភាសាអង់គ្លេស  ភាសាបារាំង  ភាសាអាឡឺម៉ង់

នៅក្នុងឱកាសដែលស្ថានភាពសិទិ្ធមនុស្សនៅកម្ពុជា នឹងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យនៅក្រុមប្រឹក្សាសិទិ្ធមនុស្សនៅថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ យើងខ្ញុំស្នើសុំប្រទេសជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សូមលើកអនុសាសន៍ដល់ប្រទេសកម្ពុជា ឱ្យផ្តល់ការអនុគ្រោះលើបំណុល និង​ផ្តល់សេវាសុខាភិបាលនិងអប់រំ ដោយឥតគិតថ្លៃនិងពេញលេញ ដើម្បីកាត់បន្ថយបំណុល និងបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការរំលោភបំពានតាមរយៈកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ។

នាថ្ងៃនេះ សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស លីកាដូ សមធម៌កម្ពុជា អង្គការសមាគមធាងត្នោត និងអង្គការ FIAN អាល្លីម៉ង់ នឹងចេញប័ណ្ណព័ត៌មានជាស៊េរី ជាបួនភាសា ដើម្បីបង្ហាញអំពីការជាប់បំណុលដ៏ច្រើនលើសលប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើន ហើយនិងការអនុវត្តការផ្តល់កម្ចីបែបកេងប្រវ័ញ្ចរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមួយចំនួន និងអ្នកផ្តល់កម្ចីខ្នាតតូចជាច្រើន ដែលកំណត់គោលដៅផ្តល់កម្ចីរបស់ខ្លួនលើសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ពលរដ្ឋក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះជាច្រើន ។

ប្រទេសដែលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវតែស្នើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាទទួលខុសត្រូវ អំឡុងពេលត្រួតពិនិត្យឡើងវិញជាសាកល និងតាមពេលកំណត់ (UPR) និងផ្តល់ជាអនុសាសន៍មួយចំនួន ដើម្បីបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការរំលោភសិទិ្ធមនុស្សនៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ។

សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស លីកាដូ សមធម៌កម្ពុជា អង្គការសមាគមធាងត្នោត និងអង្គការ FIAN អាល្លីម៉ង់ បានដាក់របាយការណ៍របស់ខ្លួនទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសិទិ្ធមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ អំពីការព្រួយបារម្ភទាំងនេះ ។ លោកអ្នកអាចទាញយករបាយការណ៍នេះ ជាភាសាអង់គ្លេស តាមរយៈតំណភ្ជាប់នេះ ៕

អង្គការសមាគមធាងត្នោត ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៥ និងបានចុះឈ្មោះជាផ្លូវការនៅ​​ក្រសួង​មហាផ្ទៃក្នុងឆ្នាំ២០០៦។ ចក្ខុវិស័យរបស់យើងគឺសហគមន៍ក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះនៅទីក្រុង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានលំនៅឋានសមរម្យ ​រស់នៅប្រកបដោយជីវភាពធូរធារ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវ ចក្ខុវិស័យនេះ អង្គការសមាគមធាងត្នោតមានបេសកម្ម ក្នុងការផលិតឯកសារសហគមន៍ និងស្រាវជ្រាវ ពង្រឹងទំនុកចិត្ត ព្រមទាំងគាំទ្រសហគមន៍ក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះនៅទីក្រុង ដើម្បីពួកគេទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ​ប្រកបដោយផាសុខភាព។

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការសមាគមធាងត្នោតបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍រូបថតស្ដីពី ផ្ទះ និងជីវិត នៅភោជនីយដ្ឋាន សួនចំប៉ី។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមមកពីតំណាងម្ចាស់ជំនួយ អង្គការដៃគូ និងសហគមន៍ក្រីក្រនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ពិព័រណ៍រូបថត គឺជាសកម្មភាពមួយរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ហើយរូបថតដែលដាក់តាំងបង្ហាញ គឺត្រូវបានថតដោយអង្គការសមាគមធាងត្នោតក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២២ រហូតដល់ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤។

ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានដាក់តាំងបង្ហាញរូបថតចំនួន ៦០ រូប ក្នុងគោលបំណង នាំយកផ្ទាំងទស្សនីយភាព របស់សហគមន៍ក្នុងទីក្រុងដែលបានរងគ្រោះពីការអភិវឌ្ឍ អសុវត្ថិភាពដីធ្លី ការតាំងទីលំនៅថ្មីដែលខ្វះការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមុន និងការបណ្តេញដោយបង្ខំ មកបង្ហាញដល់សាធារណជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធឱ្យបានដឹង ដើម្បីរួមគ្នាស្វែងរកនូវដំណោះស្រាយ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យរបស់ពួកគេ។ ពិព័រណ៍នេះ ក៍មានបង្ហាញពីបច្ចុប្បន្នភាពបឹងនៅក្នុងទីក្រុង។ ​​​

ការលុបបឹង

ចាប់តាំងពី ឆ្នាំ១៩៩០មក នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានបឹងចំនួន២៦។ ក្នុងនោះបឹងចំនួន១៦ ត្រូវបានចាក់ដីលុបទាំងស្រុង និងបឹងមួយចំនួនទៀតត្រូវបានកំពុងចាក់ដីលុបជាបណ្ដើរៗ។ បឹងត្រូវបានលុបហើយ ត្រូវបានជំនួសមកវិញនូវការសាងសង់បុរី អគារ និងទីក្រុងរណប។ បច្ចុប្បន្ននេះបឹងធំៗក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានចំនួន ពីរ គឺបឹងទំពុន (បឹងជើងឯក) និងបឹងតាមោក (បឹងកប់ស្រូវ) ត្រូវបាននឹងកំពុងលុបជាបន្តបន្ទាប់។ បឹងទំពុន មានទំហំ ២ ៦០០ ហិកតា ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ហើយលាតសន្ធឹងក្នុងខណ្ឌមានជ័យ និងខណ្ឌដង្កោ នៃរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល។ រីឯបឹងតាមោក គឺជាបឹងធម្មជាតិធំជាងគេនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងលិចឈៀងខាងជើងតាមបណ្តោយមហាវិថីឈ្នះ-ឈ្នះ ដែលមានទំហំសរុបចំនួន ៣​ ២៣៩,៧ហិកតា លាតសន្ធឹងលើខណ្ឌចំនួន ២ គឺខណ្ឌព្រែកព្នៅ និងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យនៃរាជធានីភ្នំពេញ។ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនានា ផលប៉ះពាល់នៃការលុបនូវផ្ទៃបឹងទាំងពីរ នេះមានដូចជា ការបណ្តេញចេញ ការរំលោភបំពានដីធ្លី បាត់បង់មុខរបរ ការចំណាកស្រុក និងការបង្កើតនូវអយុត្តិធម៌សង្គម។ បន្ថែមពីនេះ ការលុបបឹងបណ្តាលឱ្យ បាត់បង់នូវប្រព័ន្ធជម្រោះទឹក និងអាងស្ដុកទឹកស្អុយដែលហូរចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ដែលអាចនឹងបង្កឱ្យមានការជន់លិចទីក្រុងភ្នំពេញនៅរដូវវស្សា។

ការលិចទឹកក្នុងសហគមន៍

បន្ទាប់នៅរដូវមានភ្លៀងធ្លាក់ សហគមន៍នៅក្នុងទីក្រុងមួយចំនួនបានជួបប្រទះបញ្ហាទឹកលិចដោយសារតែពុំមានប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក ឬប្រព័ន្ធលូបង្ហូរមិនដំណើរការ។ បញ្ហានេះបានបង្កជាទឹកស្អុយកង្វក់ ដែលជាប្រភពមេរោគ និងជម្រកមូស ដែលបង្កើតជាបញ្ហាផ្សេងៗដូចជា ជំងឺនៅលើស្បែក ជំងឺគ្រុនឈាម និងក្លិនមិនល្អដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។

ប្រជាសហគមន៍បានជួបការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ ដោយសភាពផ្លូវលិចខ្លាំងចំណែកកុមារតូចៗវិញត្រូវប្តូរសម្លៀកបំពាក់ និងដោះស្បែកជើងដើម្បីដើរកាត់ទឹកស្អុយទៅសាលារៀន។ ប្រជាសហគមន៍បានជួបនូវវិបត្តិជីវភាពធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះពួកគេពុំអាចចេញទៅរកចំណូលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារបានដោយសារតែត្រូវនៅផ្ទះមើលថែកូនតូចៗ ខ្លាចលង់ទឹក ឬចុះលេងទឹកទឹកស្អុយ។

ការបណ្តេញចេញ

កម្ពុជាជាប្រទេសដែលកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ២០៣០ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលនេះជាមោទនភាពមួយរបស់កម្ពុជា។ តែយ៉ាងណា ការអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្កើតឱ្យមានការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ហើយប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រ និងក្រុមងាយរងគ្រោះត្រូវបង្ខំចិត្តទទួលយកសំណងតិចតួច និងមិនសមរម្យ ដើម្បីទៅតាំងទីលំនៅថ្មី។​ ផ្អែកតាម គោលការណ៍ណែនាំ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីការបណ្ដេញចេញ និងការតាំងទីលំនៅថ្មី ការបណ្ដេញចេញ គឺត្រូវធានាថា ផ្ដល់ឱកាសសម្រាប់ការពិគ្រោះយោបល់ពិតប្រាកដ បញ្ចៀសការប្រើប្រាស់កម្លាំងមិនសមាមាត្រ ការជូនដំណឹងគ្រប់គ្រាន់ និងសមហេតុផល និងការផ្ដល់ឱ្យមានការដោះស្រាយសំណងតាមផ្លូវច្បាប់។​ បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មានសហគមន៍ខ្លះត្រូវបានគេបណ្តេញចេញដោយមិនបានអនុវត្តតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិឱ្យបានពេញលេញ ដែលនេះធ្វើឱ្យសហគមន៍រងគ្រោះទាំងនោះភ័យខ្លាចហើយសម្រេចចិត្តចាកចេញទាំងបង្ខំចិត្ត ខណៈការតាំងទីលំនៅឋានថ្មីរបស់ពួកគេជួបប្រទះនឹងខ្វះខាតថវិកាសាងសងថ្មី និងឆ្ងាយពីសេវាសាធារណៈផ្សេងៗ។​ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ឆ្នាំ២០២៣ បានបង្ហាញថា មាន១៩១ ទីតាំងកំពុងរស់នៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ ហើយក្នុងនោះមានសហគមន៍ប្រមាណ ៦៩% កំពុងរស់នៅដោយអសុវត្ថិភាពដីធ្លី និង២៩%កំពុងប្រឈមការបណ្ដេញចេញ ហើយពួកគាត់សង្ឃឹមថា អាជ្ញាធររដ្ឋនឹងផ្ដល់ការអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង ឬផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយសមរម្យ និងអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់ពេញលេញ។​

ការតាំងទីលំនៅថ្មី

បន្ទាប់ពីបានចាកចេញពីទីតាំងចាស់របស់ខ្លួន សហគមន៍បានទៅតាំងទីលំនៅនៅតំបន់ថ្មី ដែលស្ថិតនៅឆ្ងាញពីទីប្រជុំជន និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ច។ តាមការអះអាងរបស់ប្រជាសហគមន៍ សំណង ឬដំណោះស្រាយដែលសហគមន៍ទទួលបានពុំសូវសមរម្យនិងយុត្តិធម៌ឡើយ​ ពីព្រោះសំណងទាំងនោះ ពុំអាចជួយឱ្យពួកគាត់មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសាងសង់លំនៅឋានថ្មីឡើយ។ ក្រៅពីមិនមានថវិកាធ្វើផ្ទះថ្មី ពួកគាត់ក៏មិនមានដើមទុនសម្រាប់ប្រកបមុខរបរផងដែរ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យជីវភាពកាន់តែលំបាកទៅៗជាងទីតាំងចាស់។ ការរស់នៅក្នុងផ្ទះ ដែលមានសភាពធ្លុះធ្លាយដូចជាខ្ទម និងកង្វះសេវាសាធារណៈប្រើប្រាស់ដូចជា អគ្គិសនី ទឹកស្អាត ឆ្ងាយសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងឆ្ងាយពីតំបន់សេដ្ឋកិច្ច បានធ្វើឱ្យបាត់បង់នូវចំណូល និងជំពាក់បំណុលធនាគារជាដើម។

ការតាំងទីលំនៅថ្មីដែលមិនបានគិតគូរ និងវាយតម្លៃពីកត្តាទាំងនេះ កាន់តែធ្វើឱ្យប្រជាសហគមន៍មានជីវភាពខ្វះខាតទៅៗ ហើយ​ជាផ្នែកដ៏ធំដែលបង្ហាញពីការមានកម្រិតជីវភាពទាប និងមិនមានលំនៅឋានសមរម្យ។

តាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពី សិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យ គឺសំដៅដល់ សុវត្ថិភាពក្នុងការកាន់កាប់ ភាពអាចទទួលបានសេវាកម្ម សម្ភារៈ អគារ ឬកន្លែងផ្តល់សេវា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ភាពអាចលៃលកបាន ភាពអាចរស់នៅបាន ភាពអាចប្រើប្រាស់បាន ទីតាំង និងភាពសមរម្យផ្នែកវប្បធម៌ និងប្រពៃណី។ លំនៅឋានសមរម្យនេះត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជាផ្នែកមួយនៃសិទ្ធិមានកម្រិតជីវភាពសមរម្យ ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ។

ការកសាងសមត្ថភាព

មនុស្សយើងគ្រប់រូបចាំបាច់ត្រូវទទួលបាននូវការអប់រំសិក្សារៀនសូត្រពេញមួយជីវិត។ សិទ្ធិក្នុងការទទួលបានការអប់រំ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រក្នុងទីក្រុងខ្លះកំពុងជួបប្រទះបញ្ហវិវាទដីធ្លី លំនៅឋានមិនទាន់សមរម្យ និងការរស់នៅមិនមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ។ ប្រជាសហគមន៍ក៍មិនទាន់យល់ពីសិទ្ធិដីធ្លី និងបញ្ហាផ្លូវច្បាប់មួយចំនួនដែលទាក់ទងនឹងការកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់ពួកគេដែរ។ ដូច្នេះ អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានផ្តល់នូវវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនានាដូចជា សិទ្ធិមនុស្ស ច្បាប់ភូមិបាល ការចុះបញ្ជីដីធ្លីលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ បរិស្ថាន ការគូរផែនទី សារាចរលេខ០៣ និង០៦ និងជាពិសេសនោះគឺការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពរបស់សហគមន៍។ សហគមន៍អាចមានសមត្ថភាពក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធនានាក្នុងការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗ ក៍ជុំវិញបញ្ហារបស់ពួកគេ។ តាមរយៈវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលទាំងនោះ សហគមន៍យល់ពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ការកសាងសាមគ្គីភាព និងសម្អាតបរិស្ថានក្នុងសហគមន៍ឱ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើង។ បន្ថែមពីនេះ សហគមន៍ក៏មានសមត្ថភាពប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមក្នុងការស្វែងរកកិច្ចគាំទ្រសម្រាប់ពួកគេ និងផ្សព្វផ្សាយពីបញ្ហានានាដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍។

ជំនួយកែលម្អលំនៅឋានខ្នាតតូច

សហគមន៍ភាគច្រើននៅក្នុងទីក្រុង មានជីវភាពខ្វះខាត លំនៅឋានមិនសមរម្យ ផ្លូវខូចខាត គ្មានប្រព័ន្ធលូ ឬប្រព័ន្ធលូក្នុងសហគមន៍ពុំដំណើរការ ដែលការណ៍នេះធ្វើឱ្យសហគមន៍ជួបការលំបាកជាខ្លាំង និងពុំមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជួសជុលផ្ទះ ផ្លូវ ឬប្រព័ន្ធលូដែលខូចខាតនោះឡើយ។ សហគមន៍ខ្លះ មានទឹកជន់លិចសហគមន៍ ដែលចាំបាច់ត្រូវមានស្ពានសម្រាប់ធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមកនៅក្នុងសហគមន៍ ហើយសហគមន៍ក៏ត្រូវការប្រព័ន្ធរំដោះទឹកក្នុងសហគមន៍ ដើម្បីចៀសវាងការជន់លិច និងហានិភ័យនានាដែលងាយនឹងកើតមានដូចជាការលង់ទឹកជាដើម។ សហគមន៍ខ្លះទៀត ពុំមានអំពូលបំភ្លឺផ្លូវដែលពិបាកធ្វើ ដំណើរនាពេលយប់ ឬអសន្តិសុខក្នុងសហគមន៍។

ដើម្បីដោះស្រាយនឹងបញ្ហាលំបាកទាំងនេះសហគមន៍ត្រូវស្វែងរកការគាំទ្រពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដូចជារាជរដ្ឋាភិបាល អាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ និងអង្គការសង្គមសុីវិល ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគាត់។ អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍសហគមន៍តាមរយៈការផ្ដល់នូវការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្នាតតូចដូចជា សាងសង់ស្ពាន ជួសជុលផ្លូវ ផ្តល់លូ ដំឡើងសូឡាបំភ្លឺផ្លូវ និងជួសជុលលំនៅឋាន ក្នុងគោលបំណងជួយសម្រួល​ការរស់​នៅរបស់សហគមន៍ ការធ្វើដំណើរទៅមកមានភាពងាយស្រួល និងមានសុវត្ថិភាពក្នុងការរស់នៅ។

ថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤

យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាជា អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍មូលដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្ត ​​ដែលមានរាយឈ្មោះដូចខាងក្រោម មានសេចក្តីសោកស្តាយ និងខកចិត្តជាខ្លាំងចំពោះ ដែលអាជ្ញាធរសង្កាត់និរោធ និងខណ្ឌច្បារអំពៅ បានបញ្ជាឱ្យម្ចាស់ទីតាំងបញ្ឈប់ និងរុះរើពិព័រណ៍រូបថតក្រោមប្រធានបទ “ផ្ទះ និងជីវិត” របស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត កាលពីថ្ងៃ២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ នៅភោជនីយដ្ឋានសួនចំប៉ី ខណ្ឌច្បារអំពៅ     រាជធានីភ្នំពេញដោយគ្មានមូលហេតុ និងមិនបានជូនដំណឹងជាមុន ។

ពិព័រណ៍រូបថតនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងនាំយកពីទុក្ខកង្វល់ និងបញ្ហារបស់សហគមន៍ក្រីក្រនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធបានដឹង និងចូលរួមគ្នាក្នុងការផ្តល់នូវដំណោះស្រាយ។

ការបញ្ឈប់ និងរុះរើពិព័រណ៍រូបថតរបស់អង្គការសមាគមធាងត្នោតខាងលើ ដោយមិនបានជូនដំណឹង និងប្រាប់ពីមូលហេតុជាក់លាក់នេះ គឺជាការរំលោភយ៉ាងច្បាស់ មកលើសិទិ្ធសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងជាសកម្មភាពដែលមិនផ្តល់តម្លៃចំពោះសិល្បៈ ។ ពិព័រណ៍រូបថតនេះ គឺជាសិល្បៈដ៏សំខាន់មួយ ដែលបង្ហាញអំពីរឿងរ៉ាវរបស់សហគមន៍ក្រីក្រនៅរាជធានី និងភាពងាយរងគ្រោះរបស់ពួកគេ ។ យើងខ្ញុំនៅតែសោកស្តាយ​ជាខ្លាំង​ ចំពោះការបន្តបង្ក្រាប និងបំបិទសិទិ្ធដោយមិនត្រឹមត្រូវបែបនេះ មកលើសកម្មភាព ឬទម្រង់សិល្បៈមួយ ដែលជាសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ក្នុងអណត្តិ  រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ ។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញាបានធានានូវ សិទ្ធិ​ និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ​។ ផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរមួយចំនួន​ បែរជាបំបិទសំឡេងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ សង្គមស៊ីវិល ដែលអ្នកទាំងនោះគ្រាន់តែបង្ហាញអំពីការព្រួយបារម្ភ ទៅលើជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋក្រីក្រមួយចំនួន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ អាជ្ញាធរគួរតែមកព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតមានទៅលើពលរដ្ឋទាំងនោះ ដែលរួមមានការរំលោភយកដីធ្លី ការផ្តល់កម្ចីឥណទានបែបកេងប្រវ័ញ្ច និងការបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុល ជាដើម​ ដែលតែងតែកើតមានទៅលើពលរដ្ឋក្រីក្រទាំងនោះ។

យើងខ្ញុំជាសមាគម អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដូចមានរាយនាមខាងក្រោម អំពាវនាវ សូមឱ្យអាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឱ្យបន្តពិព័រណ៍រូបថតឡើងវិញដោយគ្មានការរំខាន។​ យើងខ្ញុំក៏សំណូមពរដល់ក្រសួងមហាផ្ទៃធ្វើការពិនិត្យពីសកម្មភាពរបស់អាជ្ញាធរខណ្ឌច្បារអំពៅ និងសង្កាត់និរោធ និងសូមឱ្យពួកគេបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុឱ្យបានច្បាស់លាស់នៃការផ្អាកការតាំងពិព័រណ៍រូបថត។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត យើងខ្ញុំក៏ស្នើសុំឱ្យស្ថាប័នទាំងពីរទទួលខុសត្រូវចំពោះរឿងនេះផងដែរ។ ជាចុងក្រោយ យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាក៏ស្នើសុំឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃសូមធ្វើការណែនាំដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅទីតាំងផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធានាធាថាសិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋមិនត្រូវបានអាជ្ញាធររឹតត្បិត ជាពិសេសរឿងដូចគ្នានេះ ឬប្រហាក់ប្រហែលនេះនឹងមិនមានកើតមាននៅពេលក្រោយទៀតទេ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះគាំទ្រដោយ៖

១. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា

២. មជ្ឍមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា

៣. មជ្ឍមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និង សិទ្ធមនុស្ស

៤. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា

៥. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា

៦. សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា

៧. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ

៨. សហគមន៍ កៅពីរ

៩. សហគមន៍ ចម្រើន

១០. សហគមន៍ ឆ្មាអើត

១១. សហគមន៍ ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)

១២. សហគមន៍ ដីធ្លីស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)

១៣. សហគមន៍ ដីធ្លី (ប៉ៃលិន)

១៤. សហគមន៍ ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)

១៥. សហគមន៍ ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)

១៦. សហគមន៍ ត្រពាំងជោ (កំពង់ស្ពឺ)

១៧. សហគមន៍ ត្រពាំងរាំង

១៨. សហគមន៍ ថ្លាន់មួយរយ

១៩. សហគមន៍ ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)

២០. សហគមន៍ ធនធានព្រៃឈើស្ទឹងខ្សាច់ស (កំពង់ឆ្នាំង)

២១.  សហគមន៍ ទំនប់តាថ្លាង

២២. សហគមន៍ បឹងឈូកមានជ័យថ្មី២

២៣. សហគមន៍ បឹងឈូកអេ

២៤. សហគមន៍ បឹងត្របែកភូមិបួន

២៥. សហគមន៍ ផ្លូវរថភ្លើង

២៦. សហគមន៍ ពង្រកជ័យល័ក្ខ

២៧. សហគមន៍ ពង្រសែនជ័យ

២៨. សហគមន៍ ព្រៃឈើត្រពាំងចាន់ (កំពង់ឆ្នាំង)

២៩. សហគមន៍ ព្រៃឈើភូមិត្នោត

៣០. សហគមន៍ ព្រៃឈើពេជ្រចង្វាល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)

៣១. សហគមន៍ ព្រៃឈើរតនៈរុក្ខា (ឧត្តរមានជ័យ)

៣២. សហគមន៍ ព្រៃឡង់ (ក្រចេះ)

៣៣. សហគមន៍ ព្រៃឡង់ (ព្រះវិហារ)

៣៤. សហគមន៍ ព្រៃឡង់ (ស្ទឹងត្រែង)

៣៥. សហគមន៍ ព្រែកតាគង់បី

៣៦. សហគមន៍ ព្រែកតាគង់ ហុកសិបម៉ែត្រ

៣៧. សហគមន៍ ព្រៃពាយ

៣៨. សហគមន៍ ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)

៣៩. សហគមន៍ មានជ័យ

៤០. សហគមន៍រលួសជើងឯក

៤១. សហគមន៍ រស្មីសាមគ្គី

៤២. សហគមន៍ រស្មីសាមគ្គី (កំពង់ស្ពឺ)

៤៣. សហគមន៍ វាលឥន្រ្ទី

៤៤. សហគមន៍ វាលស្បូវ

៤៥. សហគមន៍ ស្មសាន្ត

៤៦. សហគមន៍ សាមគ្គីចេកមាស

៤៧. សហគមន៍ សាមគ្គីរមាសហែក

៤៨. សហគមន៍ សាមគ្គីរុងរឿង

៤៩. សហគមន៍ ស្រ្ដីក្លាហាន

៥០. សហគមន៍ ស្រ្ដីឃ្លាំងសាំង

៥១. សហគមន៍ ស្ទឹងកំបុត

៥២. សហគមន៍ សែនរីករាយ

៥៣. សហគមន៍ ឡពាង

៥៤. សហគមន៍ អណ្ដូងតាអៀង

៥៥. សហគមន៍ អមលាំង (កំពង់ស្ពឺ)

៥៦. សហគមន៍ ឬស្សីស្រស់

៥៧. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារនិង សេវាកម្ម កម្ពុជា

៥៨. អង្គការតម្លាភាព

៥៩. អង្គការមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍

៦០. អង្គការសមាគមធាងត្នោត

៦១. អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស

៦២. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម៖

១.  លោក​ អំ ​សំអាត​ ​នាយក​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ​នៃ​អង្គការ​លី​កា​ដូ ​

លេខទំនាក់ទំនង​៖ +​៨​៥​៥​ ១០ ​៣​២​៧​ ​៧​៧​០

២.​ លោក ស៊ាង មួយឡៃ ប្រធានកម្មវិធីសិទ្ធិក្នុងទីក្រុង នៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត

លេខទំនាក់ទំនង៖ +​៨​៥​៥ ១៦ ៨៩៩ ៤៦៥

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ

រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤

យើងខ្ញុំជាក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលរួមមានសមាគម​ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និង សហគមន៍     មូលដ្ឋាន ដែលមាន រាយនាមដូចខាងក្រោម មានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះសន្តិសុខ​ សុវត្ថិភាពដីធ្លីរបស់សហគមន៍សំរោងត្បូង យ៉ាង ខ្លាំង នៅពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានបន្តកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកក្នុងទំហំដ៏ច្រើនលើសលប់ ហើយសហគមន៍ អាចនឹង ត្រូ វ បានបណ្តេញចេញ​ពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំ។ រីឯអ្នកតំណាងសហគមន៍បន្តរងការចោទប្រកាន់ និងបណ្តឹង ពីតុលាការ ដោយសារការការពារដីធ្លីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួន និងសិទិ្ធលំនៅឋានរបស់សមាជិកសហគមន៍ ។

ប្រជាសហគមន៍សំរោងត្បូង បានតាំងទីលំនៅតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ រៀងមក ស្ថិតនៅភូមិសំរោងត្បូង សង្កាត់សំរោង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលបច្ចុប្បន្នមាន ៧៦ខ្នងផ្ទះ។ អនុក្រឹត្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល លេខ ២០ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី​០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ បានបង្ហាញថាសហគមន៍សំរោងត្បូងមិនស្ថិតនៅក្នុងអនុក្រឹត្យនៃការកំណត់ផ្ទៃ បឹង នេះទេ ហើយក៏មិនប៉ះពាល់ដល់ការពង្រីកផ្លូវទាំងស្រុងនោះដែរ(សូមមើលផែន​ទី​នៃឧបសម្ព័ន្ធផែនទី ទី៣)។

ខណៈពេលដែលដីសហគមន៍មិនស្ថិតក្នុងផ្ទៃបឹងតាមោកដែលកំណត់ផ្លូវការ​​ ក៏មិនប៉ះ​ពាល់​ដល់​ការ​ពង្រីកផ្លូវ ហើយពួកគាត់បានតាំងទីលំនៅ កាន់កាប់ និង អាស្រ័យផលដីនេះតាំងពីយូរណាស់មកហើយ ស្ថានភាពនេះ ពិតជាសមហេតុផល ដែលប្រជាសហគមន៍សំរោងត្បូង គួរតែទទួលបានការអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង ដូចដែលអាជ្ញាធរបានអនុវត្តកន្លងមក នៅតាមសហគមន៍ទីក្រុងផ្សេងៗទៀត ដូចជាសហគមន៍នៅតាមបណ្តោយប្រឡាយស្ទឹងមានជ័យ ជាដើម ។ ពួកគាត់មិនគួរត្រូវបានអាជ្ញាធរគំរាមកំហែងឱ្យចាកចេញពីលំនៅឋានដូចបច្ចុប្បន្ននោះទេ។

ផ្ទុយពីស្ថានភាពរបស់សហគមន៍ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបន្តកាត់ផ្ទៃបឹង ជាបន្តបន្ទាប់ប្រគល់ ឱ្យក្រុមហ៊ុន និងបុគ្គលឯកជនជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ ចំនួន ៨០ លើក ដែលស្មើនឹង ៧៤,៩២% នៃផ្ទៃបឹង បើទោះបីជា ពួកគេទាំងនេះមិនដែលធ្លាប់បានរស់នៅ ទីតាំងនោះ ទាល់តែសោះក៏ដោយ ។ ការអនុវត្តស្តង់ដារពីរខុសគ្នា បង្កើតបានជាអំពើអយុត្តិធម៌ សង្គមយ៉ាងខ្លាំង ដែលធ្វើឱ្យសហគមន៍មានការឈឺចាប់​ បាត់បង់មុខរបរសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ ចុះនិងពាក់បំណុល ធ្វើចំណាកស្រុក ព្រាត់ប្រាស់គ្រួសារ និងទទួលរងបណ្តឹង​ព្រហ្មទណ្ឌដោយសារការការពារដីខ្លួនឯងជាដើម។ តាំងពីឆ្នាំ២០២១ដល់២០២៣ មានសមាជិក ចំនួន ១៨នាក់ កំពុងរងបណ្តឹងពីតុលាការក្រោមបទចោទ​ហិង្សា​ដោយចេតនា និងប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈមានស្ថានទម្ងន់ទោស និងក្នុងឆ្នាំ២០២៣ មានសមាជិក១នាក់ បានរត់គេចខ្លួនដោយ​ព្រួយបារម្ភពី​បញ្ហាសុវត្ថិភាព ។

តាំងពីឆ្នាំ២០១៩ សហគមន៍បានស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ ពីស្ថាប័នជាតិនានាដូចជា សាលាសង្កាត់សំរោងត្បូង ​សាលាខណ្ឌព្រែកព្នៅ សាលារាជធានីភ្នំពេញ ខុទ្ទកាល័យសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រឹទ្ធសភា ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ជាដើម ប៉ុន្តែវាហាក់បីដូចគ្មានដំណោះស្រាយ និងអូសពេលវេលាឱ្យ ចេះតែកន្លងហួសទៅ ។

កា​របណ្តេញចេញ​ដោយបង្ខំ គឺការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើច្បាប់សិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេស រំលោភលើសិទ្ធិទទួល​បាន​លំនៅឋានសមរម្យ និងសិទ្ធិជាច្រើនផ្សេងទៀត ។ ការបណ្តេញ​ចេញ​ដោយ​បង្ខំ​បានបង្កើន​វិសម​ភាព​ដែលមានស្រាប់ហើយនោះ រិតតែ​ប៉ះពាល់​ដល់​សហគមន៍ក្រីក្រ និងសហគមន៍​ងាយ​រង​គ្រោះ ដោយរុញច្រាន សហគមន៍ទាំងនោះឱ្យកាន់តែក្រីក្របន្ថែមទៀត។

យើងខ្ញុំ សូមអំពាវនាវ ឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និង គំរាមកំហែង តាមគ្រប់រូបភាពមកលើអ្នកតំណាង និងសមាជិកសហគមន៍សំរោងត្បូង ជាពិសេសស្នើសុំដល់តុលាការ សូមមេត្តាទំលាក់ចោលបទចោទប្រកាន់មកលើអ្នកតំណាងសហគមន៍ទាំង ១៨ នាក់ ។ យើងខ្ញុំ ក៏ស្នើសុំដល់រាជរដ្ឋាភិបាល សូមផ្តល់កម្មសិទិ្ធដីធ្លីស្របច្បាប់ ក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍន៍នៅនឹងកន្លែង ជូនប្រជាសហគមន៍សំរោងត្បូង និងបញ្ឈប់ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំដោយមិនត្រឹមត្រូវ ។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម៖

១. លោក វណ្ណ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស (Business and Human Rights Project Coordinator)

លេខទំនាក់ទំនង៖ ០១២ ៩៤១ ២០៦

២. លោក ស៊ាង មួយឡៃ ប្រធានកម្មវិធីសិទ្ធិក្នុងទីក្រុង (Rights to the City Program Manager)

លេខទំនាក់ទំនង៖ ០១៦​ ៨៩៩ ៤៦៥

សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះគាំទ្រដោយ៖

១. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)

២. មជ្ឍមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)

៣. មជ្ឍមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និង សិទ្ធមនុស្ស (CENTRAL)

៤. សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅ​កម្ពុជា (ADHOC)

៥. សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)

៦. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)

៧. សហគមន៍ កៅពីរ (Kao Pi Community)

៨. សហគមន៍ ចម្រើន (Chamreun Community)

៩. សហគមន៍ ឆ្មាអើត (Chhma Aeot Community)

១០. សហគមន៍ ត្រពាំងរាំង (Trapang Rang Community)

១១. សហគមន៍ ថ្លាន់មួយរយ (Tlan 100 Community)

១២. សហគមន៍ ទំនប់តាថ្លាង (Tumnop Ta Thlang Community)

១៣. សហគមន៍ បឹងឈូកមានជ័យថ្មី២ (Boeung Chhouk Meanchey Tmey 2 Community)

១៤. សហគមន៍ បឹងត្របែកភូមិបួន (Boeung Trabek Phum 4 Community)

១៥. សហគមន៍ ផ្លូវរថភ្លើង (Phlov Roth Phleung Community)

១៦. សហគមន៍ ពង្រកជ័យល័ក្ខ (Pongrok Cheyleak Community)

១៧. សហគមន៍ ពង្រសែនជ័យ (Pong Ro Senchey Community)

១៨. សហគមន៍ ព្រៃឈើភូមិត្នោត (Prey Chher Phnom Tnaut Community)

១៩. សហគមន៍ ព្រែកតាគង់បី (Prek Takong 3 Community)

២០. សហគមន៍ ព្រែកតាគង់ ហុកសិបម៉ែត្រ (Prek Takong 60m Community)

២១. សហគមន៍ ព្រៃពាយ (Prey Peay Community)

២២​​. សហគមន៍ មានជ័យ (Meanchey Community)

២៣. សហគមន៍ រស្មីសាមគ្គី (Reaksmey Samaki Community)

២៤. សហគមន៍ វាលឥន្រ្ទី (Veal Entry Community)

២៥. សហគមន៍ វាលស្បូវ (Veal Sbov Community)

២៦. សហគមន៍ ស្មសាន្ត (Smor San Community)

២៧. សហគមន៍ សាមគ្គីចេកមាស (Samaki Chek Meas Community)

២៨. សហគមន៍ សាមគ្គីរមាសហែក (Samaki Romeas Hek Community)

២៩. សហគមន៍ សាមគ្គីរុងរឿង (Samaki Rong Roeung Community)

៣០. សហគមន៍ ស្រ្ដីក្លាហាន (Strey Klahan Community)

៣១. សហគមន៍ ស្រ្ដីឃ្លាំងសាំង (Strey Klang Sang Community)

៣២. សហគមន៍ ស្ទឹងកំបុត (Stoeng Kambot Community)

៣៣. សហគមន៍ សែនរីករាយ (Sen Reak Reay Community)

៣៤. សហគមន៍ ឡពាង (Lor Peang Community)

៣៥. សហគមន៍ អណ្ដូងតាអៀង (Andoung Ta Eang Community)

៣៦. សហគមន៍ ឬស្សីស្រស់ (Russey Sros Community)

៣៧.​ អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT)

៣៨. អង្គការ​ស​ម្ព័ន្ធ​ខ្មែរ​ជំរឿន​ ​និង​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស (LICADHO)

ឧបសម្ព័ន្ធ៖ 

ផែនទីទី១ 

បន្ទាត់ពណ៌ខៀវ ផ្ទៃពណ៌បៃតងគឺជាផ្ទៃបឹងធម្មជាតិដែលកំណត់ផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ដែលមានទំហំសរុប ៣២៣៩,៧ហិកតា ចំណែកពណ៌ក្រហមតូច គឺជាដីសហគមន៍ដែលកំពុងមានទំនាស់។ ជាស្តែងស្ថានភាពដីសហគមន៍នេះ គឺមិនស្ថិតក្នុងព្រំប្រទល់បឹងដែលកំណត់ផ្លូវការនោះទេ។ ផ្ទៃបឹងពណ៌បៃតង ដែលមានទំហំជាង ៣២៣៩,៧ ហិកតានេះ បច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានកាត់ និងប្រគល់ឱ្យ ឯកជន អស់ចំនួន ៨០ លើក ឬស្ទើរនឹង ៧៤,៩២% ទៅហើយ  (សូមមើលបន្តទៅផែនទីទី ២)។  

ផែនទីទី ២ 

ផែនទីទី ៣

ពណ៌ស្វាយជាដីសហគមន៍ដែលកំពុងមានទំនាស់។ បើយើងពន្រីកផែនទីឱ្យធំ បង្ហាញច្បាស់ថា ដីប្រជាសហគមន៍គឺនៅក្រៅព្រំប្រទល់បឹង ក្នុងករណីរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវការពង្រីកផ្លូវ ៥០ម៉ែត្រទៀត ក៏សហគមន៍មានដី៥៤ម៉ែត្រទៀត នៅខាងក្រោយផ្ទះពួកគាត់កំពុងរស់នៅបច្ចុប្បន្ន។ 

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម៖  

១. លោក វណ្ណ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស  

(Business and Human Rights Project Coordinator) លេខទំនាក់ទំនង៖ ០១២ ៩៤១ ២០៦  

២. លោក ស៊ាង មួយឡៃ ប្រធានកម្មវិធីសិទ្ធិក្នុងទីក្រុង  

(Rights to the City Program Manager) លេខទំនាក់ទំនង៖ ០១៦​ ៨៩៩ ៤៦៥ 

ទាញយកឯកសារ៖ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម

នេះជាកម្រងរូបភាពនៃការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានពិភពលោក តាមសហគមន៍ក្រីក្រនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។ ការប្រារព្ធទិវានេះមានការចូលរួមពីប្រជាសហគមន៍ យុវជន និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ប្រមាណជាជាង ១០០០នាក់ មកពីសហគមន៍ចំនួន ១៦ ។ សហគមន៍ទាំងនោះរួមមាន សហគមន៍ស្ទឹងកំបុត្រ សហគមន៍ពង្រសែនជ័យ សហគមន៍រស្មីសាមគ្គី សហគមន៍ផ្លូវរថភ្លើង សហគមន៍ស្មសាន្ត សហគមន៍ឆ្មាអើត សហគមន៍ស្រ្តីក្លាហាន សហគមន៍វាលស្បូវ សហគមន៍ឬស្សីស្រស់ សហគមន៍កៅពី សហគមន៍មានជ័យ (ខេត្តស្វាយរៀង) សហគមន៍វាលឥន្ទ្រីយ៍ សហគមន៍ពង្រក់ជ័យល័ក្ខ សហគមន៍ថ្លាន់មួយរយ សហគមន៍ព្រៃពាយ (ខេត្តកំពត) និងសហគមន៍ឡពាង (ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង)។

សកម្មភាពសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា ការហែរក្បួន លើកបដា ក្នុងសហគមន៍ ការបោសសំអាតបរិស្ថានជុំវិញសហគមន៍របស់ខ្លួន និងការថ្លែងសារពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យផងដែរ។ សារសំខាន់ៗក្នុងទិវានេះរួមមាន “បរិស្ថានស្អាត សហគមន៍ស្អាត ទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ” ។

#STTCambodia, #urbanpoor, #poorcommunity #landrights #housingrights #eviction #relocation​ #Stopfillingthelake #WorldHabitatDay2023-WHD2023

យើងខ្ញុំ​ ​ជា​ស្ថាប័ន​សារ​ព័ត៌មាន​ ​និង​អង្គការសង្គម​ស៊ីវិល​ ​ដែល​មានរាយ​នាម​ដូច​ខាងក្រោម​ ​សូម​សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ ​ចំពោះការ​សម្រេច​​របស់​សម្ដេច​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​ក្នុង​ការលុបចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​សារ​ព័ត៌មាន​វី​អូ​ឌី​ ​ដែល​ជា​សារ​ព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​ចុងក្រោយ​មួយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​។​ ​យើងខ្ញុំ​ ​ក៏​សូម​ថ្កោលទោស​ផង​ដែរ​ ​ចំពោះ​ការបៀតបៀន​ផ្លូវ​ភេទ​ ​និង​ការ​គំរាមកំហែង​ថ្មីៗ​នេះ​ ​ទៅលើ​ស្ត្រី​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​វី​អូ​ឌី​ម្នាក់​ ​។​

ការ​បិទ​សារ​ព័ត៌មាន​វី​អូ​ឌី​ ​និង​ការ​ប្រើ​ភាសា​បៀតបៀន​ផ្លូវ​ភេទ​ទៅលើ​ស្រ្តី​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​វី​អូ​ឌី​ ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​បាត់បង់​ទំនុក​ចិត្ត​ទៅលើ​ការ​អះអាង​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ខ្លួនឯង​ ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការគោរព​សិទ្ធិ​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​ ​និង​ហាក់ដូចជា​កំពុង​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ការ​ខកខាន​ក្នុង​ការ​គោរពច្បាប់​ស្ដីពី​របប​សារ​ព័ត៌មាន​ ​ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ​១​៩​៩​៥​ ​។​ ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​លុបចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​របស់​វី​អូ​ឌី​ ​នៅមុន​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​នេះ​ ​បង្ហាញ​ពីរ​លក​ថ្មី​មួយ​នៃ​មធ្យោបាយ​គំរាមកំហែង​ប្រឆាំង​នឹង​សារ​ព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​ដែល​កំពុង​មាន​តិច​ស្រាប់​ ​ដែល​ស្រដៀងគ្នា​ទៅ​នឹង​ការ​បិទ​កាសែត​ខេ​ម​បូ​ឌា ដេ​លី​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២​០​១​៧​ ​និង​កា​រលក់​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២​០​១​៨​ ​។​

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​០​៩​ ​ខែកុម្ភៈ​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​ ​វី​អូ​ឌី​ ​បាន​ចេញផ្សាយអត្ថបទ​​មួយ​ជា​ភាសាខ្មែរ​ ​ដោយ​ស្រង់​យក​សម្ដី​អ្នកនាំពាក្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ ​ឯកឧត្ដម​ ​ផៃ​ ​ស៊ី​ផា​ន​ ​ដែល​បាន​លើកឡើង​ថា​ “​វា​មិនមែន​ជា​រឿង​ខុសឆ្គង​ទេ​ ​ការដែល​ឯកឧត្ដម​ ​ហ៊ុន​ ​ម៉ា​ណែ​ត​ ​ដើរតួ​ជំនួស​ឪពុក​ ​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​ជំនួយ​ឱ្យ​ប្រទេស​តួ​គី​” ​។​ ​ក្រោយមក​ ​ឯកឧត្ដម​ ​ហ៊ុន​ ​ម៉ា​ណែ​ត​ ​បាន​បង្ហោះ​សារ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ដោយ​បាន​បដិសេធ​ថា​ ​មិនបាន​ដើរ​តួនាទី​នេះ​ទេ​ ​ព្រមទាំង​បាន​សូម​ឱ្យ​មានការ​កែតម្រូវ​ជាបន្ទាន់​ ​ក៏ដូចជា​សូម​ឱ្យ​វី​អូ​ឌី​ ​ផ្ដល់​ភស្ដុតាង​ពី​ការ​ចុះហត្ថលេខា​របស់​ឯកឧត្ដម​ ​នៅ​លើ​ឯកសារ​ផ្ដល់​ជំនួយ​នោះ​ ​។​

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​១​ ​ខែកុម្ភៈ​ ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​ ​សម្ដេច​នាយក​រដ្ឋ​ម​ន្រ្តី ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​បាន​បង្ហោះ​សារនៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​​ ​ដោយ​ទាមទារ​ឱ្យ​វី​អូ​ឌី​ ​ធ្វើការ​សុំទោស​ជា​សាធារណៈ​ ​ចំពោះ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ ​និង​កូន​របស់​សម្ដេច​ ​ក្នុងរយៈពេល​ ​៧​២​ម៉ោង​ ​ពុំនោះទេ​ ​សម្ដេច​លើកឡើង​ថា​ ​សម្ដេច​នឹង​បញ្ជា​ឱ្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ ​លុបចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​របស់​វី​អូ​ឌី​ ​។​ ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​២​ ​ខែកុម្ភៈ​ ​សម្ដេច​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​បាន​បង្ហោះ​សារ​មួយទៀត​នៅ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​ ​ដោយ​កំណត់​ឱសានវាទ​ត្រឹម​ម៉ោង​១​០​ព្រឹក​ ​ថ្ងៃ​ទី​១​៣​ ​ខែកុម្ភៈ​ ​។​

​ការកំណត់​ឱសានវាទ​របស់​សម្ដេច​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​បង្ហាញ​ពី​ការ​គំរាមកំហែង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ ​ដល់​ស្ថាប័ន​ ​និង​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​ទាំងអស់​នៅ​កម្ពុជា​ ​។​ ​កម្ពុជា​មានច្បាប់​ដែល​មានស្រាប់​ ​សម្រាប់​ដោះស្រាយ​ចំពោះ​ការ​សម្រង់​សម្ដី​ ​ឬ​អង្គ​ហេតុ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ ​នៅ​ក្នុង​ការ​រាយការណ៍​ព័ត៌មាន​មួយ​ ​។​ ​មាត្រា​១​០​នៃ​ច្បាប់​ស្ដីពី​របប​សារ​ព័ត៌មាន​ ​នៅ​កម្ពុជា​ ​ចែង​ថា​ ​មនុស្ស​មាន​សិទ្ធិ​ទាមទារ​ឱ្យ​មានការ​កែតម្រូវ​ ​និង​ការ​ឆ្លើយតប​ពី​អ្នក​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ ​នៅពេលដែល​ពួកគេ​យល់ថា​ ​សេចក្ដីថ្លែង​ការណ៍​មួយ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ ​ហើយ​អ្នក​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ ​ត្រូវ​ឆ្លើយតប​ក្នុងរយៈពេល​ ​៧​ថ្ងៃ​ ​។​ ​ពួកគេ​ ​ក៏មាន​សិទ្ធិ​ផង​ដែរ​ ​ក្នុង​ការ​ប្ដឹងទៅតុលាការ​ពី​បទ​បរិ​ហា​កេរ្តិ៍​ ​និង​បទ​មួលបង្កាច់​ ​។​

ការ​សម្រេច​របស់​សម្ដេច​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ​ហ៊ុន​ ​សែន​ ​ក្នុង​ការ​មិន​ប្រើ​ច្បាប់​នេះ​ ​ហើយ​បែរជា​លុបចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​របស់​វី​អូ​ឌី​ ​ក៏ដូចជា​ ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បង្ហោះ​សារ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​ឯកឧត្ដម​ ​ខៀវ​ ​កាញា​រីទ្ធ​ ​ដោយ​បាន​ប្រកាស​ថា​ ​ជា​មេរៀន​មួយ​ ​សម្រាប់​សារ​ព័ត៌មាន​ផ្សេងទៀត​ ​បង្ហាញ​ថា​ ​ចលនា​នេះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើឡើង​ដើម្បី​បំបិទ​សំឡេង​សារ​ព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​មួយ​ដែល​នៅ​សេសសល់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ ​មុន​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ ​។​

គិត​ត្រឹម​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១​៣​ ​ខែកុម្ភៈ​ ​ការ​ចូល​ទៅកាន់​គេហទំព័រ​វី​អូ​ឌី​ ​ទាំង​ភាសាខ្មែរ​ ​និង​ភាសា​អង់គ្លេស​ ​បង្ហាញ​ថា​ ​មានការ​បិទ​ខ្ទប់​ (​block​) ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ផ្គត់ផ្គង់​សេវា​អ៊ី​ន​ធឺ​ណិ​ត​ ​និង​អ្នកផ្ដល់​សេវា​ទូរស័ព្ទ​ចល័ត​ជាច្រើន​ ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​។​

​យើងខ្ញុំ​ ​សូម​ស្នើសុំ​ដោយ​ទទូច​ឱ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ ​ដោះស្រាយបញ្ហា​នេះ​ ​ប្រកបដោយ​ការ​អត់ធ្មត់​ ​វិជ្ជាជីវៈ​ ​និង​ការគោរព​ ​ដែល​ស្រប​ទៅ​នឹង​ច្បាប់​កម្ពុជា​ ​និង​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​លំហ​រ​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​ ​។​ ​យើងខ្ញុំ​ ​យល់ថា​ ​ការ​បិទ​វី​អូ​ឌី​ ​អាច​បង្ហាញ​ពី​ដំណើរ​ថយក្រោយ​ស្ទើរតែ​ទាំងស្រុង​ ​ទាំង​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​ ​និង​នីតិ​រដ្ឋ​ ​នៅ​កម្ពុជា​ ​។​

​លើស​ពីនេះទៅ​ទៀត​ ​យើងខ្ញុំ​ ​សូម​ថ្កោលទោស​ចំពោះ​ភាសា​ដែល​ប្រកបដោយ​ការ​រំលោភបំពាន​ ​និង​ការរើសអើង​ចំពោះ​ស្រ្តី​ភេទ​ ​ដោយ​លោក​ ​ផែង​ ​វណ្ណៈ​ ​និង​អ្នក​ផ្សេងទៀត​ ​នៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​សង្គម​ ​ប្រឆាំង​នឹង​ស្រ្តី​អ្នករាយការណ៍​ព័ត៌មាន​ម្នាក់​ ​ដែល​បាន​និពន្ធ​អត្ថបទ​វី​អូ​ឌី​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​នេះ​ ​។​ ​យើងខ្ញុំ​ ​សង្ឃឹម​ថា​ ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ ​តាមរយៈ​ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​ដូចជា​ ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ ​និង​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី​ ​នឹង​ចូលរួម​ជាមួយ​ពួកយើង​ ​ក្នុង​ការ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​លោក​ ​ផែង​ ​វណ្ណៈ​ ​និង​អ្នក​ផ្សេងទៀត​ ​ធ្វើការ​សុំទោស​ចំពោះ​ ស្រ្តី​អ្នករាយការណ៍​ព័ត៌មាន​នោះ​ ​ព្រមទាំង​បញ្ឈប់​សកម្មភាព​មិន​ត្រឹមត្រូវ​នៃ​ការបៀតបៀន​ផ្លូវ​ភេទ​ ​ចំពោះ​ស្រ្តី​អ្នករាយការណ៍​ព័ត៌មាន​ ​។​

អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​មិនគួរ​ត្រូវ​បាន​វាយប្រហារ​ ​ដោយសារ​ការងារ​ ​និង​អត្តសញ្ញាណ​របស់​ពួកគេ​ទេ​ ​។​

​តួនាទី​សារ​ព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ​ ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​ ​ចំពោះ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ ​។​ ​គណៈកម្មាធិការ​នៃ​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ស្ដីពី​សិទ្ធិមនុស្ស​ ​បាន​លើកឡើង​ថា​ ​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​ ​គឺ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​ ​នៅ​ក្នុង​ដំណើរការ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ ​និង​គួរតែ​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ធ្វើ​ប្រតិបត្តិការ​ដោយ​គ្មាន​ការ​រឹតត្បិត​ ​។​

យើងខ្ញុំ​ ​សង្ឃឹម​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា​ ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ ​ទទួលស្គាល់​ពី​តួនាទី​ដ៏​សំខាន់​របស់​វី​អូ​ឌី​ ​និង​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​របស់​ពួកគេ​ ​រួម​ជាមួយនឹង​ស្ថាប័ន​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ​ដែល​នៅ​សេសសល់​នៅ​កម្ពុជា​ ​ក៏ដូចជា​សិទ្ធិ​ ​ក្នុង​ការ​ប្រកបការងារ​របស់​ពួកគេ​ ​ដោយអនុលោមតាម​ច្បាប់​ ​និង​ដោយ​គ្មាន​ការ​ភ័យខ្លាច​ពី​ការ​គំរាមកំហែង​ ​និង​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ ​៕​

សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ គាំទ្រដោយ៖
១. សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា)
២. បណ្ដាញអ្នកសារព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជា (CFJ)
៣. ក្លឹបអ្នកសារព័ត៌មានបរទេសនៃកម្ពុជា (OPCC)
៤. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ
៥. The Alliance of Independent Journalists/AJI (Indonesia)
៦. National Union of Journalists of the Philippines/NUJP (Philippines)
៧. The Center for Independent Journalism (Malaysia)
៨. Gerakan Media Merdeka/Geramm (Malaysia)
៩. Freedom Film Network (Malaysia)
១០. Journalist Association Timor Leste/AJTL (Timor Leste)
១១. Foreign Correspondents’ Club of Japan (FCCJ)
១២. Taiwan Foreign Correspondents’ Club (TFCC)
១៣. សហព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ (អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក)
១៤. សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក)
១៥. បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN)
១៦. គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
១៧. សហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ណាហ្គាវើលដ៍ (LRSU)
១៨. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTWUF)
១៩. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
២០. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL)
២១. សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)
២២. សមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (CIWA)
២៣. អង្គការមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ (CLEC)
២៤. The Asian Network for Free Elections (ANFREL)
២៥. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
២៦. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា (EC)
២៧. CIVICUS: World Alliance for Citizen Participation
២៨. វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា
២៩. Jakarta Foreign Correspondents Club (JFCC)
៣០. Kanopi hijau, Indonesia
៣១. MilkTeaAlliance Calendar Team, regional/ transnational
៣២. International Dialogue (IID)
៣៣. ALTSEAN-Burma, Myanmar
៣៤. Innovation for Change-East Asia, regional network based in Bangkok, Thailand
៣៥. MilkTeaAlliance Friends of Myanmar, Myanmar
៣៦. Asia Democracy Network (ADN), regional network bases in South Korea
៣៧. DAKILA, Philippines
៣៨. Ruang MES ៥៦, Yogyakarta, Indonesia
៣៩. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
៤០. សហព័ន្ធសហជីពឯករាជ្យ (INTUFE)
៤១. សហភាពផ្ទះសាមគ្គី (SH)
៤២. EngageMedia, Asia-Pacific
៤៣. សហភាពការងារកម្ពុជា (CLC)
៤៤. Asian Forum for Human Rights and Development (FORUM-ASIA)
៤៥. សហព័ន្ធសហជីព កម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជា (CFSWF)
៤៦. សហព័ន្ធសហជីពសេរីឯករាជ្យ (FUFI)
៤៧. សមាគមមន្ត្រីរាជការឯករាជ្យកម្ពុជា (CICA)
៤៨. Foreign Correspondents Club of Thailand, (FCCT) Professional Committee
៤៩. Foreign Correspondents Association of the Philippines (FOCAP)
៥០. ខ្មែរថាវរៈ
៥១. ចលនាមាតាធម្មជាតិ (MNC)
៥២. សហគមន៍ឃ្លាំងទឹក៧៨ (សៀមរាប)
៥៣. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ចារ៉ាយ (រតនគិរី)
៥៤. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអារ៉ែង (កោះកុង)
៥៥. សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចគួយ (ព្រះវិហារ)
៥៦. សហគមន៍ដក់ពរ (កំពង់ស្ពឺ)
៥៧. សហគមន៍ដីធ្លី ១៩៧ (កោះកុង)
៥៨. សហគមន៍ដីធ្លីខេត្តប៉ៃលិន
៥៩. សហគមន៍ដីធ្លីជីខក្រោម (កោះកុង)
៦០. សហគមន៍ដីធ្លីជីខលើ (កោះកុង)
៦១. សហគមន៍ដីធ្លីតានូន (កោះកុង)
៦២. សហគមន៍ដីធ្លីព្រែកខ្សាច់ (កោះកុង)
៦៣. សហគមន៍ដីធ្លីព្រៃពាយ (កំពត)
៦៤. សហគមន៍ដីធ្លីភូមិសិលាខ្មែរ (បន្ទាយមានជ័យ)
៦៥. សហគមន៍ដីធ្លីអណ្តូងត្របែក (ស្វាយរៀង)
៦៦. សហគមន៍ថ្មដា (ពោធិ៍សាត់)
៦៧. សហគមន៍ទន្លូង (ត្បូងឃ្មុំ)
៦៨. សហគមន៍ទ្រទ្រង់ធម្មជាតិ (ពោធិ៍សាត់)
៦៩. សហគមន៍នេសាទកោះស្រឡៅ (កោះកុង)
៧០. សហគមន៍បឹងប្រាំ (បាត់ដំបង)
៧១. សហគមន៍បុស្សស្នោរ (ត្បូងឃ្មុំ)
៧២. សហគមន៍ពាមរស់ (កំពង់ស្ពឺ)
៧៣. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៤. សហគមន៍ព្រៃឈើទេសចរណ៍ទឹកធ្លាក់ស្រែអំពិល (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៥. សហគមន៍ព្រៃឈើពេជ្រចង្វារល្អឆើត (កំពង់ឆ្នាំង)
៧៦. សហគមន៍ភ្នំក្រោម (សៀមរាប)
៧៧. សហគមន៍មានជ័យ (ស្វាយរៀង)
៧៨. សហគមន៍សាមគ្គីចេកមាស (ស្វាយរៀង)
៧៩. សហគមន៍សាមគ្គីរមាសហែក (ស្វាយរៀង)
៨០. សហគមន៍សាមគ្គីសង្កែពីរមានរិទ្ធិ (ព្រះវិហារ)
៨១. សហគមន៍ស្រែប្រាំង (ត្បូងឃ្មុំ)
៨២. សហគមន៍ឡពាង (កំពង់ឆ្នាំង)
៨៣. សហគមន៍អូរវល្លិ៍ព្រេង (បាត់ដំបង)
៨៤. អង្គការសមាគមធាងត្នោត
៨៥. សហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
៨៦. NARA-Youth, the Philippines
៨៧. អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្រ្តី
៨៨. អង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន
៨៩. មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងសន្តិភាព
៩០. អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា
៩១. អង្គការអ្នករាយការណ៍គ្មានព្រំដែន (RSF)
៩២. Crisis in Zimbabwe Coalition, Africa
៩៣. សហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា
៩៤. អង្គការនារីដើម្បីសន្តិភាព
៩៥. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
៩៦. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា

PDF format: ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស – ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ